(GÜLCE-Bahçe) -ANADOLU EFSÂNELERİ-Kayseri-Ağ Gelin Efsânesi

'Ağ gelin de indim'ola yayladan Ağ gelin sürmelim oy.
Kaşı değil gözü beni ağlatan Ağ gelin sürmelim oy.
Bu güzellik sana kadir Mevlâ'dan Ağ gelin sürmelim oy.
Ölürüm de ahtımı koymam sende Ağ gelin sürmeli sevdiğim.

*
Bir
Ağıt
“Ağ Gelin”,
Kayseri'nin
Gözyaşıdır ki
Asırlardır akar
Davul zurna çalanda
Avşarların düğününde
Hem de en mutlu gününde
Kızlar gelin giderken
Kınalarda bu ses var
Bu ağıt söylenir.
Nice genç kızın
Annesinden
Evinden
Yurttan
Ve
Baba ocağından ayrılışı esnasında
Siyim siyim yaş inerken ceylan gözlerden
Bu türkü söylenir,
Bu ağıt dinlenir.
Hem gider ağ gelin
Hem de ağlar bu türküyle,
Bu türküsüz düğün olmaz,
Bu ağıtsız gelin çıkmaz.
*
Devir 'kaç-göç devri'
......Binaltıyüzlü yıllar...
..........Ortalık toz duman
..............O toz duman içinde
..................Silah ve kan...
......................Çeteler, eşkiyâlar
.........................Köy basmakta, öç almakta
.............................Obalar, oymaklar içten içe sarsılmakta.
*
Develi’den bir Türkmen obası,
Erciyes’in güney eteklerine
Çıkar yaylaya, yaylaya.
Dillerinde Dadaloğlu türküleri
Önlerinde çan çan öten kuzu çıngırakları
Koca kazan, kıl çadır, minder, yastık ne varsa
Yıkar yaylaya, yaylaya.
*
Bu obada,
.....Ahlaki ve fiziki güzelliğinden dolayı
.........Ağ Gelin adı verilen bir gelin vardır.
.............Kocası ve iki çocuğu ile
................Mutlu yaşarlarken,
...................Ağ Gelin'in kocası
.......................Gurbete çalışmaya gitmiştir

Develi çevresinde yaşayan bir eşkıya,
Göz koymuştur
Güzelliği ile şöhret bulan Ağ Gelin’e.
Sahipsizliğini de anlayınca,
Obayı basarak bir gece
Kaçırmak ister gizlice.


Nâmus timsali Ağ Gelin,
Anlar olayı;
Gece karanlığında
Küçük sandığını alır yanına,
Tutar ellerinden çocuklarının,
Faydalanır karışıklıktan
Ve Erciyes’e doğru
Kaçar gizlice gizlice.
*
Bir taş attım karlı dağın ardına Ağ gelin sürmelim oy
Düştü m'ola Ağ gelinin yurduna Ağ gelin sürmelim oy
Senin ile şu beylerin derdi ne Ağ gelin sürmelim oy
Alırım ahtımı koymam sende Ağ gelin sürmeli sevdiğim
*
Erciyes’in ortalarında öyle bir yere gelir ki,
Gidilmez uçurum ilerisi
Geriye dönse eşkıya.
Gözyaşları ve çaresizlik içerisinde
Açar ellerini yalvarır Allah’a
Yalvarır Ağ Gelin:
..................... 'Allah'ım!
................Beni ve çocuklarımı
........Ya taş et, ya da kuş.'


Duası, kabul edilir.
İlk defa taş et dediği için,
Taş kesilir oracıkta.
Doğunca güneş
Oba sakinleri ve eşkıya;
Ağ Gelin, iki çocuğu ve çeyiz sandığının
Hayretle ve şaşkınlıkla taş kesildiğini görürler.

.......................................Günler sonra
.................................Obaya dönen kocası
...........................Annesinden öğrenir olayı.
.......................Koşarak çıkar Erciyes'in yamaçlarına
...................Ailesinin taş kesildiğini görür.
................Uzaklardan bir ses duyar:
.........'Yiğidim namusunu bir eşkıyaya çiğnetmedim.
O eşkıyadan ahtımı koma.'
..........Bu ses Ağ Gelin’in sesidir.
...............Delikanlı taş kesilen ailesine bakarak:
'..................Alırım ahtını, koymam Ağ Gelin! ' diye haykırır
.......................Ve acılar içinde başlar ağıdına:
'Sarı yazma pek yakışır güzele Ağ gelin sürmelim oy.
Sarardı gül benzim döndü gazele Ağ gelin sürmelim oy.
Ben gidiyom da sen yârini tazele Ağ gelin sürmelim oy.
Ölürüm de ahtımı koymam sende Ağ gelin sürmeli sevdiğim.'
*

..........................................Türk milletinin
..................................Gönlünün sesi olan
...........................Koç Dadaloğlu!
......................Yaslanıver sazına
...............Çal da dinleyek,
.......Ağ Gelin türküsünü
Çal hele:
'Ağ gelin de oturmuş çorap örüyor Ağ gelin sürmelim oy
Çorabın üstüne güller deriyor Ağ gelin sürmelim oy
Zalim anan uzaklara veriyor Ağ gelin sürmelim oy
Alırım ahtımı koymam sende Ağ gelin sürmeli sevdiğim'
Ve Kırşehir'de,
.....Kayseri'de, Kaman'da,
.........Anadolu'da
..............Gelinler çıkıyorken
..................Bütün zurnalar
......................Bu türküyü söylemekte,
............................İçten, elemli:

Irmak kenarında biter yosunlar Ağ gelin sürmelim oy
Yosunun üstünde bizi yusunlar Ağ gelin sürmelim oy
İkimizi de bir mezara kosunlar Ağ gelin sürmelim oy
Ağ gelin de biri yari desinler Ağ gelin sürmeli sevdiğim

Ağ gelin oturmuş taşın üstüne Ağ gelin sürmelim oy
Taramış zülfünü kaşın üstüne Ağ gelin sürmelim oy
Bir selamın gelmiş başım üstüne Ağ gelin sürmelim oy
Alırım ahtımı koymam sende Ağ gelin sürmeli sevdiğim.'

Mustafa Ceylan