TOPLUMCU DÜŞÜNCE (Cennet-Cehennem-Mezhep Konularına Bakışı)

Mustafa CEYLAN
*************

Birimiz hepimiz, hepimiz birimiz” olgusu toplumcu bir düşünüş biçimidir. Bireyci, menfaatçi ve kişisel çıkarcılığı öne alan anlayışa karşı bir anlayışın özlü sözüdür.

Ozan Muharrem Yazıcıoğlu, bütün ömrü boyunca içinde yaşadığı toplumun daha iyi olması için çırpınmış bir şairdir. Toplum dokusuna musallat olan ve dünyayı insanlara yaşanmaz kılan uygulamalara ve anlayışlara karşı çıkmış, insanları birliğe ve uyanışa davet etmiştir. Bu davetlerinde çoğu kez saldırgan olmuş, kırmış, vurmuş, darmadağın etmiştir.

Meselâ, bir iktidarın zam sağanağı mı var, parası olmadığı için insanlar hastahanelere alınmıyor mu, anarşi ve terör yüzünden gençlerimiz ölüyor ve öldürülüyorlar mı, ormanlarımız yakılıyor ve onııan varlığımız talan mı ediliyor? Yazıcıoğlu’nu susturamazsınız. Halk ozanlığının verdiği dilini kırbaç gibi kullanır.

Bana göre ozanımız, toplumun bu rahatsızlıklarına daha çok parmak basmış, kavgalar vermiş; bu esnada da “derin-tasavvufi” duyuşlarını gölgede bırakmıştır. Keşke onlara daha fazla vakit ayınnasaydı da, tasavvufi-felsefi şiirlere daha çok Önem verseydi...

Toplumun içinde bulunduğu çalkantılar ozanımızı derinden etküemiştir. Ülkemiz kamuoyunda oluşan mezhep, sağ-sol çatışmaları onun yüreğini kanatmıştır. Yıllar önce “sen alevisin” diyerek çocuğunun cenazesinde görev yapmayanları anımsadıkça, insanlık adına kahrolmuştur.

Bu nedenle de “birimiz hepimiz, hepimiz birimiz” derken de haksızlıklara çelik yumruğunu vurmuş, ayrılıkları asla kabul etmemiştir. Hele hele kendisine mezhebini soranlara adetâ isyân ederek haykırmıştır. “Peygamber’iınizin, Hazreti Ali’nin mezhebimi vardı?” diye sorular sorarak, kör gözleri ve sağır kulakları açmaya çalışmıştır.

Din’in bir mantık işi olduğunu, bir sevgi işi olduğunu ve mezhep ayrılığının olmaması gerektiğini vurgulayan birçok şiirinden birisi olan “Mezhebimi Sorarlar” şiirinde;

“Nere gitsem mezhebimi sorarlar
İllâ insanlara mezhep mi lâzım?
Cennet ümidiyle kendin yorarlar
İllâ insanlara mezhep mi lazım?

Muhammet Ali’de mezhep mi vardır?
Bilmediğin için yerlerin dardır,
Ben İslâm’ım dese yine de kördür
İllâ insanlara mezhep mi lâzım?

Yazıcıoğlu Muhammet’te ınezhepsiz
Mezhebi olmayan insan hesapsız
Din mantıktan geçer be hey insafsız
İllâ insanlara mezhep mi lâzım?”


Diye seslenmiş ve topluma yön göstermeye çalışmıştır.


Cenneti istemeyen ki Yunus’un “Cennet cennet dedikleri / Birkaç huri, birkaç gılman / İsteyene sen ver onu / Bana seni gerek seni /” mısralarıyla dile getirdiği düşünceyi ozanımız da bir çok şiirinde bıkmadan işlemiştir.

Nitekim, “Gidiyorum” şiirinde; ozanımız Yazıcıoğlu

“Bindim ecelin atına
Çıksam da arşın katma
Rest çekmişim cennetine
Dert topladım gidiyorum.” Dizeleriyle de

Cenneti istemeyen, ona “rest çeken” bir yürek, elbette cehenneme de kafa tutar. Korkmaz Cehennemden.


Ahmet Yesevi, Hallacı Mansur, Nesimi, Yunus Emre, Pir Sultan Abdal ve Hacı Bektaş-ı Veli çizgisinin keskin dilli bir ozanıdır Yazıcıoğlu... Aynı halkanın ucuna, ikibinli yılların sorunlarıyla kıvranan topluma ve bireylerine bağıra-çağıra eklenmiştir. "Ölürsem de yaşarını” deyişinin altında yatan da işte bu gerçektir.

Bakınız, ozanımız ölümsüzlüğe talip bir ozan olarak kaleme aldığı birçok şiirlerinden birisi olan “Ne çıkar” şiirinde;

Yazıcıoğlu ölürsem de yaşarım
Cehennemden korkanlara şaşarım
Bende bir gün o çukura düşerim
Yunmasam ne çıkar yunsam ne çıkar


Demektedir. Diğer şiirlerinden birkaç örnek daha verelim ;

“Üzülmez misin?” şiirinin bir kıtasında;

“Bu düzeni çıkarına kullanır
Tesbihle, takke ile boşa sallanır
Sen olsan öldüğüne üzülmez misin?

“Şikâyet” şiirinden bir dörtlük:

“Gelen yok, gören yok, Cehennem varmış,
Köprü ince, kaynar kazanın darmış,
Huriler Cennette kudretten yermiş,
Yiğidisen mahkemeye gelesin

“Cehennemden korkma”
Cennet bekleme “ şiiri:

“Asırlardır düzen dinle korkuttu,
Cehennemden korkma, Cennet bekleme.
Gerçek bilim dünyayı uyandırdı
Cehennemden korkma, Cennet bekleme,

Cehaletle yalanlara inandık,
On iki ay oruçlu Cennet’e kandık
Sömürü elinde oyuncak olduk
Cehennemden korkma, Cennet bekleme,

Dinde uydurmayı okuduk artık,
Şükür diyenlerin hep üstü yırtık,
Kâbe sıvasız duvar siyahla örttük,
Cehennemden korkma, Cennet bekleme.

Cennet rahat ise zengine versin,
Cehennem zor ise zalimler girsin,
Halkı seviyorsa eşitlik gelsin,
Cehennemden korkma, Cennet bekleme.

Yazıcıoğlu kandırmadan vaz geçin,
Cehennemden korkmam yoktur ki suçum,
İlim gerçeğinden bir tas su için
Cehennemden korkma, Cennet bekleme.”

Bugün din adına Cennet’ten tapu vaat edenlerin ve dini siyasete alet edenlerin amansız düşmanı olan ozanımız, “kafayı cennetle bozanların dünyada kör ve sağır” olarak gezdiklerini belirtir. Kur’an’da din ve dini duygular üzerinden çıkar elde edenler şiddetle kınanm aldadır. İnsanlığa, insan olmanın erdemine yakışmayan, Cennet alıp Cennet satanların vay haline!..

Muharrem Yazıcıoğlu işte böylesi kişiler için;

“Gezer Dünyada” şiirinde;

“Yazısını Tanrı yazmış
Kafayı cennetle bozmuş
Saııki birkaç gitmiş, gelmiş
Kör, sağır gezer dünyada” diye seslenmiş.

Cennet öbür dünyada mutluluğumuz içinse, bu dünyada neden insanlara cehennem
azabı çektiriyoruz? İnsanı hor gören, küçümseyen, onu sömüren, onu inançlarından veya inançsızlığından ötürü yargılayıp zulmeden, şekli-şemaline göre hüküm biçen, bölen,'ayıran, ezen, yok eden düşünce insani bir düşünce olabilir mi? İnsani düşünce, faydalı, güzel, yaşatmacı temellere dayanır.

Aşk... Delicesine, kara sevda... Dil otobüsünün İrenlerini patlatan tutku... Zamanı-mekânı aştıran, gönül ovalarında şaha kalkan deli tay...

Zincirleri koparan, kelepçeleri eriten, demir parmaklıkları un-ufak eden efsunkâr bil' güç... O güç insanda.... O güç kutsal...

Aşksız insan, renksiz, kokusuz, yapraksız ağaç gibi. Aşksız insan "yavan” dır. Aşktır yaşatan. Aşksızlık taş kesilmişliktir.

Aşkı olan, doğaya, insana hoşça bakar. Çağıldayan aşk ırmağının kenarındaki söğüt gibi eğilir insana... Hamlıktan kurtuluş, oluş, biliş, buluş, duyuş aşk iledir.

Aşık, aşkında daha ileri giderse, ona “deli”-“divane” diyenler çıkabilir. Çünkü gerçeği yürek aynasında aşkı sayesinde görmüştür de ondan. İşte Yazıcıoğlu’nun bu düşüncelerimizi doğrulayan görüşleri:

“Sende Buldum” şiirinde;

“Aşık olmayan yavan olur
Aşkı alana ayan olur
Onu deli sayan olur
Ben Tanrı’yı sende buldum*

Yazıcıoğlu aşktır Allah
Kaşları yazar Bismillah
Cemali sanki Beytullah
Ben Tanrı’yı sende buldum”

diyerek, insanı evreni-Tanrt’yı ve aşkı dile getirmiştir ozanımız.

Aşk, beşerden Yüce’ye doğru akar. Leyla-Mecnun ve Ferlıat-Şirin aşkları da öyledir. Bizim aşklarımız neden aynı doğrultuda akmasın? Aşkta samim iysek bu böyle, doğru yönde gelişir, serpilir...

Şiirin asıl görevi de bu aşkı yansıtmaktır. Aşk ne kadar büyükse, onu dile getiren şiir de büyüktür. Büyük şiir de sevenleri ölümsüz yapar ve gelecek yüzyıllara taşır...

Aradan nice asırlar geçtiği halde, Leyla - Mecnun, Ferhat -Şirin isimlerinin halâ milletin gönlünde bayrak bayrak dalgalanmasının aslı da, aşklarındaki samimiyet ve yüceliktir...
Çok seven insan, her nereye baksa sevdiğini görür. İçi bayram yerine dönenin, dışı da pozitif enerjiyle sarılır ve böylece herkesle, her şeyle “barış” halinde bulunur. Zira, her varlıkta sevgili vardır.

“Ölürüm” şiirinde Yazıcıoğlu;

“Yazıcıoğlu aşkıııan var
Aşk olmazsa dünyası dar
Anlamayan bir bakar kor
Aşkım giderse ölürüm...” der.

Ozanımız, sevgiliyi aramış ve o yüce sevgiliyi, yani Tanrı’yı insanda bulmuştur. “Bir gönüle giremedim ne çare” başlıklı şiirinde bunu bir başka deyimle “Tanrı’yı ararken insanı buldum” mısrası ile açıkça ifade etmiştir.


ÖZ KALMAMIŞ

İnsanı tanımada yanılmışım ben,
Madde için öz kalmamış insanda,
Birleşmesi için yorulmuşum ben,
Birleşmeye haz kalmamış insanda.

Düşmüş bir telaşa gülmüyor yüzü,
Sorunlar çoğalmış tükenmiş özü,
Evine gelmiyor oğlu ve kızı,
Kışa dönmüş yaz kalmamış insanda.

Bozuk gıda derde tuttu bizleri,
Yollar kan gölüdür bitmez hızlarım,
Şöhret derdi dul ediyor kızlan,
Utanacak yüz kalmamış insanda

İşkence der isen hastaneyi sor,
Hasta rezil olmuş gözlerinde gör,
Peşin yüz bin lira ziyarete ver,
Gide gele iz kalmamış insanda.

Çürümüş düzende çürümüş toplum,
Damarda gıdasız kurumuş toplum,
Şükür diye erimiş toplum,
Görmek için göz kalmamış insanda.

YAZICIOĞLU okuyan yok duymazlar
Geri gider ileriye uymazlar,
Düşeni dürüstleri sevmezler,
Konuşacak söz kalmamış insanda.