VEN YİDUO (WEN İ-TO)

(1899-1946)


 
Yirminci yüzyılın başlarında Çin şiirinde önemli bir şairdir. Klasik Çin literatür bilgisine sahip olmasına rağmen, argo yazmaya seçti. 1923 yılında poetry- "Kırmızı Mum  ve Ölü Su" eserlerini yayınladı.
 
 15 Temmuz 1946 tarihinde, Wen Guomindang hükümetini kınayan bir ateşli konuşma yaptı ve o gün öldürüldü.
 
Eserleri 1987 yılında sıkıyönetim kaldırılana kadar Tayvan'da yasaklandı; oysa, Çin Halk Cumhuriyeti'nde, o vatansever şair olarak yüceltiliyordu. Maalesef,  şiirdeki başarıları dikkate alınmadı, Çin'in demokratikleşmesi için gerçekleştirdiği etkinlikleriyle iktidarın öfklesini üzerine çektı.
 
 1926 yılında,  müzik, resim ve mimari sahasında görüşlerini önerdi, şiir teorisini geliştirdi . Şiirlerinde müzikalite  ve dolayısıyla ritm oldukça etkilidir. Ritmi sağlayabilmek için tekerrür sanatından istifade etti. Hattâ diyebiliriz ki, tekrar sanatını ileri götürerek "zincirbend"ler de oluşturma gayretine girmiştir.
 


Şiirlerinden İki Örnek :


RENKLER

 
Yaşamım değersiz bir ak yapraktı
Yeşil benim büyümemi sağladı.
Çeviklik verdi kırmızı bana.
Bana doğruluğu ve adaleti öğretti sarı.
Katışuıksız olmayı öğretti mavi de.
Umudu sundu bana al renk,
Kül rengi keder sundu.
Bu renk cümbüşünü tamamlamak için
Ölümü başıma kakacak siyah.


O zamandan beri
Tapıyorum yaşamıma
Tapıyorum bu renklere çünkü


Türkçesi : Eray CANBERK


*
ÖLÜM

 
Biriciği ruhumun!
Hayatımın !
Bütün yenilgilerim, bütün borçlarım
Senden sorulmalı artık,
Ama ben ne isteyebilirim?


Bırak boğulayım derin mavisinde gözlerinin
Bırak yanayım yüreğinin ateşinde.
Bırak öleyim senden gelen seslerle sarhoş.
Bırak öleyim soluğunun tatlı kokusunda boğulup.


Ya da senin yüceliğin karşısında utançla mı,
Ya da duygusuz soğukluğunda donarak mı,
Ya da acımasız dişlerinde ezilerek mi,
Ya da zehirli kılıcınla mı ?


Sonum mutlulukla gelecek çünkü
Mutluluğumsa istediğin;
Ya da sonsuz acılarla gideceğim
Özlediğin acı çekmemse.


Ölümümü istiyorsun benden,
Hayatımı sunuyorum karşılığında, en yüce armağanım.

 
Çeviren : Mustafa KOLCU