Elif-nâme



Elif-nâme kelime manası itibariyle Arap alfabesinin ilk harfi olan elif ile yazılmış;
küçük kitap, risale, varak anlamlarına gelen nâme sözünün birleşmesinden meydana gelmiş
birleşik bir isimdir. Divan, âşık ve dinî - tasavvufi Türk edebiyatlarında kullanılan Elif-nâmeler,
dinî - tasavvufi Türk edebiyatında Allah’ın varlığı ve birliği, Allah’a yalvarma, peygamber ve
devrin büyükleri olan mutasavvıflar hakkında yapılan övgü gibi konuları işlemektedir (Güzel,
2004: 603).

Elif-nâme, çoğunlukla “elif” harfinden başlayıp “ye” harfine kadar her bir harfin
zikredilip sonra da onunla başlayan bir kelimenin seçilmesi biçiminde yazılabilen (Öztürk,
2012: 174) bir tarzdır.

Divanda “elif” harfinden başlayıp “ye” harfine kadar her bir harfin zikredilip sonra da o
harfle başlayan bir kelimenin seçilmesi biçiminde murabba nazım şekliyle yazılmış ilahi aşkı
anlatan bir Elif-nâme örneği vardır.


Elif el çekmezem ol şâha cândan mübtelâyım ben
Be bilürsen ana hayli zamândan mübtelâyım ben
Te terzi etvârına kayd dil andan mübtelâyım ben
Se senâlar idüb Hakka nihândan mübtelâyım ben
…
Nun ne çâre ideyim zahmı aşkda gayrı ben şâhım
Vav varub zâr idem bâba hesabsız oldı günâhım
He hû aşkınla çekem tâ tükenmez haşre dek âhım
Ya Ya‘kub gibi Bendî eşkiyandan mübtelâyım ben

1.Mur./1-7.bent

kAYNAK: Bendi Mustafa Baba Divanı’nda Edebî Tür ve Tarzlar