Sevgiyle acılar tatlı olur

Ahmet ÖZDEMİR


Bir ata sözümüz vardır: "Gül bahçemi gör de baharımı anla" diye. Sevgi türlü türlüdür. Yirmi bir yıl önce, 1991 yılını, Unesco Yunus Emre Sevgi Yılı olarak kabul etmişti. Dünyada etkinliklerle kutlandı. Mevlânâ'nın ciltler dolusu Mesnevisi'ni Yunus Emre "Ete kemiğe büründüm, Yunus gibi göründüm." cümlesi ile özetlemişti. Yunus'u da Yunus diliyle bir cümlede özetlememiz mümkündür.

 "Sevelim, sevilelim / Bu dünya kimseye kalmaz."

Olası ki, Mevlânâ, Yunus'un hocasıdır. Şöyle diyor:

 "Anamız sevgidir, babamız sevgi, sevgi çocuklarıyız biz. Tanrı ışığıyız. Tanrı sırçası.. Kendimizle  bunca kavgamız ne? Aydınlık aydınlıktan neden kaçar böyle."Kuşkusuz ki, insan en yüce değerdir. O halde insanın insanı sevmeli, birbirine hoşgörüyle yaklaşmalıdır.

Mevlânâ'ya göre:

Sevgiyle acılar tatlı olur. /Sevgiden bakırlar altın olur. / Bulanık sular durulaşır sevgiden,/ Sevgiden dertler şifa olur. / Sevgidir cansızlara can veren, / Sevgidir kul eder sultanları. /Bu sevgi de bilgiden olur...

Türk tasavvufunun pîri Ahmet Yesevî "Peygamber buyruğudur. Kâfir de olsa, incitme insanı. Sevmez Allah, gönül inciten katı kalplileri" diyor.

 "Yetmişiki  millete / Bir göz ile bakmayan/ Halka müderris olsa, / Hakikatta asîdir" diyen Yunus,  bu düşünceyi destekliyor. Tanrı insanı sevgiyle var etti. Varlığın temelidir sevgi. Sevginin ilerisi aşk. Yunus "Aşk gelince cümle eksikler biter." diyor. Çünkü o, var olanı sever, var edenden ötürü. Evet,   Sevgi türlü türlü.. Tanrı sevgisi, Peygamber ve Ehlibeyt sevgisi, ana- baba- kardeş sevgisi, sıla sevgisi, yurt sevgisi.

14 üncü yüzyıl tasavvuf şairlerimizden Eşrefoğlu Rumî, Tanrı sevgisini içten ve yalın olarak anlatmış:

 

"Bir ben seni seven değil

Cümle alemdir sevici

Yüz bin ola her köşede

Yoluna canlar verici

 

Ben kim olam seni sevem

Ya yoluna canım verem

Sevenleri göriceğiz

Ben de bir boynun eğici

 

Varın sorun mürşitlere

Var mıdır bu derde çare

Hiç olur mu Dost'a ere

Düşman ile dost olucu

 

Düşman dediğim nefsindir

Şol tama' ile hırsındır

Keser tama' tamarını

Dost'a aşıkım deyici

 

Aşık nefsine uymadı

Canını verdi doymadı

Kim ki canına kıymadı

Oldur ol yalan da'vici

Böyle sürdürüyor Eşrefoğlu, sevginin ilerisi olan aşkı nasıl anlatıyor:

 

Cihanı hiçe satmaktır adı aşk

Döküp varlığı gitmektir adı aşk

 

Elinde sükkeri ayruğa sunup

Ağuyu kendi yutmaktır adı aşk

 

Bela yağmur gibi gökten yağarsa

Başını ona tutmaktır adı aşk

 

Bu alem sanki oddan bir denizdir

Ana kendini atmaktır adı aşk

 

Var eşrefoğlu Rumi bil hakikat

Vücudu fani etmektir adı aşk

Eşrefoğlu'nun  aşk tanımlayan şiirleri çok. Ondan altıyüz yıl sonra yaşayan Aşık Veysel, manevi aşkla, maddî aşkı  nasıl birleştirmişti:

Güzelliğin on par-etmez

Bu bendeki aşk olmasa,

Eğlenecek yer bulaman

Gönlümdeki köşk olmasa          

                                

Tabirin sığmaz kaleme

Derdin dermandır yâreme,

İsmin yazılmaz âleme

Aşıklarda meşk olmasa..