Servet-i Fünun Sanatçıları
Tanzimat Dönemi Sanatçıları
"Sanat, sanat için", görüşüyle eser vermişlerdir.
"Sanat toplum içindir." anlayışına bağlı kalmışlardır.
Gerçekten çok hayale önem vermişler, maddeden çok manevi değerleri ele almışlar, "hüzün, hastalık, doğa sevgisi, aile sevgisi ve aşk" temalarını işlemişlerdir.
Tanzimat edebiyatı sanatçıları Batı kültür ve uygarlığını halka tanıtmak, benimsetmek gibi bir misyon üstlenmişler. Eserlerinde toplumsal konulara ve halkı aydınlatacak düşüncelere yer vermişlerdir.
Eserlerinde Arapça - Farsça sözcük ve tamlamalarla yüklü ağır bir dil kullanmışlar, Fransız dili söz dizimi kurallarını Türk- çeye uydurmaya kalkışmışlar, dili iyice ağırlaştırmışlardır.
Tanzimat sanatçıları halka yöneldiği için dilin sadeleştirilmesi gerektiğini düşünmüş, her fırsatta sade dili savunmuşlar, ancak eserlerinde dili tam anlamıyla sadeleştirememişlerdir. Yalnızca tiyatro türünde dili biraz daha sade kullanmışlardır.
Batı edebiyatını daha küçük yaşlarda tanımışlar, okudukları okullarda Fransızcayı öğrenmişler, bunların sonucunda Batı edebiyatı yolunda daha nitelikli ve olgun eserler yaratmışlardır.
Tanzimat Dönemi sanatçılarının çoğunun Batı edebiyatı ile tanışmaları ileri yaşlarda gerçekleşmiş, bu nedenle Doğu-Ba- tı kültürü arasında bir geçiş kuşağı olmuşlardır. Bu iki kültür arasındaki bocalamalar ve çelişkiler eserlerine de yansımış, Batı edebiyatı yolunda daha acemi örnekler vermişlerdir.
Dönemin siyasî koşulları sanatçıların özgürce düşünmelerini ve eser yaratmalarını engellemiştir. Ayrıca Osmanlı Devleti'nin çöküş dönemini yaşamışlar, bu iki durum da sanatçıların bakış açılarını belirlemiştir. Toplumsal konulardan uzak, yoğun karamsarlık ve umutsuzluğun hakim olduğu bir ortamda eser yaratmaya çalışmışlardır.
Tanzimat Dönemi, daha serbest ve özgür bir ortamın yaşandığı dönemdir. Sanatçılar Batı'ya yönelme ve Batı kültürünü tanımada devlet tarafından da desteklemiştir. Bu nedenle yarattıkları eserlerle halkı aydınlatmaya, Batı kültür ve uygarlığını tanıtmaya çalışmışlar, toplumsal konulara yönelmişler, hukuk, adalet, hürriyet, vatan sevgisi gibi birçok yeni kavramın tanınmasında etkin bir rol oynamışlardır.
