Evrensel Şiir*







En büyük sanat sisteminden, gene birçok sistemleri içine alan, nefesiyle sanatsız şiir veren çocuğun iniltilerine, öpücüklerine kadar her şeyi içine alır.



Romantik şiir, ilerletici evrensel şiirdir. Onun niteliği, yalnız birbirlerinden ayrılmış şiir türlerini gene birleştirmek ve şiiri felsefe ile söz söyleme sanatına ulaştırmak değildir : Koşuk olanla koşuk olmıyam, olağanüstü eserle eleştirmeyi, sanat şiiri ile tabiat şiirini, kimi vakit karıştırmak, kimi vakit de birbiri içinde eritmek, şiiri canlı ve sosyal kılmak, hayatı ve toplumu şiirleştirmek ister; nükteyi şiirleştirmek ve sanat biçimlerini her türlü an,, yetiştirici gereçle doldurmak, doyurmak ve hıımor’un kanad çırpışlariyle canlandırmak ister; o, bunu istemelidir de.. Evrensel şiir, şiir olan her şeyi bağrına basar; En büyük sanat sisteminden, gene birçok sistemleri içine alan, nefesiyle sanatsız şiir veren çocuğun iniltilerine, öpücüklerine kadar her şeyi içine alır. Evrensel şiir, kendisini öylesine işlenmiş olanda yitirebilir ki, onun biricik işi ve her şeyi, yalnız bu her türlü şiir kişilerinin niteliklerini vermek olduğu sanılır. Böyle olmakla beraber, gene de, yazarın duygularını, düşüncelerini tamamiyle verebilecek yapıda bir biçim yoktur; hem öylesine yoktur ki, yalnız tek roman yazmak istemiş olan sanatçılar bile, hemen hemen yalnız kendilerini işlemişlerdir. Yalnız evrensel .şiir, bir destan gibi etrafım çeviren dünyanın bir aynası, devrin bir tablosu olabiliyor. Bununla beraber, gene de o, en çok, işlenmiş olanla islenecek olan arasında, her türlü gerçek ve ülkücü ilgiden uzak, şiirsel düşüncenin kanadlan üstünde, ortada uçabilir; bu düşünceyi durmadan arttırabilir ve ardıarası kesiîmiyen aynalarda olduğu gibi çoğaltabilir. Evrensel şiir, en yüksek ve her yanlı eğitime, hem de yalnız içten dışarıya değil, dıştan da içeriye erklidir; bu sırada da o, herkese, yarattıkları parçalar halindeki eserlerinde bütün ne olacaksa, parçaları birbirine benzer biçimde Örgenler, bununla da, görüşü, sınırsız genişliyen bir klasisizme açılır. Romantik şiir, sanatlar arasında, nüktenin felsefeye olan ilgisi, hayatta da toplum, görüşme, dostluk ve aşk ne ise, odur. Başka şiir türleri olmuş bitmiştir ve onlar tam parçalara ayrılabilirler. Romantik şiir türü ise hâlâ olmaktadır Evet, bu onun öz varlığıdır; hep oluş halinde olması, hiçbir zaman bitmemesi onun niteliğidir. Onu, hiçbir kuram tamamiyle açıMıyamaz ve ancak, görüp bulan bir eleştirmecinin ancak onun ülküsünü vermeği .göze alabilir. Yalnız evrensel’ şiir sonsuzdur ve yalnız evrensel şiir özgürdür; o, bunu kendisi, şairin, istekleri üstünde hiçbir yasa çekemiyeceğini, kendisine anayasa yapmıştır. Romantik şiir biricik tür olmaktan çok, şiirin kendisidir; çünkü belli bir anlamda, her türlü şiir romantiktir ve romantik olmalıdır.



Friedrich Schlegel (Çev. Melâhat Özgü)