Kemikdeve #-(MAKALE-DENEME)

Yılbaşı deyince aklıma öncelikle kemikdeve ve çıtırmak gelir.Çünkü benim çocukluğumda evleri televizyonlar doldurmuyordu.İnsanlar kendi eğlencelerini kendileri yaratıyorlardı.Kemikdeve de bunlardan birisiydi.Bu yılbaşından 5-10 gün önce çocukların kendi el emekleriyle hazırladıkları ve yılbaşı gecesi tüm kasabayı dolaştıkları bir çeşit folklorik bir oyun türüdür.Bu oyunun halen sürmesi beni çok mutlu etti ve sizlerle paylaşmak istedim.
Yedi arkadaş on gün öncesinden hummalı bir hazırlığa başlamıştı.Her birinin ayrı ayrı görevi vardı.Önlerinde yorucu ve hararetli günler vardı.Muharrem,Sabri,Cenk ve Mehmet iskeleti yapacak
Hasan Ali,Hüseyin inek kafası bulacak,Cavit boynunu yapacaktı.
Öncelikle iskeleti yapmaya koyuldular.Altı açık dört çocuğun sığabileceği kafes gibi dört direk üzerinde duran iskeleti yaptılar...İskeletin sırt kısmı tıpkı bir semere benziyordu.Yani oval şekilde...bu devenin sırtı olacaktı.Bir köpek kulubesi düşünün şöyle büyücek ama her iki yanı açık.
Sonra 1 mt kadar uzunluğunda bir sopa buldular.Bir kol kalınlığında olmalıydı.Sıra buldukları inek kafası iskeletini bu sopaya monte etmeye gelmişti.Lastiklerle sıkıca bağladılar.Bu inek kafasının bağlı olduğu sopayıda iskeletin sırt kısmının orta yerine çivilerle çaktılar.Devenin başı ve gövdesi oluşmuştu Sıra şimdi bir çul bulmaya gelmişti.O kolaydı,4-5 mt2 büyüklüğündeki eski çulu iskeletin üzerine örttüler.Eh fena olmamıştı...
Sıra kuyruk yapmaya gelmişti.Öyleya kuyruksuz deve olurmu hiç? Kuyruk içinde plastik bir boru ve onun etrafını sarmal şekilde ince kaplolarla sardılar ve birde püskül yaptılar.şimdi sıra devenin kafasını boyama işine gelmişti.
......-Mavi olsun dedi...Muharrem
ve kuru kafayı maviye boyadılar,gözleri yerine de iki küçük ampul yerleştirdiler.Bir de karnının içine normal ampul yerleştirdiler.Piller sayesinde ampullerin yanmasını sağladılar.Artık kemikdeve hazırdı.
-Ne olsun adı?
dediler topluca...Gaffur koymaya kara verdiler
Yedi arkadaş günlerce uğraşmış ve yılbaşına birkaç gün kala develerini hazır etmişlerdi.Şimdi sadece görev paylaşımı kalmıştı.Devenin içine kimin gireceği,kimin süreceği,kimin def çalacağı....önemliydi hepside...Öyleya nerden baksanız 25-30 kg ağırlığında 2 mt yüksekliğinde koskocaman bir develeri olmuştu.Bunu taşıyabilmek için güçlü kuvvetli oğlanlara gereksinim vardı..O nedenle en gürbüz olanları deveyi taşıma görevi verilmişti.
Sabri,Hasan Ali,Hüseyin ve Mehmet devenin içine girecekler ama arada bir dışardaki iki arkadaşıyla görev değişikliği yapacaklardı...,
Nihayet yılbaşı gelip çattı.Yedi arkadaş saat 18,30 da toplaştılar ve Muharrem'lerin evlerinde hazırladıkları develerini alıp yola çıktılar.Muharrem def çalıyor Cavit deveyi çekiyor Diğerleride kah devenin içinde kah ta yanında yürüyorlardı..Kasabanın hemen hemen tüm evlerini dolaştılar.Evlerin kimisinden para kimisinden çerez,şeker vb...verdiler onlara..
Ooo bir sürü paraları oldu.Saat 24 e kadar bu şekilde dolaştılar..Yeniyılın ilk dakikalarına kadar kah yürüdüler kah oturdular kahta oynadılar...Gaffur'u hop oturtup hop kaldırdılar,dans ettirdiler,gözleri ışıl ışlıdı Gaffur'un tüm kasabayı dolaştılar.Sonra da topladıkları para ve çerezleri eşit oranda birbirlerine pay ettiler..
Bizler onları balkondan izlerken büyük keyif aldık.Eski bir yılbaşı geleneğini bize yaşattıkları için ayrı ayrı teşekkür ediyor gözlerinden öpüyorum hepsinin..
Çok sağolun çocuklar bizlere paylaşımı,dostluğu
arkadaşlığı anımsattığınız için..Her şey gönlünüzce olsun...
Bu arada Çıtırmaktan söz etmeden geçemiyeceğim...Çıtırmak; susam ve pekmez yada susam ve baldan yapılan bir çeşit tatlıdır.Susam önce sararana kadar kavrulur..Çıtır çıtır yarılmaya başlayınca içine pekmez yada bal konur..Biraz kıvamlaşınca üzeri ıslatılmış genişçe bir tahtaya dökülerek soğumaya bırakılır.Soğuduktan sonra baklava dilimi şeklinde kesilerek afiyetle yenir.İşte eskiden yılbaşına özgü yapılan bu tatlılar soğuması için dışarı bırakılırdı veçocuklar da bunu dışardan çalarlardı bu da bir çeşit gelenekti...
Sizlere yöremize özgü Kemikdeve ve Çıtırmak'ı anlatmaya çalıştım..Yazım yanlışlarım olduysa affınıza sığınırım.....

Sevginaz İnal