1.ANTALYA ŞAİRLER BULUŞMASI
*************************

Komisyon 1:Şiirimiz ve İnternet Dünyası

Rapor

ŞİİRİMİZ VE İNTERNET DÜNYASI

Ali Ziya ÇAMUR

İnternetin yayılımı ile birlikte başlayan evrensel bilgi akışımı, kısa süre içinde edebiyata ve sanata da yansımaya başladı. Birçok sanat, edebiyat, şiir siteleri kurulmaya başladı. Kendi duygu dünyasında şiir kurgulayan her birey, yazdıklarını vitrine çıkarma olanağını yakaladı İnternetle birlikte.
Belli çevrelerin ve çerçevelerin sesi olan edebiyat dergilerinde şiirlerini gün yüzüne çıkarma olanağı bulamayanlar; tekelleşen yayınevleri piyasasında kitap çıkarma olanağından yoksun olanlar; yedisinden yetmişine yüreğinden şiir damıtma heves ve arzusundaki her birey şiirlerini okurlarla kavuşturma olanağı kazandı. Ne diyordu Mehmet KAPLAN, “Biz velisi de delisi de, alimi de cahili de, padişahı da eşkıyası da şair bir toplumuz.” İşte toplumumuzun dili şiir akıtan, şiir yazan; bilgisayar kullanabilen her bireyi kendi duygu kozasında anı ya da şiir defterlerine şiirlerini örerken; ancak birkaç dostuna, arkadaşına, sevdiğine okutabilirken, birdenbire şiirlerini tüm dünyaya okutabilme şansı kazandı.

Bu bağlamda özenci (amatör) şairlere açık sitelere şiirler yağmaya başladı. Gençlik çağındakiler, sevgililerine seslenişlerini, aşk acılarını, heyecanlarını dile getirdi. Orta yaş grubunda olanlar ve daha üst yaştakiler, yaşantılarından ve deneyimlerinden süzdüklerini şiire dökerek Internet sayfalarında yayınlayabildiler. Daha çok ikinci kümeye giren doktorlar, mühendisler, öğretmenler, ekonomistler, memurlar… yüreklerindeki gizli şiir akıntılarını Internet sayfalarında oluşmaya başlayan şiir nehirlerine boşalttılar.Gerçek şiirin sarp yollarını adımlayanlar, şiire emek verenler, şiirlerini estetiğin ve poetikanın atkıları ve çözgüleri arasında dokumaya çalışanlar; dergi kurullarında çöpe atılan, yayınevlerinin kapılarından dönen şiirlerini Internet üzerinden okurlarıyla buluşturabildiler. Bu oluşum içinde web sitelerine şiirin estetik ve poetik isterlerine uyan ya da uymayan binlerce şiir yağmaya başladı.
İnternet üzerinden yayınlanan şiirlerin kitaplarda ve dergilerde yayınlanan şiirlere göre bir ayrıcalığı ve olanağı da var. Dergilerde ya da kitaplarda yayınlanan şiirlerin, bir eleştirmenin dikkatini çekerek değerlendirilme şansı çok düşüktür. Ancak belli çevrelerin güdümüne girenlerin şiirleri değerlendirme şansını yakalayabilir. Bu nedenledir ki bu şairler, hep kendi eksenleri çerçevesinde dönüp dururlar. Şiirlerini ve şiir dünyalarını geliştiremeyenler yoz döngü içinde kendileri tükenirken şiiri de tüketip dururlar. Halbuki internetteki şiir sayfalarının çoğunluğu interaktif iletişime açık olduğundan okuyucu, şiiri okumakla kalmıyor; şiirin altına kendi duygu ve düşüncelerini, değerlendirmelerini de belirtiyor. Özellikle antoloji.com ve izedebiyat gibi sitelerin ayrıcalığı burada ortaya çıkmakta. Pek çok şiir sitesinde görülmeyen şiir altı forumlarında okuyucu, şiirle ilgili duygulanımlarını özgürce yazarken şair de şiirinin farklı çevrelerden gelen ve farklı birikimlerdeki insanlar üzerindeki etki ve yankılarını görebilme şansını yakalamakta.

Ama bu açıdan Internet şairlerini bekleyen tehlikeler de var. Toplumsal yaşamımızın pek çok alanında olduğu gibi kimi zaman bu değerlendirme yazıları sulandırılmakta. “Keller, yağırlar birbirini ağırlar.” örneği sitelerde kümeleşen bazı şiir heveslileri birbirlerine “Yaşa! Varol! Bravo! ” gibi kuru, içi boş övgüler yağdırmakta. Birbirlerini şişirerek gerçek şiire giden yolda emekleyenleri olumsuz etkilemekte.gerçekten öz ve nitelik yönünden umut vereb şiirler yazan kimi şairler, bu kuru şişirmelerden etkilenmekte; her yazdığı alkışlanan şiir özencisi, bu kez üstüne ve durmadan, yazdıklarını denetleme gereği duymadan şiir adına bazen bir iki dizelik bazen uzunca abuklukları, sayıklamaları, hıçkırmaları şiir diye yayınlama cesareti bulmakta. Birdenbire popüler olan ve kendilerini zirvede gören bu arkadaşlar giderek gerçek ve öz şiirden uzaklaşma tehlikesiyle karşı karşıya kalırlar. Kendi şiirlerine olumsuz değerlendirmede bulunanlara burun kıvırırlar. Öyle ya, tıklanma istatistikleriyle, özel antolojilere ve kütüphanelere alınan şiir sayısıyla epeyi bir okuyucu ve hayran kitlesi vardır. İşte Internet şairlerini bekleyen en önemli tehlike buradadır.

Kuşkusuz, okudukları şiirleri sahip oldukları birikimlere göre öz, biçim ve nitelik yönünden değerlendiren, görüş ve öneri ortaya koyan değini ve eleştiriler de yok değildir. Gerçek şiir yolunda ilerlemek isteyenler, bu eleştirilere gereken dikkati vermektedirler. Hatta, siteye yeni şiirlerini koyanlar, eleştiri ve değerlendirmelerine önem verdikleri kişilere mesajlar yazarak görüş ve eleştiri istemektedirler. İşte bu bakış ve düşünüşün yaygınlaşması, internetteki şirin gelişimi ve edebiyatımıza doğrudan yansımasını da sağlayacaktır. Şiir altlarına yapıcı ve yönlendirici şiir değerlendirmeleri yazanlardan biri olarak, değinilerimi okuyan pek çok genç ozandan aldığım kendi şiirlerinin de bu bakış açısıyla değerlendirilmesini isteyen mesajlar, bu yönde umutlarımı güçlendirmektedir.
Biraz da şiir yayınlayan sitelerin nitelik ve içeriğine bakalım. Şiir temelinde yayın yapan pek çok site var. Şiir sitelerini dört küme içinde toplamak mümkün. Birinci tür siteler daha çok, edebiyatımızda adı öne çıkan ödüllü ve kitaplı ozanlara yer vermekte. Kuşkusuz bu sitelerin de önemli bir işlevi var. Herhangi bir şairimizin şiirlerine en kısa yoldan ulaşabilmek, kaynak olarak el altında hazır bulmak çok güzel. Benim gibi, geçmişte köylerde yoksunluk içinde çalışırken, kitaba, dergiye ve gazeteye ulaşmakta zorluk çeken okuma tutkunu birisi için çok etkileyici.
İkinci tür siteler hem usta şairlere hem de özenci şairlere yer vermekte. Özenci şiirlerin kendisini yeni ve farklı şiir duyarlıklarıyla geliştirmesine olanak sağlamakta.
Üçüncü tür siteler çoğunlukla özenci şairlere hitap etmekte. Bu sitelerden bazısı, şiiri okurla interaktif bir iletişime açmakta. Bence en önemlisi de bu. Daha öncede vurguladığım gibi bu siteler arasında antoloji.com’un ayrıcalıklı bir yeri var. Şiir ve şair katılımı açısından da gördüğüm kadarıyla en yüklü site. Eksikliği ise şiir yolunda ilerleyenlere yeterince rehberlik yapamaması. Şiirlere ilgili kaynaklara, önemli yazılara sayfalarında yer verebilmesi durumunda antoloji.com’un şiir siteleri içinde öncülüğü daha da pekişecektir. Antoloji.com’un bir başka üstünlüğü de şairlere, şiirlerinin okunuşu ya da tıklanışıyla ilgili istatistikler, ayrıntılı bilgi dökümleri verebilmesidir. Ayrıca özel ve genel mesajlarla şairlerin birbirlerini tanımalarına, dostluk kurmalarına da olanak sunmaktadır. Gereksiz gördüğüm tek yan, şiirlere puanlama linki koyulması. Belki niyet yönüyle doğru görünse de kümeleşmelerin egemenlik kurduğu ortamlarda yanıltıcı sonuçlar da verebilmekte. Antoloji.com’da öne çıkan diğer bir nokta da sitenin ana sayfasında yeni şiirlerini yükleyen şairlerin adlarına bir köşede hemen yeni şiirlere ulaşılacak link vermesi. Böylece şiirlerinden tat aldığımız şairlerin sayfalarına yükledikleri yeni şiirlerinden de haberdar olmaktayız. Bir diğer önemli yön de şair sayfalarındaki şiirlerin dökümünü “siteye koyma tarihi”, “popülerlik”, “abece sırası” açısından verebilmesidir.

Dördüncü tür siteler, daha çok profesyonel ekiplerce, çeşitli dergi çevrelerince hazırlanan sitelerdir. Bu sitelerde şiirler sayfaya indirilmeden önce bir kurul tarafından değerlendirilmekte. İmge.net gibi kimi siteler, şairlere şiirlerinin yayınlanacağı ya da neden yayınlanmayacağı gibi bilgiler, şiir değerlendirme notları verse de pek çoğunda dergilerdeki hastalıklar görülmekte.

SONUÇ

İnternetteki şiir sitelerinin, gelecekte edebiyatımız için önemli bir pınar oluşturacağına inanıyorum. Öz ve nitelik yönünden “has şiir”e ulaşma yolunda çaba gösteren, okuyan, öğrenen, araştıran özenci şairlerin yapıtları, gelecekte dergi çevrelerinin fildişi kulelerini aşarak edebiyat tarihi içindeki yerini alacak; Giderek tekelleşme sürecine giren dergilerin ve yayınevlerinin şiirimizi sokmaya çalıştıkları bireyci ve postmodern çıkmazları yaracak; belki de ilerde Internet şairleri şiirimize yeni mecralar açabilecektir.bugünkü edebiyat ortamında göz ardı edilen Internet şairleri, kuşkusuz içlerinden kendi estet ve eleştirmenlerini de çıkararak edebiyatımıza damgasını vuran bir kuşak ya da akım oluşturabilecektir. Medyatikleşmeye, magazinleşmeye, mistikleşmeye, metalaşmaya, markalaşmaya baş kaldıran Internet şairleri fildişi kule şairlerinin de tahtlarını sallayacaktır. Çıkar, küme ve para kaygısı taşımadan yürek ırmaklarını Internet sayfalarına akıtan şairler, bugün düz ovalarda menderesler çizerek bataklığa dönüşen şiir anlayışlarının nehirlerini önlerine katarak sanatsızlığın, hiçliğin, boşluğun, yokluğun ve zamanın derinliklerine göndereceklerdir.

Melih Cevdet ANDAY, “Sanatın büyük bir güç olması, ancak özgür bir kafadan doğması ile gerçekleşir.” Diyor. Kendilerini yayınevlerine, dergilere beğendirme, şiirden rant kazanma kaygısı olmayan Internet şairleri bu bağlamda daha özgür ve daha şanslıdır. Çünkü onlar için amaç yaratmak, üretmek ve sunmaktır. İnternet sitelerinde şiirler tüketim metaı değildir. Beğenen açar, okur; beğenmeyen tıklar, geçer. İnternet sayfalarından fışkıran şiirler, çağına ve yaşamın seyrine karşı takındığı tutumla ve kazanacağı şiirsel birikimle sarsacaktır edebiyat ortamını. Yaşamla buluşmalarını sürdürdükleri, verili yaşam kalıplarıyla yaşamın ruhunu ayırt ettikleri, güne zamanın penceresinden baktıkları oranda önem kazanacaklardır.