Gerçeği bulma, anlama, doğrulama yöntemi olan bilim, insanoğlunun entelektüel gelişiminde ulaştığı son adım olarak kabul edilir. İnsanlığın uzun geçmişinde evreni anlama çabaları arasında mitoloji, metafizik gibi başka yolların hiçbiri başarılı olmamış; bilimsel yöntemin sağladığı güvenilir bilgiye, olguları açıklama gücüne bilimin dışında erişilememiştir. Böyle olmakla birlikte, modern dünyamızda bilimsel düşüncenin gücüyle kimi yönleriyle karşılaştırılabilecek, bilime en çok yaklaşan ikinci bir güç olarak sanattan söz edilmesi yanlış olmayacaktır.

♦ Sanat da bilim gibi amacı karşılıksız olan bir faaliyettir. Nasıl ki bilim, her toplum, yer ve zaman için doğru sayılması gereken bir hakikat için çalışırsa sanat da değer ve etkisini hiçbir yerde hiçbir zaman kaybetmeyecek olan bir güzeli, güzelliği bulmaya çalışır.

♦ Sanat bir bilgi üretme süreci olarak bilimle son derece ilintilidir. Ancak sanatsal bilgi ile bilimsel bilgi arasında pek çok yönden farklılıklar vardır.

Bilim İle Sanat Arasındaki Farklar
1. Bilim ile sanat arasındaki temel farklardan biri olguları ele alış biçiminde görülür. Bir soyutlama yöntemi olan bilim, somut gerçekleri soyut gerçeklere dönüştürür. Nesnel gerçekliği açıklamaya çalışırken duyumsal ve sezgisel bilgiden çok, mantıksal bilgiden yararlanır. Kavramsal bir modelden, belli bir kuramdan hareket eder. Oysa sanatta belli kuramlara, modellere dayanma zorunluluğu yoktur. Çünkü sanat sürekli bir somutlaştırma süreci niteliğini taşır.

2. Bilimde gerçekler kavramlar aracılığıyla yorumlanırken, sanatta yorumlama daha çok duyuşlara ve sezgilere, imgelere dayanır.

3. Bilimde aranan şey doğruluktur; bu nedenle duygulara yer yoktur. Oysa sanatta aranan öncelikle güzelliktir. Güzellik duygusu ise biçimlerin devingen yaşamına karşı bir duyarlılığı ifade eder. Ancak bu duyarlılık hiçbir zaman sanatçının duygularının kölesi olacağı anlamına gelmez.

4. Bilimsel bilgi uzlaşımsaldır; sanatsal bilgi ise uzlaşımlar dünyasından bir kaçıştır, sezgisel ve bireyseldir.

5. Bilim gerçekliği nesnel olarak açıklarken sanat öznel bir bakışla betimler; yani sanat doğayı değiştirir ve hayal gücünün yarattığı renkler, çizgiler, sesler, imgeler içinde gösterir.

6. Bilimin açıkladığını sanat harekete getirir, canlandırır. Teknik bilimsel buluşları pratik hayata, sanat ruha uygular. Biri faydaya, diğeri estetik hazza yönelmiş olur.

(İbrahim Armağan, Toplumsal Yapı -Bilim ve Sanat)