SULTAN ŞAİREMİZ GÜZİDE GÜLPINAR TARANOĞLU’NUN ARAYIŞ DÖNEMİ ÜZERİNE DÜŞÜNCELERİMİZ

Mustafa CEYLAN
**************


Sultan Şaire Güzide Taranoğlu, “arayış” döneminde, Türk şiir dünyamızın parlayan bir yıldızıdır. Geleceğin şiirini nefes nefes, yaşamış ve yazmıştır.
Yaşadıklarını, hayâlleriyle süslemiş, inançlarıyla takviye etmiş, duygu yumağını çözdükçe, bir oluşa, bir buluşa, bir bilişe doğru atom hızından daha büyük bir hızla ilerlemiştir.

‘Kem alet ile kemâlât olmaz” derler. Ne kadar doğru söylerler. Adama sorarlar, sen yola çıkıyorsun ama, neyle, kimle, nasıl? Ve daha bir sürü soru gelir peşipeşine... Adam, bunalır, yorulur, sıkılır bu sorulardan... Zayıfsa, çelimsizse, yüreği güçlü değilse, tutunacak bir sevda dalı yoksa, bir hasreti yoksa yiireciğinde, sorular karşısında kızgın güneşin kan erittiği misalince eriyip, su olur akar gider. Ama. adam hazırlıklı ise. Adamın yüreği gümbürdüyorsa. Adam, duygularla aklını aynı sevgi istasyonunda bir ray misali parelel raylar gibi buluşturmuşsa. Korkusuzdur. Tutunacak dalı, yani bir sevdiği de varsa.. Değmeyin gitsin.. O treni alkışlamak düşer size.. O trendeki yolculara mendil sallamak, yolunuz açık olsun demek düşer...

Şimdi bu perspektiften Sultan Şairemiz, anamız, Güzide’mize bir bakalım mı?

Bir kere, yetişmiş olduğu aileden aldıkları, gençlik yıllarına, yani eli kalem tuttuğu yıllara taşıdıkları çok önemli. Millete hizmet uğrunda, ömrünü heder etmiş bir babanın ve sanatkâr,ince ruhlu bir ananın kızı. Bu birinci temel. İkincisine gelince. Gençlik yıllarında, tanıyıp, candan sevdiği doktor Bilal Taranoğlu... Evet, en büyük şiir konusu da bu... Bilâl, Güzide’yi yakmış, duman etmiş, yüreğinden yakmıştır. Dünyasını allak bullak etmiştir. Arayış döneminde Güzide’miz anamız; canhıraş feryatlarını Bilâl’ine duyurmak için, çırpınıp durmuştur. Şiirinin büyük bölümünü, o yıllardaki özünü de Bilâl'in gözlüklerinin arkasındaki güzel gözleri, onun arabasının veda düdüğü, gurbetten gelişler, gurbete gidişleri doldurmaktadır. İkinci ve en önemli büyük hadise de bu. Sonsuzluğa eren, erdikçe kutsallaşan bir sevda... Hasretlerde büyüyen, büyüdükçe mukaddesleşen bir sevgi... Gözlerde başlayıp, tiryaki olmaya kadar varan, onsuz yaşamayı ölümle denk tutan bir sevda... Duygularıyla aklını paralel iki ray olarak sevgi istasyonuna kadar döşemiştir Güzide Anamız... Şimdi bize, onun şiirini okuyup yorumunu yapanlara ne kalır? Sadece şapka çıkarmak.. Sadece alkış tutmak kalır.. Ve bu güzelim duygu yüklü şiirleri, dönüp dönüp okumak, genç yüreklerin dilleriyle şakımak kalın.. Öyle değil mi?

Güzide anamız, arayış döneminde, şiirinin filizlenip boy atması ve mükemmel ürünler vermesi için gerekli olan herşeye sahiptir. Kocaman, sevda, kara sevdayla çarpan bir yürek. Kendini alıp götüren, hasretlerde yanıp tüttüren bir Bilâl Taranoğlu. Anadolu’nun döıt bir yanında doktorluk yapan genç bir hekim... Ve kadınlık iç güdüsüyle, sevdiğinin nefes alışını dahi takip eden, hisseden bir kadın... Sonsuz sevgilerle tutuşan bir kalp... Gözlerle başlayıp, vedalarla heykelleşen bir vücut ve bu vücutta çarpan yürek...

İnsanları seven, sayan. Onlara değer veren, hassas, ince, duygulu bir gönül insanı. Güzide... Adı gibi güzide... İnsanı ve dünyayı çok iyi yorumlayan, ölümü doğal bir hadise olarak kabul eder, çocuklara yeşile ve çevreye düşkün birisi... Milletini, memleketini herşeyden üstün tutan bir anlayış...

Hepsi, hepsi var Güzide anamızda. O halde, muhteşem şiirin yeşereceği, filiz vereceği, münbit bir ortam... Yazacaktı elbet... Yazdı da... Arayış dönemi böyle işte...

Arayış döneminin en bariz özelliği, Taranoğlu’nun duygularını ve şiirinin coğrafyasını yalın, yapmacıksız; ağır ve ağdalı edebî teşbihlere kaçmadan örmüş olmasıdır. Yer yer, bir takın kelimelerin başına teşbih temin eden, vurgulamalar getirmişse de, onlar, şiirine ağır bir hava vermek yerine, gizemli, çözülmesi, üzerinde düşünülmesi gereken noktalan işaretlemektedir. Onlar, projesinin altın anahtarları olup, bir iki kelimenin başındadır. Başka da yoktur. Bulamazsınız. O, şiirinin temellerini atarken, söyleyeceklerini önce sessizce gizler. Sonra, parsel parsel açar. Sonra da en son cümlesiyle geri dönülmesi imkânsız bir sözle bitirir. Geri dönülmesi imkânsız sözü, duyguyla mantığın harmanlanmasından oluşmuştur. Şairi başarıya sevkeden iki önemli husus da buradadır zaten...

Serbest şiirlerinde, uçsuz bucaksız ovalarda koşan heyecanlı atlar gibidir. Murat yüklii, hasret yüklü, susamış atlar... Yelelerinin rüzgârlarıyla sarsılırsınız, öylesine koşar koşar ki... Serbest şiirde, onu tutmanın imkânı yoktur. Hele hasretse konusu. Hele sevda ise... Şaha kalkmıştır. Mucizelerin şairidir işte o zaman. Günlük, gündelik eşyalar, objeleri kullanarak, hepimizin bildiği, yaşadığı şeyleri söyleyerek öylesine yumuşak ve kadınsı sözcüklerle sizi mıhlar ki, farkına bile varamazsınız. Yerinde, şiirin o noktasında çakılıp kaldığınızda, son sözünü söylerken farkına varırsınız...

Arayış dönemini,çevreyle barış ve çevreyle uyum ve olaylar üzerinde tahlille geçirmiştir şairimiz. Herşey, herkes onun içinde içinin balkonlarında yerini almıştır. Çocukları düşünür. Onların kötü alışkanlıklara kapılmamalarını ister. İçki ve uyuşturucudan uzak durmalarını arzular. Kadınların moda adı altında, kendileriyle ve toplumla ters düşmelerini eleştiriri. O, gerçek ve tabii güzelliklerin yanındadır. Sun’i, yapmacık, sonradan olma güzellikleri istemez.

Birinci dönemi teşkil eden “Arayış Dönemi”nde Güzide Gülpınar Ana’mız, daha uzun yıllar sürecek olan, şiirinin iklimini, havasını, konularını işaret etmiştir. Bize ipuçları vermiş ve bundan böyle Güzide ananızın konuları bunlardır demiştir. Milli edebiyat çizgisi, konuşulan ve herkesin bildiği güzelim dilimiz Türkçe, bize ait ve bizden konular...
Şiir yazmak için şiir yazmak yerine, yaşadıklarını şiirleştiren bir anlayış...
Sanat olsun diye, hayâl dünyasının sayıklamalarını kuru ve soğuk manzaralarla anlatan bir şair değil, tamamen tersine, aşkı ile hayâllerini, özlemlerini birleştirip mantık süzgecinden geçirdikten sonra, adam gibi şiir yazan bir tutum... Arayış dönemi bu...