ÖLDÜRÜLEN ŞAİRLER(57): VUSLATÎ

Mustafa CEYLAN
**************

Öziceli Ali Bey adıyla tanınmıştır. Şiirlerinde Vuslatî mahlasını kullanmıştır. Safâyî’ nin “şairler tezkiresi”nde “Fazilette, marifette mahir, şiir ve inşaya kadir, akranı arasında nadir olan Ali Bey, Paşazadelerdendi.” Denmektedir. Öziceli Ebubekir Ağa, hemşehrisi olduğu için, Vuslatî mahlasını kullanan bu şairimize öğretmenlik ve rehberlik yapmıştır. Belgrad’ın Macarlar tarafından istilâ edilişi sırasında şehid düşer(1688).

*

Demiştir Ki:

“İtse hüsn içre civânân nola cânâne hased
İtdi ihvân- zamân Yusuf-i Ken’ân’a hased.

Hased itdi beni ağyara mukârin göricek,
Hased ey şûh-i cihânım hased ammâ ne hased.

Vuslatî eyler idim şi’rimi mahsûd-i cihân
Olmasa resm-i felek tab’-ı sühandâne hased.
*
Yaşadığı dönemin Veziriazamı ünlü Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’dır. 5.000 beyitlik “Gazavatname” yi yazar ve Paşa’ya sunar. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Vuslatî’ nin “gazavatnamesi” nden sonsuz mutlu olur ve şairi hediyelerle taltif ve takdir eder. Ardından şairimiz, Sultan IV. Mehmed’in 1681 yılında Beşiktaş’ta yaptırdığı saray için tarih nazmeder. Bu manzume de Padişah tarafında çok beğenilir ve şairimiz, Semendire Sancağı Alay Beyliği ile ödüllendirilir. İşte bu görevde iken Belgrad’ın Macarlar tarafından istilâ edildiği günlerde şehid düşer.


*

Vuslatî var, Vuslatî’ den tam 324 yıl sonra gönlümüze taht kurmuş, Gülce Edebiyat Akımı’ nın kurucularından birisi. Türk şiirine kalıcı eserler bırakabilmek için gecesini gündüzüne katan, Dünya şiiri içinde bizim şiirimizin hak ettiği yeri alması için çırpınan bizim Vuslatî’ mizin de nazma hakimiyeti çoğu şairde yoktur. Nazmın fizikî özellikleri yanında, imge, sanatsal yapı ve tefekkür, derinlik ve âhenk gibi unsurlarında da bir kelime kuyumcusudur bizim Vuslatî’ miz.


*

Antalya’ da bizim şair arkadaşlarımızın arasında Ozan İrşadî mahlası ile şiirler yazan Ali İrşi kardeşime, “Şimdi n’olacak? Edebiyat tarihinde birkaç tane daha İrşadî var. Bundan asırlar sonra araştırma yapacaklar, senin şiirlerini senden önceki İrşadîlere yazmasınlar, bir karışıklık meydana gelmez mi?” diye hep sordum durdum da, bizimkisinden bu “mahlas” ile ilgili bir atılım, bir yeni yapılanma ve gayret göremedim.

Şahsen ben, “Karacoğlan”, “Dadaloğlu”, “Aşık Veysel” gibi isimlere bayılıyorum. Çok hoşuma gidiyor, ama, gelin görün ki, hani şu aidiyet (î)si var ya, şapkalı i, hah işte onunla, günümüz şairlerinin kendilerine mahlas almalarına bir anlam veremiyorum. Osman Öcal hocamız, “Vuslatî” adını nerde, nasıl almış bilemiyorum. İnşallah yanlış anlaşılmam... Çünkü, bu aidiyet i’li, şapkalı i’li mahlaslara alışamadım bir türlü.

*

Bugün kendilerine veya birbirlerine şapkalı i ile isim veren şairlerimize diyeceğim şu ki, Köroğlu’ nun şapkalı i’si niye yoktu? Ya Dadaloğlu’nun, Ya “Abdurrahim Karakoç”un veya “Attila ilhan’ın var mıydı şapkalı i ile adı?


*

Neyse;
Bu konu oldukça derin ve başlıbaşına ayrı bir analiz konusudur. Şimdilik bu kadar söyleyelim.


*

Demiştir Ki:

“Gâhi hayâl –i zülfi ham-ender-ham eylesen
Mecnûn-i ışk bendini müstahkem eylesen.

Gülşende bâdeyi gül-i ter yerine tutup,
Ol bezme sâğar-i arakı şebnem eylesen.

Olmaz mı ey tabîb-i Mesihâ nazîr kim?
Ol sîneyi bu zahm-ı dile merhem eylesen.”

Mahlas veya rumuz ya da takma isim, her neyse...Günümüzde gittikçe çoğalan sayısal ve içerikten yoksun benzerlikleri nedeniyle bu tür belirleyici isimler artık beni de pek etkilememektedir. Bugün gerek şair gerek şiir gerekse mahlas sayısı gittikçe artmakta. Dolayısıyla; Sayın Ceylan hocamızın da değindiği gibi gelecekte bu içinden çıkılmaz karmaşıklıklara neden olacaktır. Peki, buna niye kayıtsız kalınır, neden mahlası bu kadar gelişigüzel kullanırlar şairler, anlamış değilim! Geçmişte daha çok saz çalan âşıklar kullanırdı mahlası ve bunun da ayrı bir anlamı, geleneği vardı. Ama bugün, istisna durumlar dışında böyle bir gereksinmeyi anlamakta zorlanıyorum! Şairin, doğrudan ozanın adı soyadı kullanılsa fena mı olur yani? Ne mutlu Âşık Veysel' e, Bahattin Erkoç' a ve adını soyadını kullanan daha nice şair ve ozana! Bugünün ve yarının şartlarında bu şekilde nam salan sanat erbabı çok daha akılda kalıcı, kolay ulaşılır ve eserleriyle daha doğru ve net tanınır olur.Tabii ki bütün bu söylenenler gerek şairlerimizin gerekse kültürümüzün faydasına...
Basit görünen ama aslında önemli bir konuya dikkat çeken değerli hocamıza şahsım adına teşekkür ediyorum! Gerçekten güzel bir konuya vurgu yapmış! Saygı ve dostlukla...