ÖLDÜRÜLEN ŞAİRLER(61): TÂİB


Mustafa CEYLAN
*************

“Çeşmimden o meh ta’lat-i dîdâr nihândır
Ağûş-i serâ-perdede ol yâr nihândır.

Firkatle çıkar dûd-i dilim sîneden ammâ,
Sûziş-ger olan dem-be-dem ol nâr nihândır.

Zülfü dökülür ârız-ı pîşânına gâhî
Cevr itmek içün turre-i tarrâr nihândır.

Mansûr’uyam ol silsile-i zülfünde ammâ,
Meydân-ı muhabbetde velî dâr nihândır.

İtmektedir ol gûşe-i çeşminde penâhî
Tâib hazer it gamze-i mekkâr nihândır.”*


Mısır Valisi’nin nereli olduğunu sorar. Kayserili olduğu söylenir. Şakacı bir mizaca sahip olan şairimiz, “Eya! Emir midir, Ermeni midir?” diye takılır. Bu sözden alınan Mısır Valisi, onun zehirlenerek yok edilmesini ister. Şairimizin kendi elemanı olan Abdürrahim Ziyaeddin İbn-i Arap eliyle zehirlenerek öldürülür.

XVIII. Yüzyıl şairlerimizden, asıl adı Ahmed, Osmanzâde Tâib Ahmed adıyla da bilinir. İstanbul doğumlu. Her önüne geleni hicveden bir kişiliğe sahip olduğundan sıkça tenzil-i rütbe edilmiştir. Tâib, tövbe eden anlamına gelir. Şairimiz, daha önce Hamdî mahlasını kullanırken, sivri dilli oluşunun cezasını çekmiş, bu nedenle de “tövbe eden” anlamına gelen Tâib mahlasıyla şiirler yazmaya devam etmiştir. Hattâ bir ara, öyle yılmış ki, Kadıköy’deki konağına ve Demirkapı’daki çiftliğinde inzivaya çekilmiştir. İnzivada iken, sosyal, toplumsal acılar ve geçirdiğimiz felâketlere, yangınlara değinen eserler vermiştir. Ekonomik sorunları nüktelerle hicveder. Kahvenin pahalılaşması üzerine;

“Olalı kahve-i Rumî nümâyân
Nohûdî meşreb oldu cümle yârân.”

Demiştir.

Türkçe Divânı’ndan başka, Münşeât, Hadikatü’l Mülûk, Hadikatü’l Vüzera, Ahlâk-ı Ahmedî, Hülâsatü’l Ahlâk, hadis-i Erbain şerhi, Mehâsinü’l-Edep Telhisi, Simârü’l-Esmâr, Ahmedü’l Âsâr fi Tercüme-i Meşâriku’l Envar isimli eserlerin de yazarıdır.

Müderris olarak bir çok medresede görev yapar. Rus seferinin zaferle sonuçlanması üzerine padişaha kasideler sunar. Padişaha ve Sadrazam Şehit Ali Paşa’ya sunduğu övgünamelerle 2000 altın ve önemli medreselerde müderris olarak göreve atanır. 1720’ de Sultan Ahmed’in İbrahim adında bir şehzadesi dünyaya gelince yazdığı manzume çok beğenilir ve hatt-ı hümayun ile “Reis-i Şairan” ilan edilir. Halep ve Kahire kadılıkları görevlerinde bulunur.


*
Bilmem niçin o şûh niyâzımdan incinür?
Nâz eylesem niyâzda nâzımdan incinür.

Şevk-i cemâle yanmada pervâne-meşrebim,
Ol mâh-rû ki sûz u gudâzımdan incinür.

Vasfında ta’bım eylese men-güdâzlık
Ol hurde-bîn nükte-tırâzımdan incinür.

Arz itme şöyle dursun o ter-tab’a hâlimi
Şâyed nühüfte-i dil-i râzımdan incinür.

Nâlân-ı bezm-i işvesi olmak diler gönül
Ammâ o şûh zümre-i sâzımdan incinür.

Tâib niyâza başlasam âzürde-dil olur
Nâz eylesem niyâzda nâzımdan incinür.