• SiteAna Sayfa
  • Güllük Dergisi
  • Şairlerimiz
  • Arama
  • Üyeler
  • Video
  • Yardım
  • bayrak

Giriş Yap   Kayıt Ol
Oturum Aç
Kullanıcı Adı:
Şifre: Şifremi Hatırlat
 
Gülce Edebiyat Akımı
gulce
Your browser does not support the audio element.

Akdeniz Radyo istek
Tıklayın-Okuyun/Güllük Dergisi

Google Web'de Ara Sitede Ara
Submit Face book
  • 0 Oy - 0 Yüzde
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Konu Modu
17. Yüzyıl halk şairleri
Dışarıda Ahmet Özdemir
Yetkili Şair
****
Üyelik tarihi: Jan 2013
Mesaj Sayısı: 593
Konu Sayısı: 593
 
#1
02/09/2013, 23:44
17. Yüzyıl halk şairleri


Ahmet ÖZDEMİR
*************

XVII. yüzyılda gelişim sürecini tamamlayan "âşık edebiyatı", altın çağını yaşadı. En geniş sınırlarına ulaşan Osmanlı İmparatorluğu'nda binlerce âşık yetişti. Halk şairleri "âşık", "kul", "öksüz" gibi sıfatlarla anılmaya başlandı. Bir bölümü; yeniçeriler, sipâhiler, leventler gibi askerî topluluklar arasından yetişti. Bu âşıklar, orduyla birlikte savaşa katılarak askerleri yüreklendirdiği gibi, barış zamanlarında onları eğlendiriyorlardı.

Âşıklar, XVII. yüzyılın ikinci yarısına kadar, kimi kavramları ve benzetmeleri, divan şairleriyle ortak olarak kullanırken, bunları kendi geleneklerine uygun biçimde işlemişlerdi, çünkü yaşadıkları çevre, kültür ve beğenileri, klasik edebiyatın şiir çevresinden ayrıydı. Onlar doğayı, insanı ve olayları konuşma dilimizin rahatlığı içinde, özgün imgelerle anlatmışlardı.
XVII. yüzyılın ikinci yarısından sonra, âşıklar arasında okur yazarlar çoğalmaya başladı. İyi eğitim görüp devlet hizmetinde yer alanlar bile oldu. Divan şiirinin güçlü olduğu kentlerde yaşayan âşıkların şiirlerinde, klasik şiirin etkileri görülmeye başladı. Belli bir eğitim görmüş, aruz ölçüsünü öğrenmiş âşıklar arasında, dilini ağırlaştıran ve aruz ölçüsünü kullanmaya kalkışanlar çoğaldı. Bunlar, şiirlerinde divan şiirinin sözcük, imge ve mazmunlarını da kullanmışlardı. Böylece âşık geleneğiyle divan şiiri arasında bir tür köprü oluşmaktaydı.

Bu dönemde, halkın sanat kültür zevki ve düzeyi de değişmişti. Şairler, kendilerini anlayacağına inandığı kitlenin gereksinimine göre şiirler yazma çabasına düştü. Bundan dolayı, halk şairlerinin divan şairlerinden, divan şairlerinin de halk şairlerinden etkilenmesi doğaldı.

Yeni akımın en önemli temsilcileri arasında Âşık Ömer, Gevherî ve Kâtibî gibi isimler geliyordu. Nitekim Gevherî, divan şairleri gibi aruzla da şiirler yazdı. Bunun sonucunda dili, azımsanmayacak kadar ağırlaştı.

Gevherî, Osmanlı kültürünün merkezi olan İstanbul'da, klasik Türk müziğiyle de ilgilenmişti. Yaşadığı yıllarda, klasik müzik makamları ve şarkı sözlerinde aruz, âşık fasıllarında önemli yer tutmaya başlamıştı. Gazel, murabba, muhammes, müseddes ya da müstezad biçimlerinde yazılan şiirler, yazıldıkları aruz kalıbına uygun olarak belli bir makamda okunduklarından, böyle adlandırılmışlardı. Nitekim Gevherî'nin kendi adıyla anılan bir müzik makamı olmuştu.

Başlangıçtan günümüze dek, halk edebiyatı ve bu edebiyatı yaratan âşıklarımız, Türk edebiyatının ayrılmaz bir bütünü oldu. Bir başka anlatımla, halk edebiyatı, Divan ve Tasavvuf edebiyatı gibi öteki türlerden soyutlanmadı; bu edebiyatlar sürekli birbirinden etkilendiler. Bu etkilenişlerin ilklerinden olan ve Halk edebiyatımızda günümüze kadar varlığını koruyan büyük sanatçılarından birisi de Gevherî'dir.

İşte Gevheri'den bir deyiş:


Ela gözlerini sevdiğim dilber
Salınıp geldiğin yolar öğünsün
Ne güzel yaratmış seni Yaradan
İnce belin saran kollar öğünsün

Aman hey eğlencem gel yine aman
Yok mudur zerrece göğsünde iman
Soyunup koynuna girdiğim zaman
Ol sinem üstünde eller öğünsün

Bir melek nesli mi vardır soyunda
Hak nazarım kaldı selvi boyunda
Ol günlerde bahar bayram ayında
Üstüne gölg'olan dallar öğünsün

Gevherî yarimin akranı yoktur
Var yürü yüzüne perdeler döktür
Kaşların kemandır kipriğin oktur
Züfüne dokunan yeller öğünsün
Alıntı  
Tweet      
     


Benzeyen Konular
Konu: Yazar Cevaplar: Gösterim: Son Mesaj
  Anonim Halk Şiiri İçinde Maniler Ahmet Özdemir 0 968 21/05/2016, 00:19
Son Mesaj: Ahmet Özdemir
  Halk takviminde günlerin adı Ahmet Özdemir 0 1,199 03/02/2015, 11:30
Son Mesaj: Ahmet Özdemir
  Halk takvimi Ahmet Özdemir 0 755 02/02/2015, 13:03
Son Mesaj: Ahmet Özdemir
  Türk halk şiirinde sosyal tarih Ahmet Özdemir 0 938 28/01/2015, 15:23
Son Mesaj: Ahmet Özdemir
  Türkçenin gür ırmağı halk şiiri Ahmet Özdemir 0 959 12/01/2015, 13:33
Son Mesaj: Ahmet Özdemir
  YAĞMALANAN BAHTSIZ BİR HALK ŞAİRİ Ahmet Özdemir 0 866 25/11/2014, 12:38
Son Mesaj: Ahmet Özdemir
  Bozulmadık Türkçe halk şiirinde (2) Ahmet Özdemir 0 933 15/10/2013, 00:41
Son Mesaj: Ahmet Özdemir
  Bozulmadık Türkçe halk şiirinde (1) Ahmet Özdemir 0 1,002 13/10/2013, 19:16
Son Mesaj: Ahmet Özdemir
  Türk halk hikâyeleri Ahmet Özdemir 0 1,372 21/09/2013, 10:38
Son Mesaj: Ahmet Özdemir
  Cumhuriyet ve halk edebiyatı Ahmet Özdemir 0 1,020 02/08/2013, 11:08
Son Mesaj: Ahmet Özdemir

Digg   Delicious   Reddit   Facebook   Twitter   StumbleUpon  


Konuyu görüntüleyenler:
1 Misafir

Mustafa Ceylan |
  •  
  • Yukarı dön  
  • Lite mode  
  •  Bize Ulaşın


Dost Sitelerimiz:

Türkçe Çeviri: MyBB Türkiye
Üretici: MyBB, © 2002-2023 MyBB Group-Theme © 2014 iAndrew

Sitemizde yer alan eserlerin telif hakları şair-yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Sitemiz kâr amacı gütmemektedir ve sitemizde yer alan tüm materyaller yalnızca bilgilendirme ve eğitim amacıyla sunulmaktadır. Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir.(Haberleşme : ceylanmustafa_07@hotmail.com)
Doğrusal Görünüm
Konu Görünümü
Yazdırılabilir Sürüm
Konuya Abone Ol
Konuya Anket ekle
Konuyu Arkadaşına Gönder