Azerbaycan-Damcılı Bulag Efsânesi(GÜLCE-Buluşma)


Keçmiş zamanlarda bir kasıb oğlu,
Ürekten severdi, varlı gızını…
*
Gezin şu yalan dünyayı, bir uçtan bir uca gezin
Ses bayrağım güzelim Türkçe ile can yürek konuşa konuşa
Hamsını kucaklayın insan yüreklerinin
Siyah, beyaz demeden; hele ki çocukları
Sonra da yüreğinizi verin kuytuda bir müziğe
Tınısı farklı da olsa özü hep aynı
Dinleyin, dinleyin olmaz mı?

Ala geyiği, şahmaranı, gelin kayasını
Enlemi boylamı ne olursa olsun
Hangi bulut ağlayıp geçerse üstlerinden
Duyun, işitin, sorun, soruşturun
Hele ki yaklaşın yanıbaşlarına,
Nefesiniz yayılsın havaya sıcacık
Aynı öyküyü dinleyeceksiniz cümle insanlardan
Sevda üstüne, ayrılık, yâr ve gurbet üstüne…

Sonra
Toroslarda Karacoğlan çalsın siz dinleyin
İnin Çukurova’ya Dadaloğlu söylesin yiğitlik, mertlikten yana
Varın Karabağ’dan bir hüzün gülü koparın
Koparın da ağlayın o gülle hüngür hüngür
Ve Bakü’den ses verin Gümülcine’ye
Çalkalayın Hazer’i ruhunuzla beraber
Van gölünden Marmara’ya ışıltılı düşler iletin
Ve
Sonra
Duisburg
Yeşilini
Dokuyun da
Dördüncü kuşak
Tebessüm etsin bir
Ve
Lüksemburg’da bir gece
Emirdağ gecesini
Yaşayın türkü türkü
Yaşayın da
Görelim bizim aynalarda sizi de
Olmaz mı?
*
Ala kuşum nicedir böyle
Uçar,uçar, uçarsın yükseklerde
Deli gönlüm gibi yâr koynundasın sanki
Gitmeden sen, öykün gider ufuklardan öteye
Ağıdın, demecen, güzellemen ve de efsânen gider
Kimbilir bel ki kocaklaman gezinir gurbette senden evvel
Koç Köroğlu at binende Yunus heybesine düşer alıçların kim bilir?
Ve Azerbaycan güneşi olursun belki de; ıpışıl, Türkçe
Sonra elinde kirmeniyle bir ana çıkar gelir güneşe gün katarak
Anlatmaya başlar sen duyasın diye:

Der ki:

“Keçmiş zamanlarda bir kasıb oğlu,
Ürekten severdi, varlı gızını…
Sevir gız da onu, ancag ne mümkün
Ataya-anaya etmek sözünü..

*
Atar
Özünü
Gayalardan
Çaresiz oğlan
Ölür oracıkta…

Gız
Evet
Gız ise
Oralarda
Delirir gitmez
Heç bi yana gitmez
Durur gaya başında
Ağlayır doyunca çıhıp
Gayadan gayaya ses olup
Karaları bağlaya bağlaya…

*

Neçe
Neçe
Neçe yıl sonra
Gız da göçür dünyadan,
Durmaksızın ağlaya ağlaya…

Sonra ay oğul,
Türkmen balası sultan oğul
Diyeceğim şu ki:
O gaya dibinden
Göz verir hemin,
Damcı-damcı ağlayır.
İki sevgiliye ağlayır,
Mehebbete ağlayır…

*
Damcılı bulag var ya
Türk ilinin hamısında damcılı bulag;
Kaya diplerinden çıkıp usuldan, sessiz
Hani akıp giden de mavi sonsuzluklara
İnim inim inleye inleye sancılı
İşte o gızın gözyaşıdır cemücümlesi bilesin…
*
Gız yanar, oğul yanar, gız yanar
Dalında gül, menekşe, nergiz yanar
Sevdalıktır Türk ili boydan boya ay oğul
Toplayın saatlerin atlarını, bakın nal izlerine
Topuk yanar, iz yanar…
*
Damcılı bulag derler bizim Azerbaycan’da
Kaya diplerinden su kuşları ve gölge çiçekleriyle
Yarpuz kokusuyla
Ve aynı öyküyle
Akıp giden sulara
Damcılı bulag derler, anlatılır, efsânedir kaç asır;
Sizin oralarda ne derler?
Bilemem…

MUSTAFA CEYLAN


Azerice kelimeler:
_________________

Ata: Baba.
Bulag: Kaynak, göze, pınar
Damcı: Damla.
Govuşma: Kavuşma.
Goymamak: İzin vermemek.
Hemin: Bu.
Kasıb: Fakir.
Keçmiş: Geçmiş.
Özünü: Kendini.
Varlı: Zengin.

Kaynak: Oruç, Birsel (1988) , Efsanelere Göre Azeri Türkçesinin Ses Özellikleri, Konya, yüksek lisans tezi.