SANAT SONSUZ GÜZELİ ARAMAKTIR!


Coşkun KARABULUT
***************


Güzel nedir? sorusuna verilen yanıtların içinde en net olanlarından biri Alman filozofu Scheliing’in(Şelling, 1775-1854) “Sonsuzun sonlu olarak kendini göstermesi” dir. Bir diğeri de Felsefede İskenderiye okulunun kurucusu Plotinos’un (203-270) Platon’a benzer şekilde verdiği :”İdeada ışıyan şeydir.” yanıtıdır. Ona göre güzel Tanrı’nın saydamlığıdır ve ondan ancak ruhun arınmasıyla pay alınır. Madde kendi kendine güzel değil, idealarla aydınlanma oranı kadar güzeldir. Bilindiği üzere Platon da asıl alemin bu dünya değil, ideler alemi dediği ve her şeyin aslının bulunduğu öbür dünya olduğunu söylemektedir. Yani ideler alemi dediği dünya Tanrısal ve sonsuzluğun olduğu alem. Bu dünya ise o gerçek alemin birer yansıması ve kopyası.


Elbette Platon’dan Marks’a kadar yüzlerce filozofun estetik konusunda ve güzel üzerine, güzelin ne olduğu ve kaynağını nereden aldığı üzerine görüşleri vardır ama ben kendi anlayışıma uygun bulduğum bu iki düşünürün görüşünü yansıtan kısa iki cümleyi buraya aldım.


“Güzel denilen nesneleri güzel kılan özellikler nelerdir?” sorusuna vereceğimiz yanıtlar, aynı zamanda bakış açımızı ve varlıkla ilgili görüşlerimizi de ister istemez ortaya koyacaktır. Ben sanata her zaman Platon- Hegel felsefesinden bakan biri olarak tanrısal güzelliğin “nesnedeki yansımasını” görmeye ve “ sonsuzun sonludaki ışımasını” bulmaya çalışmışımdır. Sadece sanatta değil yaşamın tüm alanında da anlayışım budur. Geçici olan, kaybolup giden değil, sonsuza değin değişmeyen güzelliğin nesnede değil; nesneye ışığını veren ideal alemdeki aslında aramışımdır. Görünen değil, görünen ötesidir aradığım. Bu yüzden edebiyattaki yolculuğumda Edmund Husserl’in Fenomonoloji ve Nicolai Hartmann’ın Ontoloji anlayışları yol gösterici olmuştur her zaman.


Ve bu yolculukta, duyularımla gelen sonludaki güzel ışığı “idrak ederek” de bulup görmeye çalışarak “”hakikate” doğru adım atmaya çalışmışımdır. Güzelin aynı zamanda hakikat olduğuna da inanırım. Güzel görünen nesnenin kalıcı ve sonsuz olduğuna içinde taşıdığı hakikate bakarak inanırım ve yönelirim. Yani güzeli güzel kılanın, sahip olduğu hakikat ve sonsuzluk değeri olduğuna inanırım.

Beni büyüleyip de bu dünyada yarı yolda bırakıp giden değil, sonsuza götürecek güzeldir aradığım.

Güzel beni sonsuza götürüyorsa eyvallah. Yoksa yolu açık olsun, ben kendim giderim!