Gülce Edebiyat Akımı

Tam Görünüm: HACI BAYRAM CAMİİ
Şu anda Hafif Görüntüleme modundasınız. Sayfayı normal görüntülemek için, buraya tıklayın.

HACI  BAYRAM-I VELİ CAMİİ 

Hacı Bayram-ı
Veli Camii, Hacı Bayram-ı Veli ‘nin vefatından iki yıl önce
H.831/M.1427-28 yılında inşa edilmiştir.Takip eden dönemlerde oldukça çok
onarım görmüş olan yapının ilk mimarı hakkında kaynaklarda bilgi yoktur. 




Hacı Bayram-ı Veli Camii 
dış görünüş 

Taş
kaideli,tuğla duvarlı ve kiremit çatılı bir yapı olan  Hacı Bayram-ı Veli
Camii kuzey- güney doğrultusuna derinlemesine dikdörtgen bir plana
sahiptir.Zemin katta 437 metrekare, üstteki mahfilde ise 263 metrekaralik
bir kullanım alanına sahiptir.Yapının güneyinde  Hacı Bayram-ı Veli
Türbesi, doğusunda Ogüst tapınağı vardır.Yapının doğu cephesinde, eksenden
kuzeye doğru kaymış basık yuvarlak kemerli dikdörtgen silmelerin kuşattığı
bir kapı vardır.Bu kapının kuzeye doğru alt köşesinde son cemaat yerinde
bulunan bir başka kapıda çilehaneye açılmaktadır. 




Hacı Bayram-ı Veli Camii
doğu cephesi 

Yapının en
ilginç cephesi kuşkusuz batı cephesidir.kademeli bir görünüşe sahip olan
bu cephe vaktiyle bir son cemaat yeri olarak yapılan ancak sonradan
duvarları kapatılarak bir yan sahın haline gelmesi nedeniyle bu şekilde
bir görünüş kazanmıştır. 




Hacı Bayram-ı Veli Camii
batı cephesi 

Caminin iki
kademeli batı cephesinin harime sonradan eklenen ikinci kademesinin güney
yüzünde kapatılan kemer askılığının üst sağ ve solunda birer kitabe
vardır.Biri Türkçe diğeri Arapça olan her iki  kitabe de 1714 tarihinde
yapılan onarımla ilgili aynı bilgiyi verir.Kitabelerde anlam olarak ;   

‘Bu güzel ve
mefharetli camii Allah’ın evliyasından Hacı Bayram-ı Veli bina
etti.Kuşluktan yatsıya kadar geçen zamanlarda harab oldu. Hacı Bayram-ı
Veli neslinden Şeyh Mehmet Baba ihtimamiyle büyük babasının camisini tamir
etti.Tamirin hitamını görenler şevk ile bu tarihi         H.1126/ (
M.1714) söylediler’ yazmaktadır. 

Kitabelerin
üst kısmında dikdörtgen bunların üzerinde ise sivri kemerli iki pencere
daha vardır.Üstteki iki sıra pencere arasında yeşil sırlı tuğlayı andıran
boya ile sülus Kelime-i Tevhid yazılmıştır. 




               
Hacı Bayram-ı Veli Camii
batı cephesindeki kitabe ve yazılar 




             
  Hacı Bayram-ı Veli Camii
batı cephesindeki kitabe ve yazılar 

Hacı Bayram-ı
Veli Camii minaresi, caminin kıble cephesine bitişik olan Hacı Bayram-ı
Veli Türbesinin güney doğu köşesi ile organik bir bütünlük
göstermektedir.Minare çoğunlukla Sultan camilerinde  veya hanedan
üyelerinin yaptırdığı camilerde olduğu gibi iki şerefelidir.Bunun
açıklaması

Hacı Bayram-ı
Veli’ye duyulan saygı olmalıdır.Oldukça yüksek olan minare, ilk şerefe ile
takiben daralan gövdenin üstündeki daha küçük ikinci şerefesi, petek ve
konik külahla tamamlanır. 




           


Hacı Bayram-ı
Veli Camii minaresi 

Hacı Bayram-ı
Veli Camii ahşap ve ahşap üzerine kalemişi süslemeleri  yanısıra çini
süsleme bakımından da oldukça zengin bir yapıdır.Yapıda eski ve yeni
süslemeler oldukça yoğundur.Son olarak 1940 yılı onarımında kadınlar
mahfili altındaki iç duvarlar hariç bütün iç cephe alt sıradaki
pencerelerin üst hizalarına kadar mavi-beyaz çinilerle
kaplanmıştır.Çinilerin bitiminden sonra duvara, kalemişi palmetli bir
süsleme kuşağı ile geçilir.Yazı kuşağında Besmele’ den sonra
İnna Fetahna Leke
  suresi yazılmıştır.Surenin devamında Ketebehü el
fakir eş-Şeyh Muhammed
şeklinde imza atılmış olup tarih yoktur. 




               

Hacı Bayram-ı Veli Camii
süslemeleri 




               
Hacı Bayram-ı Veli Camii 
üst kattan görünüş 




               

Hacı Bayram-ı Veli Camii
üst kattan görünüş        




               

Hacı Bayram-ı Veli Camii
 

Kalıplama
tekniği ile yapılmış olan stalaktit alçı mihrap, duvarın 1/3’ünü
kaplar.Form ve boyut olarak Ankara Aslanhane Camii mihrabını, malzeme
olarak diğer 17. ve 18. yüzyıl Ankara mescidlerini hatırlatır.En dışta
stalaktitli bir silme ile çevrili olan mihrabın üst kısmı palmet
motiflerinden oluşan mazgal benzeri bir görüntüye sahiptir.İçeri doğru
ikinci bordürde Kelime-i Tevhid tekrarlanır.Üçüncü bordür birbirleriyle
kesişerek çoğalan yıldızların meydana getirdiği geometrik bir süsleme ile
doldurulmuştur.Dördüncü ve son bordürde ise nesih yazıyla yazılmış olan
birbirini takip eden Kelime-i Tevhid yer alır. 

Mihrap
alınlığında Kur’an dan Surelerin yazıldığı beş sıra nesih yazılı pano
sıralanır.Bunlardan üç tanesinde Cin Suresi, 18. ayetten alınan ‘ ve
inne’lmesacide ve’la’tedu  ma Allah’ı ahaden ’ yazısı vardır.
        




               

Hacı Bayram-ı Veli Camii
mihrabı 

18.Yüzyıla
ait Hacı Bayram-ı Veli Camii ‘nin taklit kündakari tekniği ile yapılmış
ahşap minberinin üzeri de kalemişi nakışlarla defalarca
boyanmıştır.Minberin Ajurlu olarak işlenmiş merdiven korkuluklarının alt
kısmındaki aynalıklar, oniki kollu yıldızlar ile aralarında kalan
çokgenlerin birbirlerine ince çıtalarla birleştirilmeleriyle meydana
gelmiştir.Tüm minber daha sonraki dönemlerde çeşitli şekillerde boya ile
boyanarak süslenmiştir.Minberde herhangi yapım veya onarım kitabesi
yoktur.Ancak yakın zamanlarda kapının taç kısmı ile aynalığın üzerinde ve
şerefe altındaki panolarla pabuçluk kısmının üst kısmında üçer kitabede
çeşitli dualar ve Kelime-i Tevhid yazılmıştır. 




               

Hacı Bayram-ı Veli Camii
minberi 




               

Hacı Bayram-ı Veli Camii
minberi 




               

Hacı Bayram-ı Veli Camii
üst katı