ÖNSÖZ

Prof. Dr. İbrahim Agâh Çubukçu

Sayın Güzide Taranoğlu’nun sanatı ve kişiliği


Güzide Taranoğlu Türk kültürüne katkıda bulunan örnek kadınlarımızdan biridir.
insanlık tarihinde kadınların sosyal faaliyetlerde bulunması ve sanatla uğraşması kolay olmamıştır..

Eski Hintlilerde evlenmede kadına kişilik tanınmamıştır. Hatta VEDALAR denen kutsal kitapta kadının kasırgadan ve zehirli yılandan daha kötü olduğu ileri sürülmüştür.
Milattan önce üçüncü yüz yılda Çin’de kadın karanlık, erkek aydınlık olarak nitelendirilmiştir.
Eski İsrail hukukunda çok evlilik olduğu gibi kız satma âdeti de vardır. Yunanda kadın evin bekçisi sayılırdı ve doğurgan kadın başkasıyla ilişkiye zorlanırdı.

Romada kız çocukları özgürlükten yoksundu. Kadınlara kötü davrandırdı.
Cahiliye döneminde Araplarda dileyen babalar kız çocuğunu diri diri gömebilirdi. Âdet gören kadınla birlikte yemek yenmezdi.
Türklerde ise kadının toplumda onurlu bir yeri vardı. Hâkan kendi eşi ile birlikte yabancı elçileri kabul ederdi. Kadın gök ve güneş Tanrısının erkek ise Yer ve Ay Tanrısının sembolü idi.

Bizim tarihimizde kadın ata biner kılıç kullanır ve ok atardı. Erkeği ile beraber konur, göçer ve sosyal faaliyetlerde bulunurdu. İslamiyetten sonra kentlerde Arap ve Fars gelenekleri egemen olmaya başladı. Onbeşinci yüz yılda Osmanlılarda haremlik, selamlık âdeta yerleşti. Daha sonra kadının sokağa çıkmasına bile kısıtlama getirildi. Kadın medreselerde eğitim göremezdi.

Üçüncü Selimin 18 inci yüzyılda yenileşme hareketlerini başlatması ile sanat faaliyetlerinde de canlanma oldu. Bundan sonra yetişmiş ve sanat alanında isim yapmağa başlamış bir kaç kadınımızdan söz etmek mümkündür. Dilhayat hanım hem okuyucu hem de bestekar idi, Leyla hanımın 200 kadar bestesi olduğu bilinmektedir. Nigar hanım (1856-1918)

kadın şâirlerimizdendir. Fatma Aliye (1864-1924) roman yazmıştır.

Türk kadını özgürlüğüne Cumhuriyet döneminde kavuşmuştur.
Tan/imattan yani 1839 dan sonra kadın haklarını savunan, yazarlarımızı saygı ile anmalıyız. Yıllar geçtikçe kadının okuması gündeme gelmiş ve eğitim kuramlarına güçlüklere rağmen kadınlar da kabul edilmiştir.

Baha Tevfik-Celal Nuri-Abdullah Cevdet-Tunalı Hilmi-Abdülhâk Hâmit-Ziva Gökalp bu hususta yazılar yazmışlardır.

Abdülhak Hâmit "Bir milletin kadınları o milletin ilerleme derecesinin ölçüsüdür” demiştir.
Ziya Gökalp da bir beytinde şöyle diyor “Bu kadınlar nasıl hakir olur. Şer’in gözünde/ bir yanlışlık var. Mutlaka müfessirin sözünde”
Cumhuriyet kurulduktan sonra kadınlarımız her alanda yaratıcılığını sergileme imkanı bulmuştur. Büyük Atatürk'ün öngörüsü ile Avrupa'nın bazı ülkelerinden önce Türk kadını seçme ve seçilme hakkını kazanmıştır.

Bu kazanımlar kültürümüzü daha çok zenginleştirmeğe başlamıştır. Cumhuriyet döneminde yetişmiş ve sanat alanında isim yapmış önemli kadınlarımızdan birisi de GÜZİDE TARANOĞLUDUR.

GÜZİDE hanım, daha orta okul öğrencisi iken ŞİİR yazmağa başlamış, liseyi bitirdikten sonra 1940 da sayın Bilal Taranoğlu ile evlenmiş ve 1967 de MERHABA DOSTUM ADLI İLK şiir kitabını yayınlamıştır.

Daha sonra yayınladığı MUTLU ACI-TOZPEMBE şiir kültürümüzü zenginleştirir.: GÜZİDE hanım bunlarla yetinecek yaratılışta bir yazar değildir. Nitekim yeni kitapları yem yazıları -yeni faaliyetleri birbirini izledi. ..YÜZDEN FAZLA şiiri bestelendi.. Bir çok kerre;öncülük etti.. Sergiler açtı.. Türkiye’de ilk kez açtığı, etamin bezi üzerine işlenmiş ŞİİR SERGİSİ

İçeriğinde inanca, kültüre, edebiyata, hayata, sosyal ve toplumsal yaşamla birlikte kadına ve insani değerlere dair ne çok bilgi, görgü, dostluk var, bizlere örnek olan...Hakka kavuşan bütün ustalarımıza, değerlerimize rahmet ve saygıyla...