“ BİR YANIM 2 ”
Bir yanımda lal eyledim dilimi
Bir yanımda mana dolu söz benim
Bir yanımda yedi rengin kilimi
Bir yanımda kefen olan bez benim

Bir yanımda bilinmiyor ötemiz
Bir yanımda eksik olmaz hatamız
Bir yanımda dede korkut atamız
Bir yanımda türkü çalan saz benim

Bir yanımda keşfedilmez ülkeyim
Bir yanımda sırla dolu bölgeyim
Bir yanımda gölgelere gölgeyim
Bir yanımda cahildende az benim

Bir yanımda güneş her saat doğar
Bir yanımda bin yıl bir güne sığar
Bir yanımda ağustosta kar yağar
Bir yqanımda zemheride yaz benim

Bir yanımda sevgi barış gülüyüm
Bir yanımda ölüdende ölüyüm
Bir yanımda kızgın fizan çölüyüm
Bir yanımda kutuplarda buz benim

Bir yanımda içten içe kanarım
Bir yanımda canana can sunarım
Bir yanımda yanar iken donarım
Bir yanımda su söndürmez köz benim

Bir yanımda kazanoğlu adımız
Bir yanımda sevdadandır odumuz
Bir yanımda zehir zıkkım tadımız
Bir yanımda muhabbete tuz benim

Aşık Kazanoğlu "





Çokça sevdiğim Halk Edebiyatımızın hemen her türü muhteşem örneklerle dolu. Yine, Halk Edebiyatının temel taşı olan Halk Ozanı-Âşıkların dilinden, telinden eserleri okumak, dinlemek apayrı bir güzellik! Âşık Kazanoğlu’ da sevip saydığım bu değerlerimizden birisi. Geçimini ozanlığı ile kazanan ve irticalen söyleyen bir ustamız.
Âşık Kazanoğlu, ayısız ödüller almış, hakkında üniversitelerde tezler hazırlanmış bir Âşık.
Genelde şiirlerini kendi yerel ağzı ile terennüm eder. Ancak, yakın bir zamanda yine yakın dostlarının önerisiyle, sanal ortamda elinden geldiğince yazmaya çalışmış... Her ne kadar teknoloji ile arası pek iyi olamasa da, eserlerini olabildiğince düzenli bir şekilde aktarma gayreti içinde olmuştur.
Öteden beri bilinen bir şey var ki; Halk Ozanlarımızın çoğunun temelinde usta-çırak ilişkisi ve o cenahtan gelme eğitimleri dışında, ileri düzeyde bir eğitim söz konusu olmamakta. Ancak, günümüzde eğitimli ozanların oranı artmıştır ki; onlarda da eskilerin tadı, derinliği görülememekte, bana göre!
Âşık Kazanoğlu’ nun yıllardır değişmeyen özü, dili, duruşu ve tevazuu dolu bir kişiliği vardır. Yukarıda da belirttiğim gibi, özgünlüğünü yitirmemiş, ulusal değerleri kadar yerel değerlerine sıkı sıkıya bağlılığıyla da nazarımda ayrıcalıklı bir âşıktır.
Bunları neden yazdım? Çok değerli eleştirmen-yorumcu İlhami Bey’ in ifade ettiklerine -temelde-tamamıyla katıldığımı belirtmek; fakat bunun yanında, ozanın yazım kurallarında ve noktalama işaretlerindeki yetersizliğini –şiirlerindeki derin mânâ ve edebî değer dolayısıyla pek de sorun yapmadığımı vurgulamak için elbette. Ve yine elbette bizler elimizden geldiğince yazılı basında el birliği ile yardımlaşarak düzeltmeye, eksiklerimizi birlikte tamamlamaya çalışacağız. Hele ki kitap gibi geleceğe imza niteliğindeki eserlerde bu özen daha da önem kazanmakta.
Âşık Kazanoğlu’ nun o doğal, sade ve samimi Erzurum ağzına bitiyorum gerçekten! Öylesine masum, öylesine içten ve duru ki…

Yerel ağızları günümüz konuşma Türkçe’ sine çevirdiğimizde şiirin doğasındaki o masumiyet ve anlamın biraz kaydığını, farklılaştığını görürüz.
Bu yüzden alabildiğince aslına sadık kalınmasından, şiirlerin özünün bozulmamasından yanayım. Dil bu bağlamda oldukça etkili ve dönüştürücü bir güce sahiptir.
Gelelim insanın içindeki ikilemi ifade eden “Bir Yanım” a…

Koşmalarda ki alışılmış kafiye düzeni burada da aynen korunmuş. Yalnız, genelde 6+5 veya 5+6 hece vezni ile yazılan bu tür şiirlerin tıpkı ozanımız gibi 4+4+3 hece vezni yazılmış olması şiiri ayrıca önemli kılmaktadır. Dörtlü mısralar şeklinde yazılmış olan kıtaların sayısı yedi adettir. Birinci dörtlüğün ya da kıtanın ilk mısraı ile üçüncü mısraı birbiriyle kafiyelendirilmiş; ikinci mısra ile dördüncü mısraı da kendi aralarında ( söz-bez-…) ayak sözleri ile kafiyelendirilmiş olup, arada ki (…benim) redifini de unutmamak gerekir. Kısacası, kafiye yapısı şu şekilde yapılandırılmıştır:
1.ci kıta, 1.mısra: -----a/dilimi
2.mısra:-----b/söz /benim(redif)
3.mısra:-----a/kilimi
4.mısra:-----b/bez /benim(redif)

2.ci kıta, 1.mısra:-----c/ötemiz
2.mısra:-----c/hatamız
3.mısra:-----c/atamız
4.mısra:-----b/saz /benim(redif)

Diğer kıtalar da bu şekilde devam etmekte… Bir başka şey daha var ki; ozanımız kafiyeleri genellikle kökten kafiyelerle yapılandırmış.
Şiirin içeriğindeki en önemli vurgu, ozanın şahsında İNSANIN iki yanlı gelgitleri, ikircemeleri, handikapları, pozitif ve negatif iki fotoğrafın tek bir fotoğrafta “siyah ve beyaz” olarak ifadesi yansıtılmış.

Çok beğendiğim bu güzel şiire (değerli ozanımızın engin hoşgörüleriyle) yazdığım naçizane bir nazire ile eşlik etmek istedim.

Bir Yanım

Âşık Kazanoğlu' na nazire...

Bir yanımda Madımak’ ın isi var,
Bir yanımda günahımla şer benim!
Bir yanımda Başbağlar’ ın yası var,
Bir yanımda baş eğdiren ar benim!

Bir yanımda parça parça ciğerim,
Bir yanımda alev almış her yerim…
Bir yanımda kendi kendimi yerim,
Bir yanımda ağu benim çor benim!

Bir yanımda Pir Sultan’ım erenler,
Bir yanımda defterimi dürenler…
Bir yanımda Hakk’ a yüzün sürenler,
Bir yanımda Şah’ a giden yâr benim!

Bir yanımda tarîkatım, irşâdım,
Bir yanımda Kutb-Ül Aktâb, mürşidim…
Bir yanımda gönüllerde arş idim,
Bir yanımda usta benim tor benim!

Bir yanımda ağalar beyler durur,
Bir yanımda yokluğun örsü vurur…
Bir yanımda düşmanlarım kudurur,
Bir yanımda kale benim sur benim!

Bir yanımda marifetin zaferi,
Bir yanımda vicdanımın neferi…
Bir yanımda bakar durur bir peri,
Bir yanımda nazar benim fer benim!

Bir yanımda mayalandım süzüldüm,
Bir yanımda peynir olup ezildim…
Bir yanımda dilim dilim dizildim,
Bir yanımda şüjüğünden lor benim!

Refika Doğan
Temmuz 2012-Antalya
Şüjük: Erzurum ağzıyla, peynir suyu.

Değerli ozanımız Âşık Kazanoğlu’ na saygı ve dostlukla…