Oturum Aç

Muhsin Durucan · (Bu mesajı son düzenleyen: 02/03/2015, 10:06 Site Yönetimi.)

01.03.2015 GÜNÜN NESİRİ
********************************************************

Edebiyat Çınarımız Yaşar Kemal

[Resim: 491424-3-4-289b6.jpg]

'' O iyi insanlar, / O güzel atlara binip çekip gittiler. / Demirin tuncuna, / İnsanın piçine Kaldık.'

Yaşar Kemal

(06 Ekim 1923; Gökçedam, Osmaniye - 28 Şubat 2015; İstanbul )

Usta romancımız Yaşar Kemal’in değerlendirmesiyle: ''Bir zamanlar bu şehirde konuksever, sıcak yürekli, dost canlısı iyi insanlar; ceren gibi, kırmızı mercan gözlü, uzun boyunlu, kalem kulaklı, suna gibi cins atlar vardı. Onlara ne oldu? Yaşlı adamdır ki, azıcık doğruldu, ak sakalı kirli, titredi, yüzü eski bir ışıkla parıldadı, derin bir aaah! dedi, ciğeri söken aaaah! Duvara sırtını iyice verdi. Neden sonra gözlerini açtı: '' O iyi insanlar,'' dedi, '' O güzel atlara bindiler, çekip gittiler.''
"Benim kitaplarımı okuyan katil olmasın, savaş düşmanı olsun. İki, insanın insanı sömürmesine karşı çıksın. Kimse kimseyi aşağılayamasın. Kimse kimseyi asimile edemesin. İnsanları asimile etmeye can atan devletlere, hükümetlere olanak verilmesin.
            Benim kitaplarımı okuyanlar bilsinler ki, bir kültürü yok edenlerin kendi kültürleri, insanlıkları ellerinden uçmuş gitmiştir. Benim kitaplarımı okuyanlar yoksullarla birlik olsunlar, yoksulluk bütün insanlığın utancıdır. Benim kitaplarımı okuyanlar cümle kötülüklerden arınsınlar.”
Yaşar Kemal
"...Benim için en büyük tehlike, insanlığın tarih boyunca yarattığı değerlerin gelişmeyip yok olması, yerine de yeni değerlerin getirilemeyişi... İnsanın en büyük değeri yaratıcılığıdır. Bütün değerlerin erozyona uğraması, onun yaratıcılığının da tükenmesi demek değil midir? Ben bundan çok korkuyorum doğrusu... Ben ülkemde, yani romanımın ve kendimin toprağında, birçok değerin bittiğini, hem de birkaç yıl içinde gördüm. Bu böyle giderse, doğrusu korkuyorum... Gene de insanoğluna, geçmişine bakarak güveniyorium."
    Yaşar Kemal
***
Şimdilerde acılar ortamdayız. Yukarıdaki güzel sözlerin sahibi de sonsuzluğa göçtü! Yakından tanıdığım ve sevgiyle yaklaşan bir büyüğümdü. Yaşar kemal Ağabey, bini gördüğünde: ” Sevgili Durucan gel! ” der,canca yaklaşımla yanına alırdı.
Değerlerimizi yitiriyoruz. Çevremizde bir elin parmakları kadar az sayıda gerçek dost kaldı. Koskoca metropollerde (anakent) yapayalnız yoruluyoruz, kırılıyoruz, üzülüyoruz.
Zamanın çarkı içinde ezile ezile, üzüle üzüle gaddarlaşıyoruz. Yaşayamadığımız en önemli duygumuzu kaybediyoruz. Ne mi o duygu? Güven duygusu… Hiç kimsenin kimseye güveni kalmadığı, insanların birbirini kolayca ötelediği, kesimlerin mafyalaştığı bir dünyada yaşama çabası içindeyiz.
Dostların zor bulunduğunu ya da dostlukların zor kurulduğunu nedense bir türlü öğrenemedik. Öğrenemeyeceğiz de bu gidişle.

***

Asıl adı Kemal Sadık Göğceli olan Kemal, 1923 yılında Adana'nın Osmaniye İlçesi'ne bağlı Hemite Köyü'nde doğdu. Annesi Nigâr Hanım ile çiftçi Sadık Efendi’nin oğludur.
Uğradığı bir kaza nedeniyle tek gözünü kaybetti. Yaşar Kemal, ilköğrenimine Burhanlı köyü ilkokulunda başlayarak Kadirli Cumhuriyet İlkokulu’nda tamamladı. Adana’da ortaokula devam etti. Ortaokul son sınıftayken okulu bırakmak zorunda kaldı ve amelebaşılık, ırgatlık, çeltik tarlalarında kontrolörlük, arzuhalcilik, öğretmenlik, kütüphane memurluğu gibi değişik işler yaptı.
1950 yılında Yaşar Kemal, siyasi nedenlerle bir yıl Kozan Cezaevi'nde tutuklu kaldı. Yazar, bu olaydan sonra 1951 yılında İstanbul'a yerleşti ve kısa bir işsizlik döneminden sonra Cumhuriyet Gazete’sinde fıkra ve röportaj yazarlığına başladı. 1963 yılına dek sürdü.

Yazar, "Dünyanın En Büyük Çiftliğinde Yedi Gün" röportajıyla Gazeteciler Cemiyeti Özel Başarı Armağanı'nı, ilk romanı olan "İnce Memed" ile 1955 yılında Varlık Roman Armağanı'nı, 1974 yılında "Demirciler Çarşısı Cinayeti" adlı yapıtıyla Madaralı Roman Ödülü' nü, almaya değer görüldü.
"Yer Demir Gök Bakır" ile 1977'de Fransa'da Edebiyat Eleştirmenleri Sendikası tarafından yılın en iyi yabancı romanı seçildi. "Binboğalar Efsanesi" ile 1979'da yaz dönemi için Büyük Edebiyat Seçici Kurulunca değerlendirilen kitaplar arasında yer aldı ve 1984 yılında Fransa'nın Légion D'Honneur nişanını aldı.
Adana'da yetişmesinin etkisiyle yapıtlarında; Torosları, Çukurova'yı ve o yörenin insanlarının çektiği yaşam sıkıntılarını, ezilişini, ağalık, kan davaları gibi toplumsal olayları işleyen Yaşar Kemal; roman, deneme, öykü, çocuk romanı, derleme gibi farklı yazınsal yapıtlarla Türk Edebiyatı'na önemli ölçüde katkıda bulundu.

ESERLERİ
Öykü
Sarı Sıcak, İst.: Varlık, 1952
Bütün Hikâyeler, İst.: Cem, 1975.
Roman
İnce Memed, I. Cilt, İst., 1955
Teneke, İst.: Varlık, 1955
Orta Direk, İst.: Remzi, 1960
Yer Demir Gök Bakır, İst.: Güven, 1963
Ölmez Otu, İst.: Ant, 1968
İnce Memed, II. Cilt, İst., 1969
Akçasazın Ağaları / Demirciler Çarşısı Cinayeti, İst.: Cem, 1974
Akçasazın Ağaları / Yusufcuk Yusuf, İst.: Cem, 1975
Yılanı Öldürseler, İst.: Cem, 1976
Al Gözüm Seyreyle Salih, İst.: Cem, 1976
Kuşlar da Gitti, (uzun öykü) İst.: Milliyet, 1978
Deniz Küstü, İst.: Milliyet, 1978
Yağmurcuk Kuşu / Kimsecik I, İst.: Toros, 1980
Hüyükteki Nar Ağacı, İst.: Toros, 1982
İnce Memed, III. Cilt, İst., 1984
Kale Kapısı / Kimsecik II, İst.: Toros, 1985
İnce Memed, IV. Cilt, 1987
Kanın Sesi / Kimsecik III, İst.: Toros, 1991
Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana / Bir Ada Hikayesi I, İst.: Adam, 1997
Karıncanın Su İçtiği / Bir Ada Hikayesi II, İst.: Adam, 2002
Tanyeri Horozları / Bir Ada Hikayesi III, İst.: Adam, 2002
Çıplak Deniz Çıplak Ada / Bir Ada Hikayesi IV, İst.: YKY, 2012
Tek Kanatlı Bir Kuş, İst.: YKY, 2013.
Çocuk Romanı
Filler Sultanı ile Kırmızı Sakallı Topal Karınca, İst.: Cem, 1977.
Çeviri
Ayışığı Kuyumcuları (A. Vidalie; Thilda Kemal ile), İst.: Adam, 1977.
Röportaj
Yanan Ormanlarda 50 Gün, İst.: Türkiye Ormancılar Cemiyeti, 1955
Çukurova Yana Yana, İst.: Yeditepe, 1955
Peribacaları, İst.: Varlık, 1957
Bu Diyar Baştan Başa, İst.: Cem, 1971
Bir Bulut Kaynıyor, İst.: Cem, 1974
Allahın Askerleri, İst.: Milliyet, 1978
Röportaj Yazarlığında 60 Yıl, İst.: YKY, 2011
Çocuklar İnsandır, İst.: YKY, 2013.
Deneme-Derleme
Ağıtlar, Adana: Halkevi, 1943
Taş Çatlasa, İst.: Ataç, 1961
Baldaki Tuz, (1959-74 gazete yazıları) İst.: Cem, 1974
Gökyüzü Mavi Kaldı, (halk edebiyatından seçmeler, S. Eyüboğlu ile)
Ağacın Çürüğü: Yazılar - Konuşmalar, (der. Alpay Kabacalı) İst.: Milliyet, 1980
Yayımlanmamış 10 Ağıt, İst.: Anadolu Sanat, 1985
Sarı Defterdekiler: Folklor Derlemeleri, (haz. Alpay Kabacalı) İst.: YKY, 1997
Ustadır Arı, İst.: Can, 1995
Zulmün Artsın, İst.: Can, 1995
Bin bir Çiçekli Bahçe, İst.: YKY, 2009.
Destansı roman
Üç Anadolu Efsanesi, İst.: Ararat, 1967
Ağrıdağı Efsanesi, İst.: Cem, 1970
Binboğalar Efsanesi, İst.: Cem, 1971
Çakırcalı Efe, İst.: Ararat, 1972.
Şiir
Bugünlere Bahar İndi, İst.: YKY, 2010.

ALDIĞI ÖDÜLLER
·                 1955 Gazeteciler Cemiyeti Başarı Armağanı (“Dünyanın En Büyük Çiftliğinde Yedi Gün” adlı röportaj dizisi ile)
·                 1956 Varlık Roman Armağanı (İnce Memed ile)
·                 1966 İlhan İskender Armağanı (Teneke’den aynı adla uyarlanan oyunu ile)
·                 1966 Uluslararası Nancy Tiyatro Festivali Birincilik Ödülü ("Yer Demir Gök Bakır" romanından Nihat Asyalı’nın sahneye uyarladığı, Yılmaz Onay’ın sahneye koyduğu “Uzun Dere” oyunu ile. Türkiye ödülü, Brezilya ile paylaştı.)
·                 1974 Madaralı Roman Armağanı (Demirciler Çarşısı Cinayeti ile)
·                 1977 Fransa Eleştirmenler Sendikası En İyi Yabancı Roman Ödülü (Yer Demir Gök Bakır ile)
·                 1978 Fransa'da En İyi Yabancı Kitap Ödülü (Ölmez Otu ile)
·                 1979 Fransa “Büyük Jüri” En İyi Kitap Ödülü (Binboğalar Efsanesi ile)
·                 1982 Uluslararası Cino Del Duca Ödülü
·                 1984 Fransız Legion d’Honneur Ödülü Commandeur payesi
·                 1984 TÜYAP Kitap Fuarı Halk Ödülü
·                 1985 Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü
·                 1986 Orhan Kemal Roman Ödülü (Kale Kapısı ile)
·                 1988 TÜYAP Kitap Fuarı Halk Ödülü
·                 1988 Fransa Kültür Bakanlığı Commandeur des Arts et des Lettres Nişanı
·                 1991 Fransa Strasbourg Üniversitesi Onur Doktorası
·                 1992 11. TÜYAP Kitap Fuarı Onur Yazarı
·                 1992 Antalya Akdeniz Üniversitesi Onur Doktorası
·                 1993 Kültür Bakanlığı Büyük Ödülü
·                 1994 Mülkiyeliler Birliği Rüştü Koray Armağanı
·                 1995 Morgenavissen Jylaand-Pösten Ödülü (Danimarka)
·                 1996 Türkiye Yayıncılar Birliği Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü[14]
·                 1996 Kanın Sesi ile Akdeniz Yabancı Kitap Ödülü (Perpignan, Fransa)
·                 1996 VIII Katalunya Uluslararası Ödülü (Barcelona, İspanya)
·                 1996 Lillian Hel / Dashiell Hammett Baskıya Karşı Cesaret Ödülü, İ. Hakları İhlallerini İzleme Örgütü,(Newyork)
·                 1997 Toplu eserleri için Premio Internazionale Nonino Ödülü, İtalya
·                 1997 Kenne Vakfı Düşünce ve Söz Özgürlüğü Ödülü (Uppsala, İsveç)
·                 1997 Norveç Yazarlar Birliği ödülü, Wole Soyinka ile ortak
·                 1997 Frankfurt Kitap Fuarı Alman Yayıncalar Birliği Ödülü
·                 1998 Frei Üniversitesi Berlin Fahri Doktora
·                 1998 Bordeaux Yayıncılar Birliği Yabancı Edebiyat Ödülü
·                 2002 Bilkent Üniversitesi Fahri Doktora
·                 2003 Z. Homerus Şiir Ödülü
·                 2003 Savanos Ödülü (Selanik)
·                 2003 Türkiye Yayıncılar Birliği Yayıncılık Emek Ödülü.
·                 2008 Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük ödülü
·                 2009 Çukurova Üniversitesi, Fahri Doktora
·                 2011 Légion d'honneur
·                 2013 Krikor Naregatsi Nişanı.

Yazar dostum M. Güner Demiray’ın değerlendirmesiyle; " Yaşar Kemal"çözüm süreci"ne indirgenecek bir yazar değil, Türkçenin yetiştirdiği en büyük romancıdır! Politikayla elbette ilgilenmiştir; politiktir de; ama o bir yazardır!
Türkçe var olduğu sürece ve bin yıl geçse de "Türk romancısı" olarak anılacak, babasını, anasını kimse sormayacak ve bu durum yüzyıllar geçtikçe daha da kıymetlenecektir.
Yazarlar ve şairler zürriyetleriyle anılmazlar! Yazar ve şairlere o payeyi kazandıran yazdıkları dili kullanmaktaki maharetleri ve içinde doğduğu, yetiştiği kültürdür. Yaşar Kemal Türkçe'yi maharetle kullanan bir sihirbazdı.
"Büyük usta" ünvanı, Türkçe sözcükleri ustaca kullandığı için verilen bir unvandır! Türkçe, Yaşar Kemal'i sevdiği kadar Yaşar Kemal de Türkçeyi sevmiştir. Türkçe Yaşar Kemal'e yakıştığı gibi başka yazara yakışmamıştır!
O, bunun bilincinde olarak, "Hepimizin talihi, Türk dilinin zengin bir dil olmasından geliyor.” demiştir. Yaşar Kemal Türkçeyi sevdiği için Türkçeyi yaratan kültürü, insanlarını da sevmiştir. Türkçenin yankılandığı dağlar, taşlar, çiçekler, böcekler, eşkıyalar, balıkçılar Yaşar Kemal'in sevgi çemberi içindedirler.
Yaşar Kemal, yalnızca Türk edebiyatının değil dünya edebiyatının da en önemli yazarlarındandır. Üzüntümüz sonsuzdur."

Ünlü yazarımız Yaşar Kemal, dünyamızdan ayrılmakla adı unutulmayacaktır. İnsanlığa bıraktığı yazın eserleriyle değerler arasında sonsuza dek yerini alacaktır. Işıklar içinde yat güzel insan!

Oturum Aç
Kullanıcı Adı:
Şifre:	Şifremi Hatırlat
	Beni Hatırla