ÖLDÜRÜLEN ŞAİRLER(79): HÂLET EFENDİ

Mustafa CEYLAN
*************


Asıl adı Mehmed Said, Kırımlı Kadı Hüseyin’in oğlu, Şeyh Galib izinde mevleviliğe bağlı XIX.Yüzyıl şairlerimizden. 1822’de Bursa’ya, oradan da Konya’ya sürgün edilmiştir. Konya’da iken Mehmet Arif Ağa, kılıç kaytanı ile şairimizi boğarak öldürmüştür.


*

Demiştir Ki:

“O tatlı lebleri alsa hayâle dîdelerim
Kumâş-ı ekşimi şerbetler âle dîdelerim.

Şarâb-ı aşkına meyhâne olalı gönlüm
Dolar dolar boşalur çün piyâle dîdelerim.

O nev-nihâli arar Gülşen-i temâşâda
Konar hevesle o dala bu dala dîdelerim.

Nigâh-ı hışmile hûn itdi gamzeler bağrım
İder o da’vayı bak bi’l-vekâle dîdelerim.

O kâmetin göremez bir nzîrini Hâlet
İrişse dahi mâh-ı visâle dîdelerim.”


*

1802’de Paris Büyükelçiliğine atanır. Strazburg’a vardığında askerî bir heyet tarafından top atışı ile karşılanır. Bir hafta sonra Paris’e geldiğinde Strazburg’da gösterilen ilgiyi göremez, onu kimse karşılamaz.Paris’te bulunduğu sırada parasızlıktan şikâyet eder olmuştur. Ve beraberinde götürdüğü şalları satar. Bu arada Rusya Elçisi’nden ve Napolyon’dan borç alır. Paris’ten 1806’da döner dönmez Divan-ı Hümayun Beylikçisi olur. Ardından Beylikçilikten reisliğe terfi eder. Fransız Elçisi, Halet Efendi’nin İngilizlerle haberleştiğini saraya jurnalleyince Kütahya’ya sürgün edilir. Bir yıl sonra affedilir ve İstanbul’a döner. Dönüşünde Rikab-ı Hümayun Kethüdalığı görevine atanır. 1813-14’ de Kethudalıktan ayrılır, bir yıl sonra Nişancı olur. Galata Mevlevihânesine bir sebil ve bir kütüphane yaptırmıştır.

*

Demiştir Ki:

“Bulunmaz bir gühersin hiç bahâ vü kıymetin yokdur
Ve lîkin teşnelerde sîr-âb ü vuslatın yokdur.

Perîsin bî-bedelsin tarz u tavrın hep müsellemdir
Ne çare bî-vefâsın âh insâniyyetin yokdur.

Sen ey tîğ-i tegâfül gamzeden gaddârı kâfirsin
Niçün pek zulm ü bî-dâd ile bilmem şöhretin yokdur.

Terahhum mihribânlık şöyle dursun sevdiğim cânım
Budur zannım hafîce bir nigâha niyetin yokdur.

Tabîb-i cân ü dilsin mihribânsın netleyim amma
Mürüvetsiz dil-i bîmâra asla şefkatin yokdur.

Niçün terk eyleyüp zâr ü perîşân eyledin böyle
Senin Hâlet’le ey bîgâne-hû az ülfetin yokdur."