Hacı Bayram-ı Veli-(Araştırma_inceleme) -14-HACI BAYRAM NASİHATLERİ

HACI BAYRAMI VELİ’NİN NASİHATLARI

MUSTAFA CEYLAN
*************************

Büyük Veli’miz hem talebelerine ve hem de cümle insanlara çeşitli konularda önemli nasihatlerde bulunmuştur. Bu nasihatlerini kaleme aldığı mektuplarında veya Osmanlı Sarayını ziyareti sırasında verdiği vaaz-ü nasihatten elde etmekteyiz. Velimizi anlatan eserler bugüne kadar, bu nasihatleri birbirinden kopya ederek sunmaya-aktarmaya çalışmışlardır. Biz, bu nasihatleri konularına göre guruplandırıp, güncelleştirerek takdim etmeye gayret edeceğiz.

İLİM
********
Önce ilim tahsil edesin. Sonra,helâlinden mal ve servet edinesin. Ondan sonra evlenesin, çünkü tahsil zamanında hayatını kazanmak istersen, ikisinin bir arada yürütemeyebilir ve tahsilini noksan bırakabilirsin. Bu sebeple, öncelikle ilim tahsilini düşününüz.

Kazançsız, azıksız on yıl daha kalsan, ilim öğrenmekten yüz çevirmezsin.
Çünkü, tahsilden vaz geçtiğinde geçimin yine darlaşacaktır.

Hoca ve üstadlarına dil uzatmayasın.

İlmi bir meseleyi içi ile dışını birleştirmek suretiyle islâh edesin.

Mevki ve makam bakımından senden üstün durumda olan kişide, ilme, dine uymayan bir hal ve hareket gördüğün takdirde, kendisine itaat etmekle beraber, onu münasip bir lisân ile uyarasın.çünkü, onun eli seninkinden kuvvetlidir.ona meselâ (Benim emirim, büyüğümsün. Bu itibarla emrine itaat ederim. Şu kadar ki ilme, dine uymayan gidişini sana haber vermekten kendimi alamıyorum) diyebilirsin.

İşlerini ehil ve erbabına havale edesin, bilgiye ihtisasa saygın olsun.

İlim meclislerinde hiddet ve şiddet göstermekten sakının

İlim adamıyla konuşmak istediğinde, hazırlıklı gidesin.


İNSAN İLİŞKİLERİ
***********************
Peygamber’imizin dediği gibi, küçüklüklerimize sevgi, büyüklerimize saygı gösteriniz.

Çarşı, sokak ve camilerde bir şey yemeyesin.

Eşinin yanında başkalarının kadınlarından konuşmayasın

Bir evde iki eş bulundurma. Mümkünse iç güveyisi olmayasın

Küçük, büyük, avam, havas her ferde iyilik ve nasihatte bulunun

Münazara meclisinde korku ve endişe içre konuşmayasın

Çok gülmeyesin, işlerinde aceleci olmayasın, gürleyiş- bağırıp-çağırıp- konuşmayasın. Kendin için daima sakin ve sükût içinde ol. Nefsini daima murakabe edesin. İnsanların hatalarına uyma. Sevaplarına uy. İnsanları fena yönleriyle değil, iyi yönleriyle an ve değerlendir.




Mustafa Ceylan