BÖLÜM-12
SOYUER’İN ŞİİRİNDE GÖZLER


Mustafa CEYLAN
**************
BU AKŞAM

Cümle şarkılar yarım
Gözlerinde bu akşam.
Bütün unuttuklarım
Gözlerinde bu akşam.

Ne söylesem yeri var,
Beni yakan biri var.
Bin içki tesiri var
Gözlerinde bu akşam.

Düşünceler dil dökmüş,
Umutlar boyun bükmüş,
Ne çağrılar diz çökmüş
Gözlerinde bu akşam.

Hiç kalmadı umudum,
Eridin yudum yudum.
Bir mektubu okudum
Gözlerinde bu akşam.

İşte böyle... Soyuer, gözler ve bakışların en büyük şairidir... Gözler, bakışlar onun şiirinin en vurucu kısmını teşkil eder. Gözlerle söyleşir, bakışlarla konuşur... Gözlerden gönüllere yol bulur. Bulduğu yolda ilerler ve sevgilinin gönlünde bir güneş misâli doğar.
Gözler şahanedir, siyahın en koyusunu kendisine renk olarak seçmiştir. Tatlıdır, hoştur, güzeldir. Gözler, insana hayat verendir. Yıllarca bakmadan gören gözler vardır. Baktıkça insanın aklını bozan gözler, insanı aşk denizine davet eden gözler, mavi boncuk gibi duran gözler... Kâğıtsız mektup gönderen gözler.. İşte bütün bunlar Soyuer’in şiirindeki gözlerdir...

Gözlerin gülmesi de enteresandır. Gözlerin gülüşü, insana kadehsiz şarap içirir. Gözler, insan yüreğini hoplatır, hesapları altüst eder. Gözler, yaşamamızın sihirli pencereleridir.

Tanrı, iyi ki insan oğluna iki göz vermiş. Ya gözümüz olmasa idi. Ya gözümüz görmese idi... Hele hele kalp gözümüz açık olmasa idi.. Ne yapardık? Nasıl yapardık?

GÖZLERİ

Sihirden ışık var, ışıktan büyü
Baktıkça aklımı bozar gözleri.
Kaşının üstüne düşen örtüyü
Kirpik uçlarıyla üzer gözleri.

Gidişi aklımı baştan kaçırır,
Gülüşü kadehsiz şarap içirir,
Elleri boynuma ipi geçirir
Merhamete gelip çözer gözleri.

Aysız gecelerde mehtap yaratır,
Hesaplara baksa sayı üretir,
Zarf istemem diye ayak diretir
Kâğıtsız mektuplar yazar gözleri.

Ne eski tad kaldı, ne eski huzur
Hatıralar her dem başıma vurur,
İki sandal gibi uçuca durur
Aşkın ummanında yüzer gözleri.

Aldırmaz Halil’in garipliğine
Her bakışı parmak, her sözü iğne
Döktüğüm yaşlan dert ipliğine
Mavi boncuk gibi dizer gözleri.

Soyuer, gözlere aşıktır. Öylesine âşıktır ki, Gönül Dağları isimli kitabının bir bölümü "Gözler Pınarı" adım taşımaktadır. Gözler, karadır, zeytindir. Konuşan, insanlarla anlaşan, her bakışta insanı bin kere coşturan gözleridir.

ZEYTİN TANELERİ

Siyahın en koyusu yaşıyor gözlerinde
Her bakışta bir umut ışıyor gözlerinde
Bir çift zeytin tanesi, konuşuyor dili var,
Hayaller kirpik kirpik coşuyor gözlerinde

Ayırma gözlerini gözlerimden ne olur
Yanıp tutuşan içim, üşüyor gözlerinde
Bir ömür boyu baksam doymak olmaz onlara
Buna gözlerim bile şaşıyor gözlerinde

Gözlerinle anlaşan bir çift şahane dudak,
Kalbimi bakış bakış deşiyor gözlerinde.
Her bakışta bin kere coştun cayma sözünden
İstekler şaha kalkmış koşuyor gözlerinde.

Gerçeği söylemekte fayda vardır demişler
Baktıkça gönlüm şehit düşüyor gözlerinde.

"Gözler var insana bir hayat veren / Çilli keklik gibi seken gözler var" diyen Soyuer, gözlerin bazen denizdeki bir koy gibi durgun, bazen de boz bulanık akan seller gibi olduğunu vurgulamaktadır. Gözlerin kimi zaman dost, arkadaş, sevgili olduğunu belirtmektedir.

GÖZLER

Gözler var insana bir hayat veren,
Çilli keklik gibi seken gözler var.
Gözler var, yıllarca bakmadan gören
Yıllarca görmeden bakan gözler var.

Gözler var, derinden derine vurgun
Yorgun uyanıktır, uyanık yorgun
Bazan denizdeki koy gibi durgun
Bazan boz bulanık akan gözler var.

Bazan yakın bir dost, yanı başında
Yaz havası gibi ömrün kışında
Bazan hayat verir her bakışında
Bazan da hayatı yıkan gözler var.

Gözler var, yaşını sormadan niçin?
Ardından kaç kere kapanmış hiç’in
Yıllarca daldığı boş yollar için,
Yağmur gibi yaşlar döken gözler var.

Halil Soyuer, şiirimizin can çekiştiği bir zamanda, şiir tarihimizin çok eskilere uzanan dağarcığından esinlenerek, yeni, yepyeni soluklar getirmiştir. Karacaoğlan’ın baktığı gözlerle, gözlere bakmış, ancak, çağdaş bir yorum getirmiştir. Gözleri ve bakışları dile getirirken, içinde yaşadığımız olaylar ve dünyadan istifade etmiştir. Sembolizmle realizmi aynı potada birleştirebilen ender şairlerin başında gelmekte¬dir. Çünkü, sembolizm hayâlciliği, şekilciliği ve düşleri dile getiren bir ekol olarak tarihimizde yerini almıştır. Ancak, sembolizmle, gerçeği ama katı gerçeği sadece Soyuer bir arada tutabilmiştir.

Soyuer, Ahmet Haşim’in akşam vakitlerinin alacakaranlığında kendini gizlediği zamanlar yerine, sembolleri gün ışığında, kendi gönlü ve sevgilisi arasında geçen zamanlara yerleştirilmesini bilmiştir.

Soyuer’in büyük şairliği de bu noktadadır.

O güzel gözlerin buğulandıkça
Bir duman konuşur bakışlarında
Üstüste yığılan körpe arzular,
Ne yaman konuşur bakışlarında.

Her sabah yeniden bir derse başla
Aşkın konusunda, biraz yavaşla.
Gözlerine dolan üç damla yaşla
Bir umman konuşur bakışlarında.

Hangi sahil boyu kurulu ülken
Bir kez rüzgârınla doldu bu yelken
Gönlüm, derse bile hazır değilken
İmtihan konuşur bakışlarında.

İstekler elimi bıraktı bir bir
Artık avutmuyor beni bu şehir.
Kirpik uçlarında ağlar bir şiir
Bir roman konuşur bakışlarında.

Her akşam gönlümü bir efkâr basar
Umutlar kendinden umudu keser.
Kor dudaklarında bir cihan susar,
Bir cihan konuşur bakışlarında

İşte böyle.... Soyuer bu. Kirpik uçlarında bir şiiri ağlatır ve bakışlarda bir romanı konuşturur.

Bazen de gözlerinden ıslak akşamlar geçer. Çünkü yalnızdır. İşte o zaman aynalarla konuşmaya başlar.

AYNALAR

Gözlerimden ıslak akşamlar geçiyor
Gecelerin bana ettiği nedir ?
Bu titreme nedir penceremde?
Belli odamdan, zaman geçmektedir.

Yalnız yaşantılar içinde gözlerim
Kaybedeceğimden korkuyorum günümü
Aynalardan dinliyorum her sabah
Geceler boyu düşündüğümü.

Göz ve bakışların şairi olan Soyuer, bir aşk uğruna gözünü kırpmadan ölenleri de şiirleştirmiştir. Ve onlara "Bak" demiştir.


BAK

Olmaz deme olur, bir aşk uğruna
Gözünü kırpmadan ölenlere bak.
Gözüm yaş görmesin dersen hayatta
Gidenleri unut gelenlere bak.

Dert değirmeninde unun olmasın
Ömründe gülmedik günün olmasın
Gözyaşı, gam, keder senin olmasın
Başını kaldır da gülenlere bak

Soyuer, bir başka şiirinde "Şu güzel dünyayı şen çocukların / Gözleriyle görmek ne kadar güzel" demektedir. Evet, güzel dünyayı, şen çocukların gözleriyle görmek...

Kara gözlere tutkun olan şair, bu şiirinde sevgilisinin gözlerini çağla rengine benzetmiştir:

SEVGİ

Sor bana çağla gözlüm
Böyle sevgi niçin de
Ben sevgiyi tanımam
Eğer yoksan içinde

Gözler, sevgiliye bakmak içindir. Dünyaya, güzellere, güzelliklere bakmak içindir. Şair bir şiirinde "Ne var bunda, söyle Allah aşkına / Harp mi çıkar gözler sana bakınca?" diye sormaktadır. Gözler güzelse, ona bakacak gözler de güzelleşir. Hele bir bakın şu Soyuer’in gözlere haciz işlemini gerçekleştirmesine : "Allah o güzel gözleri yalnız sana vermiş / Sevda acıyıp onları haczetti mi dersin? / Bir gün o sıcak aşk
ateşiyle tutuşursan / Gözyaşlarımm sağnağı altına sönersin"

Gözler, içimizin pencereleri... Yollar önümüzde uzadıkça, gözle¬rimizin önünde karıncalar devleşiverir. "Önündeki yollar sarpa sarınca / Gözünde dev olmuş sanki karınca"

Gözleri bütünleyen kaşlardır. Gözlerden bahseden şair, kimi şiirlerde kaşların çatılmasından da bahsetmektedir. Hatta bir şiirinde "Dün yanımdan geçtin beni görmedin / Kaşlar göz üstüne nasıl yıkılmış?" diyerek, sevdiğinin canının sıkılmışlığını dile getirir.