Ankara Haymana Efsâneleri(GÜLCE-Bahçe)


'BİRİ ANA, BİRİ SULTAN'

1-HAYME ANA

Cefakâr, fedakâr Türk anasının
En büyük timsali Hayme Anamız.
“Devlet ana” dense yeridir.

O
Devlet
Evinin
Direğidir.

O
Kayı
Boyunun
Yüreğidir.

O
Türkün
Bükülmez
Bileğidir.

O birleştiren, bir eden
O çadırlardan şehir eden
O parmak kalınlığında suyu
Tarihin çeşmesinden akıtarak
Okyanusa doğru çağıldayıp koşan
Nehirler içinde kutlu bir nehir eden
O Türk’ün anası
Hayme Ana O...



Kocası Gündüz Alp'in vefatından sonra
Dağılma noktasına gelen Kayı’yı
Aşağı Sakarya boyunda önce
Sonra da Domaniç Çarşamba'da
Çekip çekiştiren
Bir edip birleştiren
Oba oba çadır çadır..
Cihanda en büyük devleti
Osmanlı’yı kuran O
Yere göğe Türk’ün
O kutlu mührünü vuran O.
Ertuğrul Gazi'yi
Oğul oğul diyerek
Büyük olma ülküsüyle
Nice zaferin türküsüyle
Tutup hamur hamur yoğuran O
Torunu Osman Gazi'ye gösterip
Dorukları ufuklarda eğiren O
Hayâlini torununun hayâliyle
Bir ederek, sırları bir, çağıran O
O
Ana
O temel,
O büyük kök,
O kutlu toprak,
O masmavi gök.

Ana
Ana
Hayme Ana O


2-CİMCİME SULTAN

Bir hüzün türküsü, bir öksüz çiğdem
Cimcime Sultan’ın hatırasıdır.
Akasya çiçeği gözündeki nem
Cimcime Sultan’ın yürek yasıdır
Anneler annesi o Hayme Annem
Cimcime Sultan’ın son dünyasıdır.
*
İster Polatlıdan, ister Başkent’ten
Nerden gelirseniz gelin buraya.
Bir elem iklimi karşılar sizi
Alır da götürür sanki saraya.
*

Böyledir bu yurdun kadını işte
Beyninde şoklanmış efsânelerin.
Çeteyle eşkiyâ, öz, övey derken
Ruhunda şaklanmış efsânelerin
Susmayıp konuşan ahvâli olmuş
Arınmış, paklanmış efsânelerin
Kim ki kadın deyip umursamazsa
Kalbinde haklanmış efsânelerin

Cimcime Sultan dediğimde ne?
Anlatayım dinleyin, dinleyin hele:
Bir
Çocuk
Düşünün
Ufak-tefek
Sevimli güzel
Saraydan alınmış
Çocuğu olmayan
Bey evine bir evlât.

Bir
Çocuk
Düşünün
Elâ gözlü
Cennet bakışlı
Menekşe kokuşlu
Sevgisi var kat be kat
Çocuğu olmayan evde
Baştan başa hayat ve sanat

Heyhat
Bir süre sonra
Hak vergisi bu ya
Aileye verir Mevlâ

Bir kız çocuğu dünyaya gelir.
Böylece de
Biri saraydan aldıkları evlatlık,
Diğeri de öz kızları
Büyümeye başlarlar birlikte...

Gel zaman, git zaman
Ailenin öz kızı
Kıskanmaya başlar Cimcimeyi
Annesiyle birlikte
Evden uzaklaşıp ayrılsın derler
Karar verirler.

Evde huzuru bozulan baba
Çaresiz kalarak evlatlık olan Cimcime Sultan' ı
Uzaklaştırmayı mecburen kabul eder.

Bir gece evden çıkarır
Bugünkü kaplıcaların olduğu yere
Sık ormanlık, ağaçlarla kaplı
Bir cennete götürür baba
Oyalanır bir süre kızla
Uyumasını bekler.
Ve sonra kaybolur oradan
Kaçar gider hızla.

Korku içinde uyanan
Cimcime Sultan' ı bir sıkıntı ve üzüntü alır
Kaplar bütün vücudunu sivilce yara
Keder türküleri çığırır peşpeşine
Ağaçlara, yamaçlara, taşlara...
Kabuklu yaralar kaplar ellerini yüzünü
Ağrılar sızılar içinde kıvranır durur
Cimcime’yi gören komşular, ormancılar
Hastalıklı haberler götürür bey evine

Kıvranır yaralardan inler inim inim
Orman dal dal ortak olur acısına
Ve nihayet vakitlerden bir vakit
Sıkışınca kul, yetişirmiş Hızır ya
En kuytu ağaçların gölgeliğinde
Bir su peydahlanır, göllenir sanki
Ve girer o suya Cimcime Sultan
İyolmaya başlar yaraları ılıman suda
Diner sızıları...
Yıkanır birkaç defa
Kalmaz, yok olur ağrı ve sızı
Ve Sultanı olur güzelden güzel
Yeşilin süsü, suyun yıldızı...
Sahiplenir suyu sonunda
İnanmıştır şifasına
Tavsiye etmeye başlar gelene geçene

Babalığı olan kişi bir müddet sonra
Merak içinde Cimcimeyi
Bıraktığı yere gelerek görür
Ve kalır hayretler içinde

*

...............Aradım güzelim yıllarca seni
...............Yine taş kesilip baktın yüzüme
...............Acımaz yüreğin rüzgârı keser
...............Ateşin düşüyor bağban özüme
...............Yakarak, yıkarak gelmez çözüme


...............Aradım güzelim yıllarca seni
...............Yine şahmaranın ardında idin
...............Talihim acımaz yazgım karadır
...............Karacoğlanımın yurdunda idin
...............Ve bu ceylanımın derdinde idin

*
Böyledir bu yurdun kadını işte
İçine saklanmış efsânelerin
Yeşil direnişi, mavi yağmuru
Göğsü nakışlanmış efsânelerin
Lavanta çiçeği,acı gerçeği
Son defa koklanmış efsânelerin
Ya asker mektubu,ya da mendili
Arada yoklanmış efsânelerin.
*
Yolunuz düşerse Başkent’te Haymana’ya
Bir Fatiha Hayme Ana’ya
Bir fatiha Cimcime Sultan’a
Okumadan geçmeyin
Olur mu dostlar?

*
Bir hüzün türküsü, bir öksüz çiğdem
Cimcime Sultan’ın hatırasıdır.
Akasya çiçeği gözündeki nem
Cimcime Sultan’ın yürek yasıdır

Mustafa CEYLAN

"Haymana" isminin nereden gediğini şimdi çok daha iyi anlayabiliyorum!

Efsâne de olsa; özüyle, konusuyla bugün de yaşanabilen aile içi bir takım sosyal olaylara da vurgu yapabiliyor dizeler, bir takım gerçek öykülerle bağıntı kurabiliyor. Şiir bütünüyle çok hoştu. Ama ben en çok "Cimcime Sultan" sözcüğünden etkilendim! Garip bir tınısı var ; hüzünlü ve ıssız...İnsanın içine akan kederle...
Güçlü ve üretken kaleme saygı ve dostlukla...