Sakarya


Ahmet ÖZDEMİR
*************


Sanıyorum 21 Haziran gününde, Sakarya`nın düşman işgalinden kurtuluş günü kutlanıyordur. Yurdumuzun şehit kanlarıyla sulanmış Cennet köşelerinden biri de Sakarya. Bu gün, Sakarya şehitlerini, gazilerini anmadan geçmek mümkün değil.
Unutmamak gerekir ki, Sakarya topraklarında, Mehmet Akif`in anlatmak istediği, bir hilâl uğruna tertemiz vurulup yatanlar, hem iç, hem dış düşmana karşı savaştılar. Onlar yalnız kanlarını değil, ruhlarını Vatan topraklarına kattılar.
Vurulup tertemiz alnından, uzanmış yatıyor,
Bir hilal uğruna, ya Rab, ne güneşler batıyor!

Ey, bu topraklar için toprağa düşmüş, asker!
Gökten ecdad inerek öpse o pak alnı değer.

Ne büyüksün ki, kanın kurtarıyor Tevhid`i...
Bedr`in aslanları ancak, bu kadar şanlı idi.

Sana dar gelmeyecek makber`i kimler kazsın?
"Gömelim gel seni tarihe"desem, sığmazsın.

"Gökten ecdat inerek öpse o pak alnı değer" dizesi, gerçeğin anlatımı olsa gerek.
Okuduğum olayı hatırlar ve duygulanırım. Olay 1947 yılının 21 Haziranında geçmiştir: Adapazarı`nın düşman işgalinden kurtuluşunun şenlikleri yapılmaktadır. Sıra Kaymakamlık binasına bayrak asılmasına gelmiştir. Göndere bayrağı çekmeyi, Adapazarı`nın kurtuluşunda hizmet vermiş bulunan gazilerden Halit Molla`ya teklif ederler.
Halit Molla:
"Hayır, Kazım benden önce şehre girdi. Bu şeref ona aittir" der.
Bunun üzerine orada bulunan Kâzım Kaptan`a teklif yapılır. Kâzım Kaptan da:
"Hayır... Halit daha önce Adapazarı`na girdi. Zirai Donatım Fabrikası`nın önüne kadar geldi. Düşman İzmit istikametine çekilirken peşlerine düştü. Ben ondan sonra şehre gelebildim." der.
İki çete reisinin birlikte bayrağı göndere çekmesine karar verilir. Kurtuluşun bu iki kahramanının özverili davranışı karşısında duygulanmamak mümkün değildir.
Sözü edilen Kâzım Kaptan grubu, Hendek, Akyazı, Sapanca bölgelerini kontrol altına almış, Geyve Boğazı`nda bulunan Ali Fuat Cebesoy kuvvetlerine katkı sağlamışlardı.
Halit Molla gurubu ise, Kaynarca yöresinde Rum ve Ermeni çetelerle savaşmıştı. Bir Ermeni kurşunuyla Halit Molla`nın bacağı sakat kalmış ve bu haliyle Adapazarı`nı işgalden kurtarma çalışmalarına katılmıştı.
Bu iki grubun dışında bir de İpsiz Recep çetesi vardır ki, Karasu ve Kandıra yöresinde halkımızı soyan Ermeni çeteleriyle savaşmış Karasu`ya düşmanın girmesini engellemişti.
Sakarya`nın kurtuluş destanı içinde, Yahya Kaptan`ın tuzağa düşürülerek şehit edilmesi, Anzavur isyanı, Hendek, Bolu ve Düzce yörelerindeki Çerkez ve Abaza isyanları, Yunan işgali kadar elem vermişti.
Yunan askerleri, 25 Martta Sapanca`yı, bir gün sonra da Adapazarı`nı işgal etmişti. Üç aylık işgal süresince Adapazarı halkı unutulmaz acılar çekti.
Necip Fazıl`ın o heybetli dizelerini unutmak mümkün mü:?
"........
Herşey akar, su, tarih, yıldız, insan ve fikir;
Oluklar çift; birinden nur akar, birinden kir.

Akışta demetlenmiş, büyük-küçük kâinat;
Şu çıkan buluta bak, bu inen suya inat!

Fakat Sakarya başka, yokuş mu çıkıyor ne,
Kurşundan bir yük binmiş, köpükten gövdesine;

Çatlıyor, yırtınıyor yokuşu sökmek için.
Hey Sakarya, kim demiş suya vurulmaz perçin?

Rabb`im isterse, sular büklüm büklüm burulur,
Sırtına Sakarya`nın, Türk tarihi vurulur.
..........."

Nehrin yokuşa doğru akma uğraşısı, olmazları oldurma azmiydi. Şair, etkiyi ve vurguyu paradoksal bir yapı içinde ortaya koymuş. Nehir aşağı doğru akar, yokuşa doğru akmaz. Ama Sakarya`nın temsilciliğinde Türk milleti, tarih boyunca hep sırtına kurşundan ağır yükler yüklenerek büyük isler başarmıştı. Hep imkânsız görünene talip olmuştur. Azim ve kararlılıkla her işin üstesinden gelmişti.

Sakarya`nın sırtına Türk tarihi nasıl vuruldu? Onu da yarın anlatalım.