ÖLDÜRÜLEN ŞAİRLER(85): PERTEV PAŞA

Mustafa CEYLAN
*************

Adı Mehmed Said Pertev (d. 1785, Darıca, Kocaeli - ö. Kasım 1837, Edirne), Osmanlı devlet adamı ve şair. Divan-ı Hümayun'un Rüus ve Divan kalemlerinde, Sadaret Mektubi Kalemi'nde çalıştı. Daha sonra amedciliğe (1820), Divan-ı Hümayun beylikçiliğine (1824) ve reisülküttaplığa (1827) atandı. II. Mahmud'un çevresindeki en etkili devlet adamlarından biri oldu. 1837 yılında Padişah’a hakkında dedikodu götürülerek, Abdülmecit Efendi’yi tahta çıkarmak isteyenlerden birisi olduğu söylenir. Padişah II.Mahmud, bu dedikoduya inanır ve “Vali Emin Paşa’ya “ferman yazılsun, vusulünde idam edilsin”diye emir verir. Padişahın bu fermanı üzerine asılarak idam edilir.


*

Demiştir Ki:

Aşkın gönülde hayreti bir şeye benzemez
Simâbedir sükûneti bir şeye benzemez

Hayretde mahv-ı hâleti bir şeye benzemez
Gevherde âb-ı rü’yeti bir şeye benzemez.

Şemsin kamerle ülfeti bir şeye benzemez
Nûrun nazarla nisbeti bir şeye benzemez

Ülfet içinde âfeti bir şeye benzemez
Ünsiyetin de vahdeti bir şeye benzemez

Mir’atin aks-i savti bir şeye benzemez
Bir sır o sır ki sîreti bir şeye benzemez.

*


“1928'de Mora Ayaklanması dolayısıyla Britanya, Fransa ve Rusya'nın verdiği notaların reddedilmesinde etkili oldu ve Rusya'yla savaşa girilmesini savunan kişilerin başında yer aldı. Savaşın (1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı) yenilgiyle sonuçlanması üzerine mümkün olduğu kadar uygun koşullarla barış yapılmasına çalıştı (Edirne Antlaşması, 1829).
1830'da azledildi, Girit'teki Rum ayaklanması sorunuyla ilgili olarak Kavalalı Mehmed Ali Paşa'yla görüşmek üzere Mısır'a gönderildi. Dönüşünde sadaret kethüdalığına getirildi. 1835'te sadaret kethüdalığının yerine Umur-ı Mülkiye Nezareti (sonradan Dahiliye Nezareti) kuruldu ve ilk nazırlığına da vezirlik rütbesi ile Pertev Paşa getirildi. Osmanlı İmparatorluğu'nun en güçlü kişilerinden biri durumuna gelen Pertev Paşa, halk arasında "tuğsuz padişah" diye anıldı. Ancak bu, başta eski reisülküttap Akif Paşa olmak üzere rakiplerini harekete geçirdi. Pertev Paşa, devletin uğradığı büyün felaketlerin sorumlusu gösterilmek istendiği gibi, 1837'de II. Mahmud'un yerine Veliaht Abdülmecid'i tahta geçirmeyi tasarladığı gerekçesiyle görevinden alınarak Edirne'ye sürüldü ve padişahın iradesiyle orada idam edilerek öldürüldü.

Nakşi şeyhlerinden Ali Behçet Efendi'nin müritlerinden olan Pertev Paşa, devlet adamlığının yanında döneminin tanınmış şairlerindendi. Pertev mahlasıyla yazdığı şiirleri Divan'ında (1837; 1840) toplanmıştır.”(kaynak=wikipedia.org)


*

Demiştir Ki:
Va’d-i visâli yâr hem eyler hem eylemez
Bir sözle kalbi şâd hem eyler hem eylemez

Kaçmaz sevilmeden çekinür ağza düşmeden
Öpsem disem inad eyler hem eylemez

Hatt-ı siyeh ki haftada bir artar eksilür
Sevdâmızı ziyâd hem eyler hem eylemez

Âğûşa çekseler dayanur hanöere ol şûh
Uşşâka i’timâd hem eyler hem eylemez

Gâhî sever seni geh ider iştikâ gönül
Pertev ittihâd hem eyler hem eylemez.