SiteAna Sayfa
Güllük Dergisi
Şairlerimiz
Arama
Üyeler
Video
Yardım
Giriş Yap
Kayıt Ol
Oturum Aç
Kullanıcı Adı:
Şifre:
Şifremi Hatırlat
Beni Hatırla
Your browser does not support the audio element.
Akdeniz Radyo istek
Tıklayın-Okuyun/Güllük Dergisi
Web'de Ara
Sitede Ara
0 Oy - 0 Yüzde
1
2
3
4
5
Konu Modu
Ezgilerine göre Türküler
Ahmet Özdemir
Yetkili Şair
Üyelik tarihi:
Jan 2013
Mesaj Sayısı:
593
Konu Sayısı:
593
#1
01/03/2015, 03:49
(Bu mesajı son düzenleyen: 02/03/2015, 10:16
Site Yönetimi
.)
01.03.2015 GÜNÜN TAHLİLİ
********************************
Ezgilerine göre Türküler
27 Şubat 2015
Ahmet ÖZDEMİR
********************
Ezgileri açısından türküler, uzun havalar ve kırık havalar olmak üzere iki bölümde değerlendirilirler. Uzun havalar, usulsüz ezgilerdir. Bu ezgiler ölçü ve ritim bakımından serbest olmakla beraber, dizisi ve dizi içindeki seyri belli kalıplara bağlıdır. Yani söyleyen kişi belirli uslup ve avaz çerçevesinde zevk ve isteğine göre nağmeyi uzatıp kısaltabilir.
Kırık havalar : Ezgi yönünden usullü, yani ölçü ve ritimleri belli olan türkülere kırık havalar denilir. Her bölüm ayrıca, Karadeniz Türküsü, Teke zortlatması, Konya türküsü, Yozgat türküsü, Rumeli türküsü, Azeri türküsü gibi yöresel ezgi özellikleriyle türlere ayırabiliriz. Yine ezgileri açısından Müstezat, Zeybek, Maya, Bozlak, Gurbet, Barak, Hoyrat, Divan gibi hava veya makamlara ayırabiliriz ki, bunlar halk edebiyatının değil, müzik biliminin konularıdır.
Araştırmacıların uzun hava adı altında verdikleri bu örnekler yaratıldıkları ve icra edildikleri bölgelerde değişik isimlerle anılmaktadır. Bunlar genellikle ezgi aşık olay olayla ilgili şahıs mahalli ağız yer ya da yöre edebi tür özel terimler aşiret vb. gibi adlarla belirtilmektedir.
Ezgi ile türkü sözleri birbirini tamamlayan iki öğedir. Türkünün daha kalıcı olması ezginin varlığıyla mümkündür. Ezgiye güzellik sağlayan türkü sözleri, müziğin aracıdır.
Dünyadaki Türk toplulukların hepsinde türküler vardır. Türkiye sınırlarına yakın ülkelerde söylenen türküler, Anadolu ağzına yakındır. Türk yurtlarında söylenen türkülerin hepsi konu, benzetme, biçim ve duygulanma açılarından birbirlerine yakınlık göstermektedir.
Azerbaycan'da türkülere "mahnı", uzun havalara "mugam" denilmiştir. Karşılıklı türkülere deyişme, deme veya çevirme adları verilmiştir.
Batı Trakya ve Bulgaristan Türklerinin oldukça zengin türkü dağarcığı vardır. Gagavuz Türkleri Hıristiyan olmalarına karşın, dilleri duyuşları İstanbul'a yakındır. Türkülerinin büyük bölümü, Bulgaristan, Yugoslavya ve Türkiye'deki türkülerle benzerlik gösterir.
Iraklı Türkmenlerinin çok zengin türkü birikimi ve kültürü vardır. Türkülerini yüze yakın makamla icra ederler. Bunların içinde en çok Türkmen Bayat aşiretinin icadı olan Bayat, güçlü makam okuyucusu Şaltağ'ın icat ettiği Tiflis makamlarıyla Kazzaz, Nari, Miskin, Reşidî, Tahir (Zengüle/ Zengene), Ümergele makamlarıdır.
Musevi inancına sahip olan Karay Türkleri Slavların etkisinde kalmalarına rağmen, dillerini ve törelerini korumuşlardır.
Kazaklarda gelin kızın evden alındığı sıra söylenen türkülere Kırgızlar gibi car car, Tacik, Türkmen ve Uygurlar da yar yar derler. Car car türküleri; acı, umut ve dilekleri dile getirir. Özbeklerde de gelin kızın baba evinden alınıp, damadın evine götürülmesi sırasında, kadınların koro halinde tefler eşliğinde söyledikleri türkülere yar yar veya car car denir. Bu türkülerle, gelinin ana-babası ve gelin yüceltilir, geline öğütler verilir, iyi dileklerde bulunulur.
Kumuklar, türkü yerine yır sözünü kullanırlar. Toylarda kız ve erkeklerin karşılıklı olarak "sarın" denilen türküler okurlar. "Sarın"lar daha ziyade manilerden oluşan dörtlük şeklinde türkülerdir.
Nogayların yazılı edebiyatı olmamasına rağmen, sözlü edebiyat ve destan geleneklerini sürdürmektedir.
Kıbrıs Türkülerinin çoğunluğu manilerle vücuda getirilmiştir. İçlerinde on bir heceli mısralardan oluşan bentlerle söylenmiş olanlar da vardır.
Uygur Türklerinde türkü ve koşma söyleme alışkanlığı hâlâ canlı olarak yaşatılmaktadır. Söylenen parçalar şekil, ezgi ve konularına göre çeşitli adlarla adlandırılırlar.
TÜRKÜLERİN SINIFLANDIRILMASI
Türkülerde ana kucağının sıcaklığı olduğunu, onlarda sevdaların dumanının yükseldiğini, kavuşamayan âşıkların gözyaşının döküldüğü söylenir.
Türkülerimizde millî musikimizin bütün özellikleri yaşamaktadır. Türküler, halkımızın edebî ve ruhî varlığının canlı birer hazinesidir.
Diğer anonim ürünler gibi türküleri de başlangıçta, (oluşan bir durum üzerine) bilinen kişiler yakmıştır. Daha sonra, göçler, kervanlar, seferler, gurbete gidişler benzeri nedenlerle değişik coğrafyalara ulaşmış, dilden dile aktarılırken, türküyü yakanlar unutulmuş, anonimleşmişlerdir. Türküler ulaştıkları yerlerin özelliklerine ve buralarda yaşanan olaylara göre sözlerinde ve ezgi yapılarında değişikliklere uğramıştır. Kimi türküler halk hikâyelerinde ve âşıkların şiirlerinde vücut bulmuş ve bu âşıkların adlarıyla anılmıştır.
Türküleri yapılarına, konularına ve ezgilerine göre çeşitlere ayırmak mümkündür.
Yapıları açısından türküleri, bentlerdeki dizelerin hece sayılarına ve bentlerin ve kavuştakların dize sayılarına göre iki bölümde ele alabiliriz. Genellikle türküler (7), (8) ve (11) heceli şiirlerden oluşur. Bunun dışında (5) heceli veya (15) heceli türkü sözlerine de rastlanır.
Türkülerin standart bir yapısı yoktur. Halk şiiri türlerinin bütünü türkü şeklinde söylenebildiği gibi, bentleri bir dizeli türkülere de, dörtten çok dizeli türkülere de rastlanır. Kavuştakların dize sayıları da, her dizenin hece sayıları da farklı sayılarda olabilir. Bağlantılar, türkü metninden ayrı bir mani, anlamlı, anlamsız sözler veya türlü ünlemlerden oluşabilir. Kaldı ki, asıl türkü bentlerinde bile hece sayılarında, zamanla unutmalar ve ekler nedeniyle düzensizlikler görülebilir.
Konularına göre türküleri temelde pastoral, lirik, satirik, didaktik, olay, tören, iş ve oyun olmak üzere sekiz ana sınıfta toplayıp, daha sonra her birini kendi aralarında çeşitleyebiliriz.
Pastoral türküler, doğa, kır hayatı ve çoban yaşamını konu eden türkülerdir. Bu grubun içine çiçekleri, bitkileri, hayvanları, bir bölüm yiyecek ve içecekleri de alabiliriz.
Lirik türküler, duygu yoğunluğu olan türkülerdir. Aşk ve sevda türkülerinden gurbet türkülerine, doğum ve ninni türkülerinden ölüm ve ağıt türkülerine kadar geniş bir alanda inceleyebiliriz.
Tören türküleri, kına, nişan, düğün gibi törenlerden, mezhep ve mevsimlik törenlere kadar geniş bir yelpaze içinde bulunabilir. Oyun türkülerini ikiye ayırabiliriz. Bunların bir bölümü ritmik danslara ilişkin olanlardır. Bir bölümü ise, seyirlik halk oyunlarıyla ilgilidir.
Didaktik türküler, öğreten, yol gösteren türkülerdir. Dinleyenler onlardan kendilerine bir pay çıkarabilir.
Satirik türküler, kişileri ve toplumu kınayan, yeren türkülerdir. Güldürücü ve taşlama nitelikleri vardır.
Olay türkülerinin bir bölümü, destanlar, koçaklamalar ve serhat türküleri gibi tarihi nitelik, bir bölümü derebeyi, cinayet gibi eşkıyalık nitelikleri taşırlar.
İş türküleri çeşitli meslekleri ve esnaf yaşantısını anlatan türkülerdir.
Doğa ve kır yaşamının güzelliklerini, coşkusunu, acı ve tatlı yanlarını, bu ortamın yaşayış biçimlerini anlatan türküleri "Doğa ve Çoban Türküleri" başlığı altında toplayabiliriz. Dağlar, ırmaklar, yaylalar, pınarlar, bülbüller, turnalar, ceylanlar, koyunlar, koçlar, ağaçlar, elvan elvan çiçekler hasılı çevremizin bn bir çeşit ve birbirinden güzel ortamları veya görünüşleri karşısında insanın duygularını yansıtan türkülerdir.
Türkülere vücut veren insanımız, yüzyıllar ötesinde de doğa ile kucak kucağa yaşamıştır. Onun için doğanın türlü durumu ve bu durumlar karşısında insan oğlunun duruşu en açık biçimde türküler içinde yer alır.
Alıntı
Tweet
Benzeyen Konular
Konu:
Yazar
Cevaplar:
Gösterim:
Son Mesaj
Türküler
Ahmet Özdemir
0
905
24/02/2015, 22:38
Son Mesaj
:
Ahmet Özdemir
Denizli türküler zengini
Ahmet Özdemir
0
771
08/11/2014, 13:56
Son Mesaj
:
Ahmet Özdemir
Türküler ve Türkçe sevdalısı M. Zeki Akdağ
Ahmet Özdemir
1
1,092
09/06/2013, 17:53
Son Mesaj
:
Dermani
SEVDADAN GURBETE TÜRKÜLER
Ahmet Özdemir
0
1,050
26/02/2013, 23:55
Son Mesaj
:
Ahmet Özdemir
Lütfen seçim yapın:
--------------------
Özel Mesajlar
Kullanıcı paneli
Kimler Çevrim içi
Arama
Ana Sayfa
GÜLCE EDEBİYAT AKIMI
-- GÜLCE ŞİİR TÜRLERİNE GÖRE ŞİİRLER
---- BULUŞMA
---- ÇAPRAZLAMA
---- TRİYOLEMSİ
---- ÜÇGÜL
---- ÜÇGEN
---- DÖNENCE
---- TOKMAK
---- AKROSTİK
---- SONE'M
---- GÜLCE
---- TEKİL
---- YİĞİTCE
---- YUNUSCA
---- BAHÇE
---- SERBEST ZİNCİR
---- ÖZGE
---- GÜLİSTAN
---- YEDİVEREN
---- TUĞRA
-- GÜLCE YAZAN ŞAİRLERİMİZİN GÜLCE ve DİĞER ŞİİRLER
---- (H)
------ Harun YİĞİT
------ Harun YİĞİT
------ Hasan ULUSOY
------ Hasan ULUSOY
------ Hatice ALTAŞ(Asi Çiçek)
------ Hatice ALTAŞ
------ Hacer KOZAN
------ Hatice KATRAN
------ Hatice KATRAN
------ Hikmet ÇİFTÇİ
------ Hülya EKMEKÇİ
------ Hülya EKMEKÇİ
---- (I-İ)
------ İbrahim COŞAR
------ İbrahim COŞAR
------ İbrahim İMER
------ İbrahim İMER
------ İbrahim ETEM EKİNCİ
------ İbrahim ETEM EKİNCİ
------ İhsan ERTEM
------ İhsan ERTEM
------ İsmail KARA(Karozan)
------ İsmail KARA(Karozan)
---- (K)
------ Köksal KIRLIOĞLU
---- (M)
------ Mahir BAŞPINAR
------ Mahir BAŞPINAR
------ Mehmet NACAR
------ Mehmet NACAR
------ Mehmet ALUÇ
------ Mehmet ALUÇ
------ Mehmet ALUÇ
------ Mehmet ÖZDEMİR
------ Mehmet ÖZDEMİR
------ Meltem ARAS
------ Meral ADAK
------ Meral ADAK
------ Melahat TEMUR
------ Mevlüde DEMİR
------ Mevlüde DEMİR
------ Miktad BAL
------ Miktad BAL
------ Mübeccel Zeynep ÜNALAN
------ Mübeccel Zeynep ÜNALAN
------ Muhammed İsa ÖZTÜRK
------ Muhammed İsa ÖZTÜRK
------ Mehmet Ziya DİNÇ
------ Mehmet Ziya DİNÇ
------ Mustafa CEYLAN
------ Mustafa CEYLAN
------ Mustafa CEYLAN
------ MUSTAFA CEYLAN(Editör)
-------- Mustafa CEYLAN
---------- Mustafa CEYLAN(On Punto Yazıları)(Makaleler)
---------- GÜNE BAKIŞ
---------- TAŞ YAĞMURU(Ceylan'ın kaleminden)
---------- Hakkında Yazılanlar
---------- DİĞER ŞİİRLERİ
---------- Hayatı
---------- Sanatı
---------- Hocaları
---------- Çocukluğu
---------- Gençliği
---------- Özlü Sözleri
---------- Önsöz Yazdığı Kitaplar
---------- Siyasete İlgisi
---------- Bestelenen Şiirleri
---------- Fotoğrafları
---------- Mühendisliği
---------- Düzenlediği Etkinlikler
---------- Konferansları
---------- Yer Aldığı Antolojiler
---------- Kitapları
---------- EZAN SUSMAZ Kitabı içindekiler
---------- "YANDI BU GÖNLÜM"-Hacı Bayram Veli Kitabı içindekiler
---------- TAHİR KUTSİ MAKAL Kitabı İçindekiler
---------- SEĞMEN RUHU Kitabı İçindekiler
---------- TOROSLARIN TÜRKÜSÜ Romanı
---------- Armağan-2(AHMET TUFAN ŞENTÜRK İÇİN NE DEDİLER?)Kitabı içindekiler
---------- Armağan-1(ANILAR KORİDORU İÇİNDE SARIVELİLER)Kitabı
---------- YARALI CEYLAN Şiir Kitabı İçindekiler
---------- PAŞA GÖNLÜM Şiir Kitabı İçindekiler
---------- Kırat Geliyor Kitabı İçindekiler
---------- Her Yönüyle YENİMAHALLE Kitabı
---------- Tarihi ve Folkloruyla Elmadağ Kitabı İçindekiler
---------- Köylerimiz Kitabı İçindekiler
---------- Köyümüz Yeşildere Kitabı İçindekiler
---------- Bayramlar Haftalar Günler Kitabı
---------- Ahmet Tufan Şentürk Kitabı
---------- Halil Soyuer Kitabı
---------- Detanlaşan Köylü İsa Kayacan Kitabı
---------- Abdullah Satoğlu Kitabı
---------- Güzide Taranoğlu Kitabı
---------- Gülendenin Beşiği Kitabı
---------- GÜLLÜK ANTOLOJİ (2006)Kitabı
---------- GÜLLÜK ANTOLOJİ(2007)Kitabı
---------- CEYLAN-Tahliller-MAKALELER-Görüşler
---------- Güllük Dergileri
---------- Kapodokya Güneşleri Kitabı
---------- Bir Yanardağ Fışkırması Kitabı
---- (P-R)
------ Rahime KAYA
------ Rahime KAYA
------ Refika DOĞAN
------ Refika DOĞAN
------ Ramazan EFE
------ Ramazan EFE
------ Rengin ALACAATLI
---- (S-Ş)
------ Sabiha SERİN
------ Sabiha SERİN
------ Serap HOCA(Serap ÖZALTUN)
------ Serap HOCA(Serap DEMİRTÜRK)
------ Süleyman KARACABEY
------ Süleyman KARACABEY
------ Serdar AKKOÇ
------ Serdar AKKOÇ
------ Sevgili ÖZBEK
------ Sevgili ÖZBEK
------ Şemsettin DERVİŞOĞLU
------ Şemsettin DERVİŞOĞLU
------ Şükran GÜNAY
------ Şükran GÜNAY
---- (T-U-Ü-V)
------ Turan UFUKTAN
------ Ümran TOKMAK
------ Ümran TOKMAK
---- (Y-Z)
------ Yusuf BOZAN
------ Yüksel ERENTÜRK
------ Yusuf BOZAN
------ Yüksel ERENTÜRK
------ Yusuf Ziya KARAHASANOĞLU
------ Zübeyde GÖKBULUT
------ Zübeyde GÖKBULUT
------ Yıldız TOKSÖZ
------ Yıldız TOKSÖZ
GÜLCE'YE DAİR
-- GÖRÜŞLER
---- Gülce Nedir?
---- Gülce ve Ozanlık
---- Gülce Manifestosu
---- 5 Hececiler ve Gülce
---- Garip Akımı ve Gülce
---- Fecr-i Ati ve Gülce
---- Hisarcılar ve Gülce
---- Neyzen Tevfik, Aşk
---- Mazmunlar
---- Gülce Ne Değildir?
---- Hece Vezni ve Gülce
---- Serbest Şiir ve Gülce
---- Aruz Vezni ve Gülce
---- Gülce ve Zolal
---- Gülce Tarihinden
---- GÜLCE-(Atölye)-Video Dersler
------ Gülce Etkinlikleri
------ Kurucular Beyanı
------ Gülce 2009
------ Doğru Yaz/Konuş
------ Gülce-2010 Projeleri
------ Gülce-2011 Projeleri
------ Üstad Necip Fazıl'dan
------ Gülce-Aruza Dair
------ Öneriler-Çalışmalar
------ GÜLLÜK DERGİSİ
------ Gülce'ye Öneriler
------ Röportajlar
------ Negatif Bakışlara
------ Aleyhimizdekiler
------ M.E.B' na
---- Gülce'de Mesajlar-Projeler
------ Gülce-Güldeste(1)
------ Destanlarımız
------ Dede Korkut
------ Öncü Kadınlarımız
------ Peygamberlerimiz
------ Nutuk(Gülce)
------ Nutuk(Z.Korkmaz)
------ Kutlu Hanımlar
------ Ozanlarımız
------ NasrettinHoca
------ Yedi Askı
GÜLCE TÜRK ŞİİR AKADEMİSİ
-- Şiir Akademisi
---- Şiir Akademisi
------ HALK EDEBİYATI
-------- DİVAN EDEBİYATI
-------- BATI EDEBİYATI
-------- YENİ TÜRK EDEBİYATI
---- Hece Vezni' ne Dair
---- Şiir Tahlilleri
---- Aruz Vezni' ne Dair
---- Hiciv Tarihinden
---- Ustalardan Şiirler
---- Ustalardan Makale
---- Aramızdan Ayrılanlar
------ Ustalardan Şiirler
-------- A. Tufan ŞENTÜRK
-------- DİLAVER CEBECİ ANISINA
---- Şiir Üstüne (Serbest)
---- Atışma Sayfamız
---- Denemeler-Makaleler
---- Şiirde Dönüşüm
---- Şiir ve Anlatım
-- Türk Edebiyatı Şiir Türleri
---- Şiir Türleri
---- İslâmiyet Öncesi
---- Servet-i Fünun
---- Garip Şiirler
---- Akımlar
---- Edebî Sanatlar
---- Söz Sanatları
---- Şair Padişahlar
---- Şiir Tarihimizden
---- Yıllara Göre Edebiyat
---- Mehmet Nacar
DÜNYA EDEBİYATI
-- Dünyadan Şiir Türleri
---- Burns Stanza
---- Choka
---- Go Vat
---- Catena Rondo
---- Onegin Stanza
---- Canzonetta
---- Bauk Than
---- Rhupunt-Galce
---- Septilla
---- Viator
---- Luc Bat
---- Tritena
---- Pantoum
---- Shakespeare Sonnet
---- Diamonte
---- Villanelle
---- Hutain
---- Hex Sonnata
---- Hexaduad
---- Haynaku
---- Harrisham Rhyme
---- Guzzande
---- Gratitude
---- Glosa
---- Garland Cinquain
---- Fornlorn Suicide
---- DÜNYA EDEBİYATI
---- Dünyadan Destanlar
---- Dünyadan Şiirler
KAYNAKÇA
-- Konularına Göre Şiirleriniz
---- Aşk Şiirleriniz
---- Atatürk Şiirleriniz
------ 23 Nisan Şiirleri
------ Atatürk'e Dair
---- Kahramanlık Şiirleriniz
---- Doğa Şiirleriniz
------ 2009 Yılı Sayılarımıza
---- Taşlama Şiirleriniz
---- Gurbet Şiirleriniz
---- Tasavvuf Şiirleriniz
---- Barış Şiirleriniz
---- Şehir Şiirleriniz
---- Anne Şiirleriniz
------ Babanıza Şiirler
---- Doğum Günü Şiirleriniz
---- Deprem Konulu Şiirler
---- Diğer Şiirleriniz
---- Köşe Yazarlarımız/Makaleler
------ Mustafa CEYLAN
------ Refika DOĞAN
------ Osman ÖCAL
------ Ahmet ÖZDEMİR
------ A. S. ATASAYAR
------ Prof.Dr.İsa KAYACAN
-------- Prof. Dr. İSA KAYACAN
------ Rahime KAYA
------ Harun YİĞİT
------ İlqar MÜEZZİNZADE
------ Sündüz BİGA
------ Nazmi Öner(Şiirler)
------ Nazmi ÖNER(Nesirler)
------ Coşkun KARABULUT
------ Prof.Dr.İsmail YAKIT
------ Prof.Dr.Asım YAPICI
------ Sabit İNCE
------ Muhsin DURUCAN
------ Abdulkadir GÜLER
------ Ünal Şöhret DİRLİK
------ Metanet YAZICI
------ A.Aşkım KARAGÖZ
------ Gazanfer ERYÜKSEL
------ Mehmet GÖZÜKARA
------ Necdet BULUZ
------ Yusuf Özcan
------ Afife Demirtaş
---- Mustafa Ceylan
---- Bizden
-- Video Yağmuru
---- Ozanlar-Şairler
---- Bizden Videolar
---- Rasim Köroğlu
-- Genel
---- SERBEST KÜRSÜ
---- Duyurular
---- Röportajlar
---- Günün Şiiri
---- Günün Nesiri
Edebiyat Biz Platformumuzda
-- Gülce Tv
-- Türk Argo Sözlüğü
-- Edebî Konular Forumu
Konuyu görüntüleyenler:
1 Misafir
Mustafa Ceylan |
Dost Sitelerimiz:
Türkçe Çeviri:
MyBB
Türkiye
Üretici:
MyBB
, © 2002-2023
MyBB Group
-Theme © 2014 iAndrew
Sitemizde yer alan eserlerin telif hakları şair-yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Sitemiz kâr amacı gütmemektedir ve sitemizde yer alan tüm materyaller yalnızca bilgilendirme ve eğitim amacıyla sunulmaktadır. Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir.(Haberleşme : ceylanmustafa_07@hotmail.com)
Doğrusal Görünüm
Konu Görünümü
Yazdırılabilir Sürüm
Konuya Abone Ol
Konuya Anket ekle
Konuyu Arkadaşına Gönder