HRİSTO YASENOV

(1889-1925)

"Yasenov, Bulgar şiirinin "dışarda" olanıdır biraz. "Fildişi Kulesi"nden antifaşist tavrı nedeniyle çıkar; devrimci savaşıma katılır ve bu katılma, onun, polis fırınında yanmasıyla biter. Alev dergisinde, onun gibi yakılan Geo Milev'le birlikte çalışır. Bu aykırı şairin tek kitabı "Şövalye Şatoları" dır."(1)

 
"Devrimci-Komünist-Şair' kavramı mihenk taşı olduğu zaman, aynı dönemin Bulgar edebiyatı çok daha kanlıdır: Onlarca intihar, onlarca idam. Geo Milev ve Hristo Yasenov on iki bulgar aydınıyla birlikte polisin fırınında diri diri yakılmışlar, Vaptzarov ise kurşuna dizilmiştir." (2)

 
 "Bulgar şiiri, yıllarca demokratik ve devrimci çizgisinden asla ödün vermeden, ulusunun en insancıl değerlerini tüm dünyaya kabul ettirmiş güçlü bir şiirdir Sözcüğü onur olarak gören ve onu, ülkesinin egemenliği adına, en zor koşullarda da etkin bir araç gibi kullanmaktan gurur duyan nice şair (Hristo Botev, ceo Milev, Hristo Yasenov, Sergey Rumyantsev, Nikola Vaptsarov, Penyu Penev vb.), bunun bedelini yaşamlarıyla ödemekten bile çekinmediler Bu yüzden de, ne yazık ki, Bulgaristan, "öldürülmüş şairler ülkesi" adıyla anılmaktan kurtulamadı. Toprağı ve toplumuyla bu denli özdeşleşmiş olan Bulgar şiirindeki koklü geleneklerin arasında dünyaya açılma ve insanlıkla kucaklaşma yönsemesi en dikkat çekici özelliklerden biridir. Birçok dunya dillerine çevrilmiş olması, bu şiirin uluslararasındaki saygınlığının açık bir kanıtı olsa gerek. Bulgar şiiri, sadece dışa yönelik çıkışlarında değil, ülke içinde hümanizm ve ilericilik çizgisine sahip çıkma erdemliliği göstermiştir her zaman. Totalitarizmin en baskıcı dönemlerinde bile. Blaga Dimitrova, Radoy Ralin vb dünyaca bilinen şairler, soykırımına uğrayan Türk azınlığı cansiperane bir biçimde savunmuşlar, yapılanları acilen dünya kamuoyuna duyurup, bu nasyonal sosyalist çılgınlığı şikâyet etmişlerdir. ortak insanlık değerlerini her şeyin üzerinde gören Bulgar şiirinin günümüz yaratıcıları arasında bazı Türk adlarımn yer alması ise ayrıca gurur verici bir şey."(3)

 
Şiirlerinden Bir Örnek :

 
"UYANIŞ TÜRKÜLERİ
I
Beni sabahleyin erken kaldır, ana-
Soğuk tan vakti :
Güneşi görmek istiyorum, parlak güneşi
Ve uzak mavi mavi ormanları !


Karanlık çöllerin hüznünden uzak
Ötesinde karabasanların, düşlerin,
Açan çiçekleri dinlemek istiyorum
ve mırıltılarını gümüş rengi bahçenin.
Unutmuş tanrısını bütün göklerin-
Karnlık sularda bir tekne gibi-
Görmek istiyorum doğduğum kırları, uzaktan,
ve toprağını atalarımın.


Beni sabahleyin erken kaldır, ana-
Soğuk tan vakti :
Güneşi görmek istiyorum, parlak güneşi
ve yurdumun uzak ormanlarını !


Çeviren : Özdemir İNCE
 

 
 
-------------------
(1) : BAKİ, Hayati; Şiirin Kesik Damarları (2), Sayfa: 244, Promete Yayınları, 1994, Ankara
(2) : İNCE, Özdemir;  Nazım Hikmet 100 yaşında, 19 Ocak 2002
(3) : Cumhuriyet Kitap, Sayı: 789