SULTAN ŞAİRE GÜZİDE TARANOĞLU’NUN “BULUŞ” DÖNEMİ”NİN EN BELİRGİN ÖZELLİĞİ TOPLUMLA KUCAKLAŞMASIDIR.”

TARANOĞLU’NUN ŞİİRİNDE PORTRELER


Mustafa CEYLAN
***************



Sultan Şairemiz Güzide Giilpınar Taranoğlu, “bııluş” döneminde, içinde yaşadığı toplumla ve insanlarıyla kucaklaşmasını bilmiştir. Muhteşem bir ressam gibi, toplumun, bireylerin ve hadiselerin resmini renk renk, desen desen çizmiştir. Resimleririnde natiiralist bir yöntemi izleyen ve ancak realist bir kafa yapısına sahip olan bir ressam gibi davranmıştır. Portrelerim , bir fotoğraf makinasının objektifinin tespiteri gibi, olduğunca yalın olarak ortaya koymuştur. Bir örnek verecek olursak:

NEREYE ???
"Bir kız geçti yanımdan
Saçları salkım saçak
Bir kız geçti yanımdan
Açıkta baldır bacak
Arkadan bir kız daha
Bir daha, bir kız daha
..........................” şimdi işte, ressam Taranoğlu bu dizeleriyle, ele
alacağı hadiseyi, resmini çizeceği konuyu tespit etmektedir. Kızların peş peşe geçişinin resmini çizecek, fotoğrafını çekecektir. Şimdi kızlar, baldır bacak açık, peşpeşe geçiyorlar. Tespit bu. Peki, ressam ne yapacaktır bundan sonra? Bundan sonra, kızların tasvirini gerçekleştirecektir. Öyle değil mi? O’da aynen öyle yapmış. Bakın nasıl?

“Ellerinde kitaplar
Seslerinde kahkaha...” İşte böyle... Peki, gülüşerek açık, saçık peşpeşe geçen kızların ardında kim vardır? Belli ki, bunlar günümüz gençleri. Tabii ki erkekler. Peki, bu erkekler nasıl olmalı? Ressam resmini nasıl çizmeli? O erkekleri de anlatarak, onları da tasvir ederek değil mi? Çünkü, portre böyle çizilir. Şairimiz de öyle yapıyor ve anlatıyor.

“Sonra arkalarından
Geçti daha bir grup
Sokak ortalarında
Bir yürüyüp beş durup...
Onları takip etti
Sözde erkek kişiler
Baktım onlardan erkek
Önden giden dişiler...
Al, yeşil mintan sırtta
Saçları omuzlarda
Gözleri ve dilleri
Önden giden kızlarda
Göğüs bağır ap açık
Pantalonlar daracık
Kiminde sakal uzun
Kimisinde favori
Konuşmalarında yok
Hiçbir gizlilikleri
Hepsinin ellerinde
Sigara, yenihaman
Vapur bacası gibi
Burunlarında duman...”

işte, gördüğü manzarayı resmeden ressam. Ancak,eleştirel ve kendi ölçülerine göre bu manzarayı yorumlayan... Kızların, uzun saçlı erkeklerden daha erkek olduğunu vurgulayan, eleştirici...

Ressam taranoğlu, bu hadisenin içinde mutlaka eleştiri yapacağını ve görüşünü bildireceğini, resminin, yani şiirinin ortasında bize bilidiriyor. “Baktım onlardan erkek / Önden giden dişiler” sözleriyle, bun açıkça ortaya koyuyor.

Şimdi, çekilen bu fotoğrafta, çizilen bu portrede şair görüşlerini yansıtmaya hazırdır. Resim tamalanmış, şimdi bakış açısını anlatmak zorundadır. Şöyle der:

“Ya hele dinleseniz Konuşulan sözleri
En pişkin kişilerde Kızartıyor yüzleri...
Geçip gitsinler diye Kenarcığa büzüldüm
Artlarından baktımdaGeleceğe üzüldüm...”

İşte, bu noktada Taranoğlu’nun endişeleri dile gelmekte. Ülkenin geleceğinin, sokak ortasında yüz kızartıcı konuşmalar yapan bu “moda” tutkunu gençlere bırakılmasından üzüntülüdür. Kendisini, kenara büzülmüş olarak görür. Korkar, ulusun ve ülkenin geleceğinden...

İleri moda konusunu işlerken ele alacağımız bir şiiriyle Taranoğlu, bu “moda” tutkusuna ne demiş? Bakınız, bir dörtlüğünü size sunayım:

“Tanrı’nın verdiğini çizip karalıyorlar
Kirpiklerin yanma çizgi sıralıyorlar
Sormak lâzım yapana, giizel bunun neresi?
Bakınca sanıyorsun kömürlük penceresi...”

Taranoğlu’nun portreleri içimizden, yöremizden esintilerdir. Onlarla sürekli yanyanayız, iç içeyiz. Soyut resim, soyut portre yerine; gerçek, reel. sımsıcak portreler sunar.

“Gülerse aldanmayın / Hıçkırıktır attığı” dediği çiçekçi kız, “Hayat ile savaşa / kuvveti yok” dediği hamal çocuk. “Nefesi yalnızlığının çemberinde daralan” bir “Yalnız kadın” “Sabret / Çalış”
dediği elleri nasırlı bir bacı ve bir anayı tarif eden “bir yetimin ağzından” kaleme aldığı ana portreleri... Onun bu dönemde Türk şiir dünyamıza armağan ettiği nefis portrelerdir.