21.02.2015 GÜNÜN ŞİİR TAHLİLİ
*******************************************************




Necla Develi' nin BİLMUKABELE Şiiri Üstüne

Mustafa CEYLAN
*****************

“ Bilmukabele ”


Yazdığın mektubunu defalarca okudum
Özlemin ateşinde demledim ağır ağır
Birden tutuştu mazi boşaldı zembereği
Uykularım bölündü yıkıldı düş direği
Demişsin: "Çok özledim; burda renklerin sağır."
Küskün gökkuşağını yüreğime dokudum
Kirpiklerinden düşen her yağmur mübadele
Demişsin: "Yara derin..." bil ki bilmukabele


Uzun uzun yazmışsın iki nefes almadan
Kâh kalemin titremiş kâh kelamın büzülmüş
Üstünde kokun saklı sanki geçtin yanımdan
Sensiz "seninle" oldum yanarken mağrur şamdan
İçim öyle tarumar içim öyle üzülmüş
Gözlerim kapanmakta uykulara dalmadan
Düşler bağbozumunda zemherî mücadele
Demişsin: "Yara derin..." bil ki bilmukabele


Göçebe gözlerinde aşkın hazan hicrânı
Kağıda düşen ağıt ayrılığın busesi
Çoğaldı sessiz harfler yokluğun deryasında
Çırpındıkça boğuldum acıların yasında
Güneş söner tenimde kimse duymaz bu sesi
Başka baharda pişer canlanırken her ânı
Muştusuz o mektubun ömre hazin belbele
Demişsin: "Yara derin..." bil ki bilmukabele


Sözyaşların dökülmüş safran rengi yaprağa
Nakış nakış işlenmiş hüzünbaz her kelime
Okudukça ağladım cana behrem büküldü
Penceremin önünde çiçeklerim döküldü
Ansızın duruverdi yüreğim lime lime
Sanki yaşarken girdim dipsiz kara toprağa
Hani ölüm de olsa gidecektik el ele
Demişsin:"Yara derin..." bil ki bilmukabele

Necla Develi

 

*
MUSTAFA CEYLAN'IN BU ŞİİR HAKKINDA
GÖRÜŞLERİ ŞÖYLEDİR :




1)FİZİKİ ANALİZ:


Yazdığın mektubunu / defalarca okudum(a)-(7+7)
Özlemin ateşinde demledim ağır ağır(b)-(7+7)
Birden tutuştu mazi boşaldı zembereği©-(7+7)
Uykularım bölündü yıkıldı düş direği©-(7+7)
Demişsin: "Çok özledim; burda renklerin sağır."(b)-(7+7)
Küskün gökkuşağını yüreğime dokudum(a)-(7+7)
Kirpiklerinden düşen her yağmur mübadele(d)-(7+7)
Demişsin: "Yara derin..." bil ki bilmukabele(d)-(7+)
...............a
...............b
...............c
...............c
...............b
...............a
...............d
...............d
ve 8'Mısradan oluşan mimari yapı.
(abc==cba///ve KAVUŞTAK)
 
Uzun uzun yazmışsın iki nefes almadan
Kâh kalemin titremiş kâh kelamın büzülmüş
Üstünde kokun saklı sanki geçtin yanımdan
Sensiz "seninle" oldum yanarken mağrur şamdan
İçim öyle tarumar içim öyle üzülmüş
Gözlerim kapanmakta uykulara dalmadan
Düşler bağbozumunda zemherî mücadele
Demişsin: "Yara derin..." bil ki bilmukabele

..............e
..............f
..............g
..............g
..............f
..............e
..............d
..............d(tekraren)
ve 8'Mısradan oluşan mimari yapı.
(efg==gfe///ve KAVUŞTAK)


*
Necla DEVELİ'yle yüz yüze tanışma imkânım olmadı, onu ancak, internet dünyasındaki şiirlerinden tanımışımdır.
Onun bende bıraktğı intiba : "Yenilikten korkmayan, yeni şekil, tarz, söylem, dış ve iç yapılanmaları şiirinde rahatlıkla kullanan, kelimelerinde çok az da olsa eski dil(arapça ve farsça)den esintiler de gözüken, fakat bunu gözükmeyi, şiire hakim kılmadan, daha çok yaşayan ve hususiyetle, konuyu kavrayan-özü nakışlayan olması durumunda çekinmeden kullanan bir şairdir. Korkusuzluğu, onun şiirine daima "taze"lik ve "mesaj"la birlikte "duygu" nun yoğunluğunu da serpiştirmesine yaramaktadır.



Şair, "tahta bacak" tabir ettiğimiz kalıbı kullanmalı, evet, ama, kalıbı öne çıkarmamalı. Üstad Necip Fazıl Kısakaürek
"poetika" sında, şiirin iskeleti, şiir güzelinin teninden "ben kemiğim!" diye kendini göstermemeli derdi.


İşte, Necla Develi şiirinde kalıbı gizleyen, göstermeyen, kalıbın hakimiyetini yer yer kıran da bu. Bakir kelimeleri kullanması, her zaman kullandığımız ve fakat farkına varıp da şiirimize resmetmeyi unuttuklarımızın ustaca kullanılışıdır.
Burada, (mübadele-bilmukabele)de bunun ispatıdır.


Sözlükte; "Değişim, değişme, değiş tokuş anlamındaki Arapça sözcük" olarak geçen Mübadele, bizim tarihsel hayatımızda kitlesel ve zoraki
GÖÇ'leri simgeler.


Bilmukabele ise " temenninin aynen sahibine iade etme ifadesi; ben de, hatta iki katı" demektir.


Şimdi burada, kelam frenini kullanıp; 8'lik yapının UYAK-AYAK(7-8 nci mısraları)terkedip öteki mısralara da  bir göz atmak gerekir. Zira, bu UYAK-AYAK yapısında, (Kirpiklerinden düşen her yağmur mübadele / Demişsin: "Yara derin..." bil ki bilmukabele)


İşte şiirin USTACA dokunuşu burada, KAVUŞTAK da yani. Hani DEDİM-DEDİlerimizde sevdalılar karşılıklı söyleşirler ya,
burada şairimiz, SON MISRAYI ADETA İKİYE BÖLMEKTE;
Önce;
Karşısındaki-yâr-sevdalısı : "Yaram derin" demiş,
Bu yanda, şairin kendisi de "AL BENDEN DE BU KADAR-BENDE DE YARA DERİN-AYNISI" DEMEKTE.


Anında,
Yâri sözünü daha tamamlamadan, anında CEVABINI vermektedir. İşte burası güzel. Bana rahmetli MEHMET AKİF ERSOY'un bir mısraı
ikiye, üçe, hattâ dörde bölüşünü hatırlattı.


Tebrik ediyorum kardeşimi. İşte, ESKİYİ BOZMADAN-TEKNİĞİNİ yenileyip YENİDEN YENİ OLMAK diye biz buna diyoruz.

2)ŞİİRİN RUHU


Bence Necla Develi şiirinin ruhunu, onun BAKİR söylemlerine, orjinal İMGELERİ'ne bakarak yakalayabiliriz.
Bakalım:
(Özlem ateşinde ağır ağır mektup demlemek)
(Mazinin aniden tutuşup zembereğinin boşalması-ki MAZİ, gerçekten zamanın kıskacında DEPOLANMIŞ an'ların
coğrafi bileşenidir. Bazen bir mektup, bir düş, bir tesadüf o deponun kapısını koparır, bileşeni parçalar, barajın önündeki kapağı patlatıverir.)
Ve işte
(Yıkılan düş direği...)
(Renklerin sağırlaşması)
(Gökkuşağının küsmesi ve yüreğe dokunması)
(Yağmurun kirpiklarden düşmesi-yağması)

*
(Bir mektup üstünde yâr kokusunu hissetmek)
(Sensiz seninle oldum....Harika bir tespit... hasret bu işte. Vuslat bu işte... leyla-Mecnun öykülemi var burada.
Maddenin iflâsı, vuslatın, mânen gerçekleşmesi yani.)
(Ve diğer mısraları.....)



3)SONUÇ:


7+7 mısra dizilişi zor ve çıkmazlarla dolu bir diziliştir. Kelime hazinesinin anahtarı sizde olmalı.
Sonra, uzun mısralarda anlam kaymaları, söz uçurumları doğabilir.
(almadan-dalmadan)derken---şamdan ı getirmek zorunda kalırsınız.
"yanarken şamdan" deyiverirsiniz.


Bu yüzden, oldukça zordur 7+7 kalıbında sözün kılcal boyutlarında dans yapmak.


Necla Develi, sözcüklerle oynamayı seviyor.
Kolay yazıyor.


Kelimelerle vals yapabiliyor.


Başarılı bir gönül şarkısıydı okuduğum bu şiir.


Tebrikler, teşekkürler kardeşime...