GÜLCE-Bahçe) -ANADOLU EFSÂNELERİ-Ardahan Efsânesi-Oğuz Taşı

………………………....Üstadım Ekrem YALBUZ’a saygılarımla.

OĞUZ TAŞI EFSÂNESİ

En uzak ocaklardan kesilip getirilen
Köprü olayım diye çekiç, murçla dirilen
Ya Allah, Bismillâh’la yüreğine girilen
İşlenen sert yüzüne alın teri sürülen
Kura Suyu üstünde uzaklardan görülen
İki kapı boyunda
Bir kesme taş durmalı.
İki kardeş bir olup
Zembereği burmalı.
Saatleri Uğuz’un
Uykusuna kurmalı…

Uğuz’dur bu, taş kırar, güçlüdür, kuvvetlidir
Baş kırar meydanlarda zorluğa şerbetlidir
Dağ cüsse, yufka yürek, dertlidir, gurbetlidir
Kulak verip dinleyin gönülden sohbetlidir
Yorgunluk nedir bilmez, çalışır, gayretlidir
Bu güzel vatan için
Hepimizi yormalı.
Haine, bölücüye
Hesabını sormalı.
Saatleri yeniden
Uğuzlayın kurmalı…
*
Bu
Akça
Dev taşı
Kura Nehri
Öper de koklar,
Usul usul gelir
Hem sarılır, hem saklar.

Hey!
Gayri
Gelmiştir
Öğlen vakti
Tepelerde nar,
Tütmeli dostluğa
Ardahan’da ocaklar…

Giderler evlerine
Öğlen yemeğine
İki kardeşin
Emeği: Ne
Kıymetli
Terdir
Bu…

Ve
Küçük
Bir adam
Peydah olur
Buyur ederler
Tam da yemek vakti
Konuktur evlerine…

Bir
Konuk
Bin sevap…
Töredir bu
Yenilir, içilir
Ne varsa sofrada
Esirgenmez konuktan…

Konuk uğurlanırken doldurulur torbası,
Sorulur nasıl, nice; matarası, kırbası?

Bir somar(*) arpa alır, Uğuz’un atı ancak
Küçük boylu bu konuk daha da dolduracak
Torba değil mübârek sanki koca bir kilim,
Boyunu katlar geçer,bu ağırlık, bu zulüm.
Eğer atın başını
…..Azıcık öne eğer,
………..Arpa dolu torbayı
……………..Bir çırpıda kucaklar
…………………..Kaldırır ata yükler.
Şaşırır baka kalır
İki kardeş orada,
Seslenir Uğuz Ana
Seslenir sana, bana
Kulak verip dinleyelim hay oğul:

-“Oğul oğul han oğul!
Olasın şu Uğuz’a
Yiğit bir hakan oğul! ...

Güvenme dağım diye deprem olur yarılır,
Gubarma guli gibi gınnap boyna sarılır.

Karaçayın seli gibi haksızlığa köpür gel,
Bozovanın yeli gibi kara bulut süpür gel.
Küçümseme hasmını örtmede yiğit yatar,
Omzunda olsa güneş, akşam olunca batar.
El yumruğu yemeyen kendini güçlü sanır
Sabır sebat etmeyen başlamadan usanır.
Camuş gövde, fil kulak; neye yarar kof cüsse?
Lokmaya döner vatan parçalanıp küçülse.
Aç gözün akıllı ol, kanma elin aşına
Herşeyden fazla sarıl, toprağına, taşına.
Özgür uçsun diyorsan göklerde şahan oğul
Yadigârdır atandan cennet Ardahan oğul…

Güvenme beyim diye tacın, tahtın devrilir
Yola çıksa kervanın yarı yoldan çevrilir.

Bıtıraklı çalı gibi takılma niçinlere,
Bir zeytin dalı gibi el et güvercinlere.
Tapusu sende olsa yamaçda yaylakların,
Çoktan geçmiştir bugün, iflâs edersin yarın.
Kestiğiniz bir taşa bakarsınız kaç aydır,
Sorun hele konuğa, o iş bel ki kolaydır.
Eğilmese at boynu, kavramasa bileği
Böyle cücük adamlar dünyanın geleceği
Bu gidişle herşeyi yiyip bitirecekler,
Taşınızı heybeye koyup götürecekler.
Duyun dediğimi her insan, bir cihan oğul,
Yadigârdır atandan cennet Ardahan oğul.

…Kime verilmiş kime,
……..Bu iklim kader diye?
…………..Yüce Yaradan’ımdan
…………………..Uğuz’a bir hediye.

Dayan at nalı gibi, sık dişini sabır et
Bayrağın alı gibi helâl sana hürriyet.

Hanak, Çıldır, Damal’dan görünen bu dağ senin
Vadilerde kışlağın, selede süt, yağ senin.
Şu akan ırmak senin, sınırda kapı senin
Kaleler, bedestenler, her türlü yapı senin.
Çıldır Gölü dibinde dokuz burmalı çeşme,
Öğren efsânesini bir göl deyip de geçme.
Yedi yıl sonra senin, gurbetten ağan gelse,
Taşbaşı’ndan Zarşat’a göl toprağı delmezse
Suya gömülür gider akşama dek han oğul;
Yadigârdır atandan cennet Ardahan oğul.

Hangi birini desem,
………..Hangisini anlatsam?
…………..Ovalar zaten benim,
………………….Uğuz Dağı’dır tasam.

Ovapınar köyünde kan ağlayan çamın var,
Uğuz’un çayırında tırpan tırpan gamın var.

Her yıl üçyüz araba otu biçen bir günde
Sıcak gün öğle vakti,teri gözün önünde.
Dalmış ki öylesine, sallıyor tırpanını
Kolbaşına gelince görmüş kardeş kanını
Biçivermiş bilmeden telâşla kardeşini
Yere vurmuş masatı, yere vurmuş elini.
Şu karşıki yamaçta adam boyundan yüksek
Dikili taş dibinde bir bacı yatar gerçek.
El açıp da göklere bulutlar sağan oğul,
Yadigârdır atandan cennet Ardahan oğul.
*
O
Konuk
Fazlaca
Beklemedi
Yüklendi yükü
Eyvallah diyerek
Düştü atın peşine…
Uğuz ana, yana done
Anlattı,anlattı öyküyü
İki kardeş unuttular bir anda
Kura Çayı üstüne
………………………..Kurulacak köprüyü…
*

İşte
Taa o günlerden beri
Uyku durak bilmeyen,
Uyursa da yedi gün aralıksız uyuyan
Saflığın, temizliğin, yiğitliğin timsali
Entrika nedir bilmez, içi dışı bir
Uğuzlunun efsânesi bu dostlar,
Asırlardır söylenir...

İşte,
Uğuz Dağın tepesinde bir yerde
Her yaz çayırlarda otlar, yeşerip yükselende
Bir serçe kuşunun
Ağıdını duyarsanız,
Biliniz ki, o ağıd Uğuzlunun ağıdı...

İşte,
Ardahan evlerinin örtmesinde açan gül
Türkülere vermiştir yüreğinin sesini,
Bir ana çıkarsa avluya, eli yüzü dualı
Ve başlarsa konuşmaya her baharda
Derse ki:
'Ecdadı vuruldu, göğsündeki oku saydı
Evladı aldanır mıydı şimdi, okusaydı? '(**)

Biliniz ki o ana,
Ve elleri öpülesi cümle analar
Uğuzlunun anasıdır...


Mustafa CEYLAN


***********************************************************
(*) Somar300-320 kg ağırlık ölçüsü)
(**) Üstad Ekrem Yalbuz' dan bir cinas beyti.(Türkçenin nakışı CİNAS isimli eserinden)

Mustafa Ceylan