GÜLCE-Bahçe) -ANADOLU EFSÂNELERİ-Ağrı Efsâneleri

1-NUH’UN GEMİSİ EFSÂNESİ

“Allah ü Ekber” der lisan-ı hâl ile dekor
İşitsek, farkına varabilsek ah ki ah!
Gemiler batıyor ufkumuzda gemiler
Acemiler elinde devri devran, ki zor;
Kekeme dünya işte
Nuh’u bize anlatıyor…
*
Üç oğul, üç gelin
Her türlü hayvandan erkek ve dişili birer çift
Seçip de bindirdi gemiye Nuh’um
Suların dünyayı kapladığı vakit…
Nice zaman sonra bir gün
Sarsılanda yer, yarılanda gök
Bir dağın tepesine ilişip kaldı gemi demiri
“Allah ü Ekber! ” dedi Nuh, “Allah ü Ekber! ”

*
Günler, günler sonra
Yine bir sarsıntı, hem de derinden
Nuh’un dilinde “Süphanallah! ”
Bir dağın tepesinde oturup kızakladı gemi
Kürekler işe yaramadı, yürümedi bir türlü
“Ne ağır dağ” dedi Nuh, “Ne ağır dağ”


*

Çekildi sular, duruldu gök, yer
Duruldu, sustu zaman
İndiler gemiden, vardılar secdeye…

Secde bayramdır, secde kurtuluştur,
…………Ve secde vuslattır sevene.
…………….Secde nur içinde nurdur
………………….Secde sır içinde sırdır.

Sürmeli Çukuru bayram yeridir…
Ve
Sonra
Gemide ne varsa
Buğday, arpa, pirinç, nohut, mercimek,
Üzüm, ceviz, fındık, fıstık, incir, dut kurusu,
Pekmez ve bal…
Her birinden bir damla
Son yemektir aşure aşı
Üç oğul, üç gelin ve Nuh
Bağdaş kurup bir arada yediler.

Hazreti Nuh silkeleyip sofrasını Sürmeli Çukuru’na
Döktüğünden bu Iğdır Ovası’na sofradan zerreleri
Çok bereketli olmuştur ova.

Ağrı, Süphan ve Allah ü Ekber
Tufandan, sudan, Nuh’tan beridir
Dik duranda başları sisler içinde
Taban vuranda Anadolu toprağına
………………Bizim için, bizimledir…


2-BÜYÜK VE KÜÇÜK BACI EFSÂNESİ
**********************************************
Tostoparlak ay doğanda geceden
Ben dağlara kavuşurum, nerdesin?
Çağıldayıp köpürende dere, çay
Ben dağlara kavuşurum, nerdesin?

Her derenin dağ başında yazgısı
Türkülerde gök bakışlı ezgisi
Düşlerime girdiğinde kuş sesi
Ben dağlara kavuşurum, nerdesin?

*

Çok
Eski
Zamanın
Birisinde
“Sürmeli” denen
Bu çukur düzlükmüş
Hem de uçsuz bucaksız…

Ağrı Dağı’nın yerinde
Bir orman varmış devasa…
……….Böyle der, böyle anlatır ağam hey!
………......Efsane Bacı böyle söyler işte
………………..Söyler, susmaz, devam eder:

Günlerden bir gün
Elele vererek iki bacı
Evlerine odun getirmek üzere
Giderler bu devasa ormana.
Çerden çöpten toplayıp,
Birer yük hazırlarlar.

Sıra
Yükü
Sırtlarına almaya gelince
Seslenir büyük bacı:
………“Bacı bacı kurban olam!
…………Ne olur gel sırtıma
……………..Kaldırıver bu yükü”

Kaldırmaz
Küçük bacı kaldırmaz yükü
Ve üstelik de:
…………“Canın çıksın kendin kaldır”
……………Diye seslenir.

Büyük bacı yalvarır, yakarır olmaz.
Çaresiz kalır:
………….“Gel ben senin sırtına kaldırayım” der.
…………….. Küçük bacı inadım inattır
………………….Razı olmaz buna da…

Aralarında bir kavga başlar.
Saç saça…
Kan ter içinde kalır ikisi de,
Hareket bile edemezler
Ve birbirlerine
Başlarlar beddua etmeye

Küçük bacı:
“…………..Allah seni öyle bir dağ etsin ki,
………………Yaz, kış başında kar eksik olmasın! ”

. Büyük bacı da anında verir cevap:
“……………. Sen de öyle bir dağ olasın ki,
………………….Başından yılan, çıyan eksik olmasın! ”

Yüce Tanrı
Kabul eder
İki bacının da
Bedduasını
Kabul eder
Efsane bu ya;
Başında yaz, kış, kar eksik olmayan
Büyük Ağrı Dağı olur büyük bacı
Küçük bacı da Küçük Ağrı Dağı
Tepesinde yılan ve çıyan…
……………..Siz,
………………Bakmayın bu dağlara
………………….Böyle sesiz ve mağrur
……………………..Böyle sakin duruşlarına.
Siz
Girin yüreğine taşın, kayanın
Çıkın yaylasına, su için derelerden
Güneşe yakın dursun başınız hele
……………Gün yanığı yüz, nasırlı el sizin olsun
………..……..O zaman anlarsınız
……………….Bu dağların bizim dağ olduğunu…
Sarı çiçek türüm türüm tütende
Ala kuşlar seher vakti ötende
Uçurumlar bir ceylanı yutanda
Ben dağlara kavuşurum, nerdesin?


Mustafa CEYLAN