GÜLCE GAZEL(Gülistan)

GÜLCE-ARUZ' da yeni bir nazım önerisi
------------------------------------

1-Divan Edebiyatımızda GAZEL, "Beyit" birimi üzerine kurulmuş bir nazım biçimi olup, kafiye dizilişi şöyledir :

--------------------------a
--------------------------a

--------------------------b
--------------------------a

--------------------------c
--------------------------a

--------------------------d
--------------------------a
Yani, gazelin ilk beytinin iki mısraı kendi aralarında kafiyeli,sonra gelen beyitlerin birinci mısraları serbest, ikinciler ilk beyitle kafiyelidir.

Gazel, 5 beyitten 12 (Bazen 15)beyite kadar olabilir. Aruzun her kalıbıyle yazılabilir. Bu şekille en çok AŞK, TABİAT VE TOPLUM TEMALARI işlenir." (Ahmet KABAKLI, Türk Edebiyatı, Cit:1, Syf:604)

Gülce Gazel'e biz GÜLİSTAN adını verdik.
Nasıl ki, HECE NAZIM ÖNERİLERİMİZDE HECE ve SERBEST KAVGASINA son veren BULUŞMA isimli NAZIM ÖNERİMİZİ SUNDU İSEK, aynen öyle de, ARUZ-HECE tartışmalarına son verecek, her ikisini de bünyesinde AHENKLİ bir şekilde bulunduracak bir NAZIM TÜRÜDÜR GÜLİSTAN...

GÜLİSTAN' da Kendimize örnek olarak Faruk Nafiz Çamlıbel'in HAN DUVARLARI Şiirini aldık.

"Han Duvarları", hece ile yazılmış olup şematik olarak şöyledir :

------------a(beyit)
------------a
------------b
------------b
------------c
------------c
------------d
------------d
-----e(Koşma 4'lüğü)
-----e
-----e
-----f
------------g(beyit)
------------g
------------h
------------h
------------ı
------------ı
------------i
-------k(Koşma 4'lüğü)
-------k
-------k
-------f
-------------m
-------------m
-------------n
-------------n

2-"Türkçe'nin yüzyıllarca direnerek karşı koyduğu aruz,-birkaç ünlü divan şairi dışında-ancak XIX -XX. yüzyıllarda Tevfik Fikret, Mehmet Akif, Yahya Kemal gibi şairlerin elinde bir TÜRK ARUZU durumuna gelmiştir.

Tanzimattan sonra başlayan toplum yapısındaki değişme ve yenileşme, edebiyatı da etkilemiştir. Özellikle Fransız edebiyatından aktarılan yeni tür ve kavramlarla birlikte, eski sorunlar da yeni bir bakışla tartışılmıştır. Bunlar arasında en önemli yeri tutan aruz-hece sorunudur."

"...Aruzun, önemli bir edebiyat sorunu olarak ele alınması Servet-i Fünun şairleriyle başlar. Servet-i Fünun şairleri, aruz kalıplarını önce,MÜZİK DEĞERLERİ bakımından ele almışlar; sonra, kullanılan kalıbın, şiirin konusuna ve dize içindeki sözcüklerle olan uygunluğu üzerinde üzerinde durmuşlar, hattâ, ÖLÇÜNÜN MÜZİK DEĞERİ AÇISINDAN KONU İLE BAĞLILIĞINI SAĞLAYABİLMEK İÇİN, KONUNUN GELİŞMESİNE GÖRE BİR ŞİİR İÇİNDE BİRKAÇ KALIP KULLANMIŞLARDIR. Bunun en başarılı örnekleri Tevfik Fikret ve Cenap Şahabettin'de görülür.

3-Cumhuriyet döneminde, hece ölçüsü aruza karşı kesin bir üstünlük kazandıktan sonra bile aruz-hece tartışması sürmüştür. Aruz ölçüsünün Arapça sözcüklere göre düzenlenmiş bir çeşit ezgi olduğu, bugün de dilimizde Arapça ve Farsça sözcükler bulunduğu için, aruz ölçüsünü bırakmamızın olanaksızlığı üzerinde durulmuştur.

Ayrıca, ARAPÇA OLAN ARUZ KALIPLARININ, örneğin "fâ'ilâtün fâ'ilâtün" parçaları, "GELDİĞİM GÜN GELDİĞİM GÜN" GİBİ BİR SÖZLE KARŞILANIRSA, TÜRKÇELEŞTİRİLMİŞ OLACAĞI DA ileri sürülmüştür.

Aynı görüşten yararlanarak, İbrahim Alâettin GÖVSA, OSMANLICAYI BİLMEYENLERE, aruzu "fi"'l" SÖZCÜĞÜNDEN ÜRETME KALIPLARLA ANLATMAK YERİNE, "Sevmek" eyleminin TÜRLÜ ÇEKİMLERİYLE BUNU SAĞLAMAYI DÜŞÜNMÜŞ ve ADINI DA "SEVMEK-SEVİLMEK" ölçüsü KOYMUŞTUR.

Bu ölçüye göre:

fâ'ilâtün "SEVMESEYDİM",
fe'ilâtün "SEVEBİLDİM"
mefâ'ilün "SEVER MİSİN"
mef'ulü "SEVMEZSE"
FA'ULÜN "SEVERKEN" gibi sözlerle karşılanmıştır.

Bütün bu çalışmalardan sonra, aruza YENİ BİR DÜZEN VERME ÇABALARI BAŞLANGIÇ NOKTASINDAN İLERİ GİDEMEMİŞ ve SONUÇSUZ KALMIŞTIR."
(Cem DİLÇİN, Örneklerle Türk Şiir Bilgisi, Sayf:6-10, TDK yayını:517)

4-GÜLCE EDEBİYAT AKIMI, Hece Veznimize sahip çıktığı gibi Aruz Veznimize de sahip çıkmakta, Yahya Kemallerin, İbrahim Alâettin Gövsaların amaçlarını gerçekleştirmek için, bulunduğu noktadan daha ileriye götürmeyi kendine bir görev saymaktadır.

5-ARUZ KALIPLARINA ister İbrahim Alâettin Gövsa gibi "SEVMEK - SEVİLMEK" ölçüsünü uygulayalım, istersek Gülce akımımızın RAKAMLARLA DANS netodunu uygulayalım, aynı noktaya çıkar ve kolayca ARUZ ŞİİRİ yazabiliriz. ARUZ'un bu iki yolla, KORKULU RÜYA OLMADIĞINI GÖRMEKTEYİZ. ZOR, AŞILMASI GÜÇ BİR ŞİİR DE DEĞİLDİR.

6-Gazelin çeşitleri olan MÜSTEZAT GAZEL ve MUSAMMAT GAZEL'leri, ayrıca, gazelin ilk beyti olan MATLA(doğuş-giriş), son beyti olan MAKTA(kesiliş-bitiş) ve en güzel beyti olan BEYT'ÜL GAZEL'LERİ) şimdilik dikkate almadan,

Önce;
AŞK - TABİAT ve TOPLUM KONULARINI işleyen,
bir GÜLİSTAN kaleme alacağız.



-------------DEVAM EDECEK-------------------