SiteAna Sayfa
Güllük Dergisi
Şairlerimiz
Arama
Üyeler
Video
Yardım
Giriş Yap
Kayıt Ol
Oturum Aç
Kullanıcı Adı:
Şifre:
Şifremi Hatırlat
Beni Hatırla
Your browser does not support the audio element.
Akdeniz Radyo istek
Tıklayın-Okuyun/Güllük Dergisi
Web'de Ara
Sitede Ara
0 Oy - 0 Yüzde
1
2
3
4
5
Konu Modu
Orhan Veli: Bir tutunamayan…
Gazanfer Eryüksel
Yetkili Şair
Üyelik tarihi:
Dec 2014
Mesaj Sayısı:
180
Konu Sayısı:
179
#1
27/12/2015, 19:52
(Bu mesajı son düzenleyen: 30/12/2015, 13:30
Gazanfer Eryüksel
.)
Orhan Veli: Bir tutunamayan…
Gazanfer ERYÜKSEL
Sanat eserleri, teşbih bu ya, buzdağına benzer. Okurun, dinleyenin, seyredenin gördüğü ve/veya gösterilenin hangi köklerden beslendiği çokluk saklıdır. Tıpkı buzdağının sualtında kalan onda dokuzu veya ulu bir çınarın kökleri gibi.
Haluk Oral’ın “Bir Roman Kahramanı Orhan Veli” adlı kitabını okurken yukarıdaki ifade bir altyazı olarak geçip duruyordu.
H. Oral “Birkaç Söz ve Teşekkür” başlıklı önsözüne şöyle başlamaktadır. “Elinizdeki klasik bir biyografi kitabı değildir. Çünkü Orhan Veli’nin hayat hikâyesini yazmak isteyenler, kardeşi Adnan Veli’nin şairin ölümünden üç yıl sonra yazdığı Orhan Veli İçin adlı kitabından birkaç sayfa; ölüm yıldönümlerinde dergilerde, gazetelerde yayımlanmış portre yazıları; başta Melih Cevdet Anday’ınki olmak üzere bazı anı kitaplarında geçen muhtelif rivayet ve anekdotlardan başka bir şey bulamazlar. Bütün bu kaynakları bir araya getirirseniz ancak beş on sayfa tutar.”
İşte bu noktada Haluk Oral’dan söz etmemiz gerekir. Sözü Doğan Hızlan’a bırakalım. “Haluk Oral, sıradan bir koleksiyoncu, belgeleri tozlu raflarda saklayan klasik bir arşivci değildir. Onun için her yeni belge, koleksiyona kattığı her parça, yeni bir çalışmanın tahrikçisidir.”
Bu anlayışın ışığında Haluk Oral, gerek kendi koleksiyonundan, gerekse Orhan Veli arşivindeki belgelerle şairin kısa hayatının az bilinen, daha da önemlisi yanlış bilinen dönemlerini edebiyat tarihimize ve edebiyat sevenlere armağan etmektedir.
Çocukluk şüphesiz hayatlarımızın derin köküdür. O kişi bir sanatçıysa hele o kökün önem ve değeri daha bir anlam kazanacaktır. Ömrün akışında birbiriyle kesişen hayatlar, içinden ırmak geçen kentlere, denizle bululan nehirlere benzerler. Ya denizini bulamayan ırmaklar…
“Bir kitap okudum hayatım değişti” derler. Hayatlarımızın kesiştiği öyle insanlar vardır ki bizi zenginleştiren, akış yönümüzü ve hızımızı değiştiren isimlerdir. Kesişen ve örtüşen hayatlar, yazıdan geçerken ırmağa renk veren mineraller gibidir. Kızılırmak’a rengini veren topraklar gibi.
H. Oral, Orhan Veli’nin yakın çevresine giren fotoğraflara büyüteç tuttukça, hayatında önemli roller oynamış insanların çoğunun unutulmuş, unutulmaya yüz tutmuş ya da hiç bilinmeyen insanlar olduğunu görür.
İstanbul, içinde deniz geçen bir kenttir. Ve İstanbul Beykoz’da başlayan hayat yolculuğu ona denizin getirilerini armağan edecektir. İlkokulu dördüncü sınıfa kadar Galatasaray Lisesi’nde okur ve Ankara Gazi İlkokulu’ndan öğrenimine devam eder. Edebiyat ve sanata olan düşkünlüğü o yıllarda kendini gösterir. Ona cesaret veren öğretmeni Sedat Bey’dir. Okul dışındaki hayatı kütüphanelerde geçmektedir.
Hayatının kesiştiği isimler ise Türk kültür ve edebiyat dünyasının seçkinleridir. Melih Cevdet Anday, Oktay Rıfat, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ercüment Behzat Lav, Sabahattin Eyuboğlu, Erol Güney, Bella, Yahya Kemal, Nazım Hikmet, Nahit Hanım (Gelenbevi), Fuat Ömer Keskinoğlu, Meziyet Bölükbaşı, Halim Şefik Güzelson, Abidin Dino, Mina Urgan.
Soldan sağa; Orhan Veli, Oktay Rifat, Melih Cevdet ve arkadaşları Şinasi Berkay.
Orhan Veli’nin düzyazıdan şiire dönüşünde ondan iki sınıf önde olan Hıfzı Oğuz Bekata’nın etkisini Adnan Veli yazmaktadır. Yetişmesinde katkısı olan iki edebiyat öğretmeni vardır. Ahmet Hamdi Tanpınar ile Rıfkı Melûl Meriç… Orhan Veli daha lise birinci sınıf öğrencisiyken okulun Mecmua ve Müsamere Heyetlerinde yer almaktadır.
Çocukluğundan başlayarak Orhan Veli’nin hayat yolculuğunda tiyatronun ayrı bir yeri vardır. Lise yıllarında yazdığı tek perdelik komedi temsil metni Ankara Erkek Lisesi Mecmua Heyeti tarafından yayınlanan Sesimiz adlı dergine yayımlanır. Liseyi Ankara’da okurken yaz tatillerini İstanbul’da geçiren Orhan Veli 16-17 yaşlarında “Dr. İhsan” adlı iki perdelik bir oyun yazar. İlerde tiyatro çevirileriyle edebiyatımıza değerli katkılar yapacaktır.
Denizini bulmayan ırmak…
Denizini bulamayan ırmak demiştim yukarıda. Orhan Veli’nin yazamadığı roman ise “Dünyalarının Dışında” olarak isim verdiği hayalidir. Kapağını bile tasarlayıp çizdiği bir roman.
“Giderayak” adlı şiiri şu dizelerle biter. “Yoksa biz… / Biz bu dünyadan değil miydik?” Haluk Oral, Metinler arası ilişki bağlamında mektuplarında anlattığı roman kahramanlarından ve “Giderayak” adlı şiirinden hareketle, “Orhan Veli bir bakıma “Tutunamayanlar”ın romanını yazıyordu” diye düşünecek ve “Türk edebiyatının yazılmamış en güzel romanı bu” diyecektir.
“Tutunamayanlar” adlı romanının yayımlanışından birkaç yıl sonra Oğuz Atay, Orhan Veli’nin ölümünün 25. Yılında yazdığı bir makalede (Bir ‘Garip’ Orhan Veli, Yeni Ortam, 14 Kasım 1975) Orhan Veli’nin şiirlerinde anlattığı Montör Sabri’ler, Süleyman Efendi’ler, Dalgacı Mahmut’lar gibi gerçek bir tutunamayan olduğunu söyleyecektir.
Tanpınar da 1947’de Varlık Dergisi’ndeki bir söyleşisinde Altındağ şiiriyle ilgili bir roman temennisinde bulunarak, “Orhan, Altındağ’ın romanını yazdığı zaman daha mesut olacağım” diyecektir.
Haluk Oral 15 yıllık bir araştırmanın ürünü olan kitabında Orhan Veli’nin şiirlerinin hangi köklerden beslendiğini anlatırken birçok şiirini bambaşka bir gözle okumamızı sağlamaktadır.
Hilmi Yavuz’un, kitap hakkındaki şu sözleriyle bitirelim yazımızı. “Edebiyat tarihi bağlamında, bugüne değin hiçbir Türk şairi ya da yazarı için yapılmamış bir ‘mikro tarih' çalışması!”
( c) Bu şiirin (yazının) her türlü telif hakkı şairin kendisine ve / veya temsilcilerine aittir.
Alıntı
Tweet
Benzeyen Konular
Konu:
Yazar
Cevaplar:
Gösterim:
Son Mesaj
Edebiyat-Sinema İlişkisi ve Orhan Kemal…
Gazanfer Eryüksel
0
989
13/02/2016, 15:55
Son Mesaj
:
Gazanfer Eryüksel
Lütfen seçim yapın:
--------------------
Özel Mesajlar
Kullanıcı paneli
Kimler Çevrim içi
Arama
Ana Sayfa
GÜLCE EDEBİYAT AKIMI
-- GÜLCE ŞİİR TÜRLERİNE GÖRE ŞİİRLER
---- BULUŞMA
---- ÇAPRAZLAMA
---- TRİYOLEMSİ
---- ÜÇGÜL
---- ÜÇGEN
---- DÖNENCE
---- TOKMAK
---- AKROSTİK
---- SONE'M
---- GÜLCE
---- TEKİL
---- YİĞİTCE
---- YUNUSCA
---- BAHÇE
---- SERBEST ZİNCİR
---- ÖZGE
---- GÜLİSTAN
---- YEDİVEREN
---- TUĞRA
-- GÜLCE YAZAN ŞAİRLERİMİZİN GÜLCE ve DİĞER ŞİİRLER
---- (H)
------ Harun YİĞİT
------ Harun YİĞİT
------ Hasan ULUSOY
------ Hasan ULUSOY
------ Hatice ALTAŞ(Asi Çiçek)
------ Hatice ALTAŞ
------ Hacer KOZAN
------ Hatice KATRAN
------ Hatice KATRAN
------ Hikmet ÇİFTÇİ
------ Hülya EKMEKÇİ
------ Hülya EKMEKÇİ
---- (I-İ)
------ İbrahim COŞAR
------ İbrahim COŞAR
------ İbrahim İMER
------ İbrahim İMER
------ İbrahim ETEM EKİNCİ
------ İbrahim ETEM EKİNCİ
------ İhsan ERTEM
------ İhsan ERTEM
------ İsmail KARA(Karozan)
------ İsmail KARA(Karozan)
---- (K)
------ Köksal KIRLIOĞLU
---- (M)
------ Mahir BAŞPINAR
------ Mahir BAŞPINAR
------ Mehmet NACAR
------ Mehmet NACAR
------ Mehmet ALUÇ
------ Mehmet ALUÇ
------ Mehmet ALUÇ
------ Mehmet ÖZDEMİR
------ Mehmet ÖZDEMİR
------ Meltem ARAS
------ Meral ADAK
------ Meral ADAK
------ Melahat TEMUR
------ Mevlüde DEMİR
------ Mevlüde DEMİR
------ Miktad BAL
------ Miktad BAL
------ Mübeccel Zeynep ÜNALAN
------ Mübeccel Zeynep ÜNALAN
------ Muhammed İsa ÖZTÜRK
------ Muhammed İsa ÖZTÜRK
------ Mehmet Ziya DİNÇ
------ Mehmet Ziya DİNÇ
------ Mustafa CEYLAN
------ Mustafa CEYLAN
------ Mustafa CEYLAN
------ MUSTAFA CEYLAN(Editör)
-------- Mustafa CEYLAN
---------- Mustafa CEYLAN(On Punto Yazıları)(Makaleler)
---------- GÜNE BAKIŞ
---------- TAŞ YAĞMURU(Ceylan'ın kaleminden)
---------- Hakkında Yazılanlar
---------- DİĞER ŞİİRLERİ
---------- Hayatı
---------- Sanatı
---------- Hocaları
---------- Çocukluğu
---------- Gençliği
---------- Özlü Sözleri
---------- Önsöz Yazdığı Kitaplar
---------- Siyasete İlgisi
---------- Bestelenen Şiirleri
---------- Fotoğrafları
---------- Mühendisliği
---------- Düzenlediği Etkinlikler
---------- Konferansları
---------- Yer Aldığı Antolojiler
---------- Kitapları
---------- EZAN SUSMAZ Kitabı içindekiler
---------- "YANDI BU GÖNLÜM"-Hacı Bayram Veli Kitabı içindekiler
---------- TAHİR KUTSİ MAKAL Kitabı İçindekiler
---------- SEĞMEN RUHU Kitabı İçindekiler
---------- TOROSLARIN TÜRKÜSÜ Romanı
---------- Armağan-2(AHMET TUFAN ŞENTÜRK İÇİN NE DEDİLER?)Kitabı içindekiler
---------- Armağan-1(ANILAR KORİDORU İÇİNDE SARIVELİLER)Kitabı
---------- YARALI CEYLAN Şiir Kitabı İçindekiler
---------- PAŞA GÖNLÜM Şiir Kitabı İçindekiler
---------- Kırat Geliyor Kitabı İçindekiler
---------- Her Yönüyle YENİMAHALLE Kitabı
---------- Tarihi ve Folkloruyla Elmadağ Kitabı İçindekiler
---------- Köylerimiz Kitabı İçindekiler
---------- Köyümüz Yeşildere Kitabı İçindekiler
---------- Bayramlar Haftalar Günler Kitabı
---------- Ahmet Tufan Şentürk Kitabı
---------- Halil Soyuer Kitabı
---------- Detanlaşan Köylü İsa Kayacan Kitabı
---------- Abdullah Satoğlu Kitabı
---------- Güzide Taranoğlu Kitabı
---------- Gülendenin Beşiği Kitabı
---------- GÜLLÜK ANTOLOJİ (2006)Kitabı
---------- GÜLLÜK ANTOLOJİ(2007)Kitabı
---------- CEYLAN-Tahliller-MAKALELER-Görüşler
---------- Güllük Dergileri
---------- Kapodokya Güneşleri Kitabı
---------- Bir Yanardağ Fışkırması Kitabı
---- (P-R)
------ Rahime KAYA
------ Rahime KAYA
------ Refika DOĞAN
------ Refika DOĞAN
------ Ramazan EFE
------ Ramazan EFE
------ Rengin ALACAATLI
---- (S-Ş)
------ Sabiha SERİN
------ Sabiha SERİN
------ Serap HOCA(Serap ÖZALTUN)
------ Serap HOCA(Serap DEMİRTÜRK)
------ Süleyman KARACABEY
------ Süleyman KARACABEY
------ Serdar AKKOÇ
------ Serdar AKKOÇ
------ Sevgili ÖZBEK
------ Sevgili ÖZBEK
------ Şemsettin DERVİŞOĞLU
------ Şemsettin DERVİŞOĞLU
------ Şükran GÜNAY
------ Şükran GÜNAY
---- (T-U-Ü-V)
------ Turan UFUKTAN
------ Ümran TOKMAK
------ Ümran TOKMAK
---- (Y-Z)
------ Yusuf BOZAN
------ Yüksel ERENTÜRK
------ Yusuf BOZAN
------ Yüksel ERENTÜRK
------ Yusuf Ziya KARAHASANOĞLU
------ Zübeyde GÖKBULUT
------ Zübeyde GÖKBULUT
------ Yıldız TOKSÖZ
------ Yıldız TOKSÖZ
GÜLCE'YE DAİR
-- GÖRÜŞLER
---- Gülce Nedir?
---- Gülce ve Ozanlık
---- Gülce Manifestosu
---- 5 Hececiler ve Gülce
---- Garip Akımı ve Gülce
---- Fecr-i Ati ve Gülce
---- Hisarcılar ve Gülce
---- Neyzen Tevfik, Aşk
---- Mazmunlar
---- Gülce Ne Değildir?
---- Hece Vezni ve Gülce
---- Serbest Şiir ve Gülce
---- Aruz Vezni ve Gülce
---- Gülce ve Zolal
---- Gülce Tarihinden
---- GÜLCE-(Atölye)-Video Dersler
------ Gülce Etkinlikleri
------ Kurucular Beyanı
------ Gülce 2009
------ Doğru Yaz/Konuş
------ Gülce-2010 Projeleri
------ Gülce-2011 Projeleri
------ Üstad Necip Fazıl'dan
------ Gülce-Aruza Dair
------ Öneriler-Çalışmalar
------ GÜLLÜK DERGİSİ
------ Gülce'ye Öneriler
------ Röportajlar
------ Negatif Bakışlara
------ Aleyhimizdekiler
------ M.E.B' na
---- Gülce'de Mesajlar-Projeler
------ Gülce-Güldeste(1)
------ Destanlarımız
------ Dede Korkut
------ Öncü Kadınlarımız
------ Peygamberlerimiz
------ Nutuk(Gülce)
------ Nutuk(Z.Korkmaz)
------ Kutlu Hanımlar
------ Ozanlarımız
------ NasrettinHoca
------ Yedi Askı
GÜLCE TÜRK ŞİİR AKADEMİSİ
-- Şiir Akademisi
---- Şiir Akademisi
------ HALK EDEBİYATI
-------- DİVAN EDEBİYATI
-------- BATI EDEBİYATI
-------- YENİ TÜRK EDEBİYATI
---- Hece Vezni' ne Dair
---- Şiir Tahlilleri
---- Aruz Vezni' ne Dair
---- Hiciv Tarihinden
---- Ustalardan Şiirler
---- Ustalardan Makale
---- Aramızdan Ayrılanlar
------ Ustalardan Şiirler
-------- A. Tufan ŞENTÜRK
-------- DİLAVER CEBECİ ANISINA
---- Şiir Üstüne (Serbest)
---- Atışma Sayfamız
---- Denemeler-Makaleler
---- Şiirde Dönüşüm
---- Şiir ve Anlatım
-- Türk Edebiyatı Şiir Türleri
---- Şiir Türleri
---- İslâmiyet Öncesi
---- Servet-i Fünun
---- Garip Şiirler
---- Akımlar
---- Edebî Sanatlar
---- Söz Sanatları
---- Şair Padişahlar
---- Şiir Tarihimizden
---- Yıllara Göre Edebiyat
---- Mehmet Nacar
DÜNYA EDEBİYATI
-- Dünyadan Şiir Türleri
---- Burns Stanza
---- Choka
---- Go Vat
---- Catena Rondo
---- Onegin Stanza
---- Canzonetta
---- Bauk Than
---- Rhupunt-Galce
---- Septilla
---- Viator
---- Luc Bat
---- Tritena
---- Pantoum
---- Shakespeare Sonnet
---- Diamonte
---- Villanelle
---- Hutain
---- Hex Sonnata
---- Hexaduad
---- Haynaku
---- Harrisham Rhyme
---- Guzzande
---- Gratitude
---- Glosa
---- Garland Cinquain
---- Fornlorn Suicide
---- DÜNYA EDEBİYATI
---- Dünyadan Destanlar
---- Dünyadan Şiirler
KAYNAKÇA
-- Konularına Göre Şiirleriniz
---- Aşk Şiirleriniz
---- Atatürk Şiirleriniz
------ 23 Nisan Şiirleri
------ Atatürk'e Dair
---- Kahramanlık Şiirleriniz
---- Doğa Şiirleriniz
------ 2009 Yılı Sayılarımıza
---- Taşlama Şiirleriniz
---- Gurbet Şiirleriniz
---- Tasavvuf Şiirleriniz
---- Barış Şiirleriniz
---- Şehir Şiirleriniz
---- Anne Şiirleriniz
------ Babanıza Şiirler
---- Doğum Günü Şiirleriniz
---- Deprem Konulu Şiirler
---- Diğer Şiirleriniz
---- Köşe Yazarlarımız/Makaleler
------ Mustafa CEYLAN
------ Refika DOĞAN
------ Osman ÖCAL
------ Ahmet ÖZDEMİR
------ A. S. ATASAYAR
------ Prof.Dr.İsa KAYACAN
-------- Prof. Dr. İSA KAYACAN
------ Rahime KAYA
------ Harun YİĞİT
------ İlqar MÜEZZİNZADE
------ Sündüz BİGA
------ Nazmi Öner(Şiirler)
------ Nazmi ÖNER(Nesirler)
------ Coşkun KARABULUT
------ Prof.Dr.İsmail YAKIT
------ Prof.Dr.Asım YAPICI
------ Sabit İNCE
------ Muhsin DURUCAN
------ Abdulkadir GÜLER
------ Ünal Şöhret DİRLİK
------ Metanet YAZICI
------ A.Aşkım KARAGÖZ
------ Gazanfer ERYÜKSEL
------ Mehmet GÖZÜKARA
------ Necdet BULUZ
------ Yusuf Özcan
------ Afife Demirtaş
---- Mustafa Ceylan
---- Bizden
-- Video Yağmuru
---- Ozanlar-Şairler
---- Bizden Videolar
---- Rasim Köroğlu
-- Genel
---- SERBEST KÜRSÜ
---- Duyurular
---- Röportajlar
---- Günün Şiiri
---- Günün Nesiri
Edebiyat Biz Platformumuzda
-- Gülce Tv
-- Türk Argo Sözlüğü
-- Edebî Konular Forumu
Konuyu görüntüleyenler:
1 Misafir
Mustafa Ceylan |
Dost Sitelerimiz:
Türkçe Çeviri:
MyBB
Türkiye
Üretici:
MyBB
, © 2002-2023
MyBB Group
-Theme © 2014 iAndrew
Sitemizde yer alan eserlerin telif hakları şair-yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Sitemiz kâr amacı gütmemektedir ve sitemizde yer alan tüm materyaller yalnızca bilgilendirme ve eğitim amacıyla sunulmaktadır. Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir.(Haberleşme : ceylanmustafa_07@hotmail.com)
Doğrusal Görünüm
Konu Görünümü
Yazdırılabilir Sürüm
Konuya Abone Ol
Konuya Anket ekle
Konuyu Arkadaşına Gönder