GÜLCE EDEBİYAT AKIMI
ŞİİR TÜRÜ:TOKMAK
********************

1-Şairin kendisi veya yakınlarını-dostlarını hicvedeceği bir ŞİİR çeşididir.

2-Hece vezninin çok değişik ölçü-kalıpları bir şiirin bünyesinde toplanmıştır. Batı edebiyatının 'sone' si ile bizim Halk edebiyatrımızın 'koşma' sının bir araya getirilmesi gibidir.
İstenirse her kuplenin son mısraı tamamen bağımsız olabilir.

3-Hece-ölçü ve kalıpları büyükten küçüğe vaya küçükten büyüğe doğru da dizilebilr ve çok değişik şekillerde TOKMAK türü şiirler yazılabilir.

4-Dörtlüklerdeki kafiye yapısı şairin isteğine bağlıdır.

5-Örnek bir TOKMAK NAZIM TÜRÜ'NÜN ŞEMASI ŞÖYLEDİR.(Şair dilerse bunun tersini, değişik ölçü ve kafiyelerle de yapabilir. Önemli olan, hece-ölçü- kalıplarının artan ve azalan dizilişlerinin, sıralanışının bozulmaması; daha önemlisi, geleneksel şiirimizde tek bir ölçü-kalıpla başlayıp şiir bitimine kadar devam eden sistem, burada, çeşitli ölçü ve kalıplar her kıatada-kıta bütününde sırayla azalarak veya çoğalarak bir araya getirilmiştir. 4 kuplelik bir şiiriniz var diyelim, bu 4 kuplenin 1'nci kuplesi 11 hece, 2'nci kuple 10 hece, 3'ncü kuple 9 hece ve 4'ncü kuple de 8 heceden oluşabilir.

Şematik olarak :
----------------
----------------
----------------
----------------(11 hece)
*
---------------
---------------
---------------
---------------(10 Hece)
*
---------------
---------------
--------------
--------------(9 Hece)
*
--------------
--------------
--------------
--------------(8 Hece) den oluşur. Özetle tarif edecek olur isek, kıta-dörtlüklerden oluşan bir şiiriniz başta hangi ölçüyle başladıysa sona kadar aynı ölçüyle gidiyor ya; burada TOKMAK ' da her kıtada bir önceki kıtanın bir eksiği veya bir fazlası hece sayısı ile devam edecektir diyebiliriz.

(Bu türü şiir dünyamıza öneren Mustafa Ceylan)

---------------------------(4+4+5=13 Hece) -a
---------------------------(4+4+5=13 Hece) -b
---------------------------(4+4+5=13 Hece) -a
---------------------------(4+4+5=13 Hece) -b
------------------------------------------(4+4+5=13 Hece) -b
------------------------------------------(4+4+5=13 Hece) -b
...........................................................(4+4+5=13 Hece) -b

*

----------------------------(6+6=12 Hece) -c
----------------------------(6+6=12 Hece) -d
----------------------------(6+6=12 Hece) -c
----------------------------(6+6=12 Hece) -d
------------------------------------------(6+6=12 Hece) -e
------------------------------------------(6+6=12 Hece) -e
...........................................................(6+6=12 Hece) -e veya b

*

-----------------------------(6+5=11 Hece) -f
-----------------------------(6+5=11 Hece) -g
-----------------------------(6+5=11 Hece) -f
-----------------------------(6+5=11 hece) -g
-----------------------------------------(6+5=11 Hece) -h
-----------------------------------------(6+5=11 Hece) -h
..........................................................(6+5=11 Hece) -h veya b

Böyle veya bunların tersi de olabilir.

Saygılarımızla...
GÜLCE EDEBİYAT AKIMI