Bu kitaptan üç dört yıl önce söz ettim. Sanırım o zaman yeni basılmıştı. Sivas ve Çevresinden Mâniler, diyoruz ama, siz bu manileri başka yerlerde de duymuşsunuzdur. Ya da nerede kimden duyduğunuzu unutup belleğinizin bin yerine işlemiş olabilirsiniz. Bunlar bizim sözlü kültür mirasımızdır. Söz işte bugün burada, yarın başka yerde, başka birinin kulağında. Menşeini kim bilir. Ama derleyenin işleyenin, inceleyenin duyup öğrendiği yere bakınca, bu kitaba “Mâni Benim Ezberim – Sivas ve Çevresinden Mâniler” adı yakışıyor.  Halkın sözlü anlatım geleneğinde yaşayan, nesilden nesle, ağızdan ağza dolaşan ve bu yolla günümüze kadar gelebilen anonim halk edebiyatı ürünlerinden biri de mânilerdir.. En belirgin özellikleri anonim oluşlarıdır.

Mâni’lere folklor edebiyatımızın en eski dalı, halk şirinin en küçük parçası diyebiliriz.  Hayatın her aşamasını,  aşkı, gurbeti, kıskançlığı, özlemi, küskünlüğü, ilenmeleri, alkış ve kargışları, taşlamayı, canlı cansız doğanın her unsuru işlenmiştir.

Mânilere ilişkin hazine diyebileceğim bir bir kitaptan söz etmek istiyorum. Müjgan Üçer, Fatma Pekşen ve Murat Türkyılmaz birlikte hazırlamışlar. “Mâni Benim Ezberim – Sivas ve Çevresinden Mâniler” adını taşıyor.

Niçin “Sivas Mânileri” denilmediğin, kitabın editörü değerli araştırmacı yazar Sabri Koz manilerin Türkiye’nin her yanında söylendiğini bu açıdan kesin olarak bir yere mal etmenin zor olduğunu bu yüzden Müjgan Üçer – Fatma Pekşen – Murat Türkyılmaz üçlüsünün kitabı da ‘Mâni Benim Ezberim’ üst başlığından sonra ‘Sivas ve Çevresinden Mâniler’ adını koyduklarına dikkat çekiyor.

Müjgan Üçer, Eczacı olmasına karşın, Sivas folkloru alanından ilk akla gelenlerden bir araştırma ve derlemeci.  Gelenek, görenek ve inançlar, halk edebiyatı, halk tıbbı, Türk halk mutfağı, tıp ve eczacılık tarihi konularında araştırmalar yaptı, makaleler kitaplar yazdı. Fatma Pekşen’in yazılarını öykülerini ve romanlarını özellikle gençlerimiz severek, yararlanarak okumakta. Murat Türkyılmaz Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Folklar (Halkbilimi) dalında yüksek lisans yaptı.  Suşehri Folkloru ve Âşık Seyit Türk’e ilişkin kitapları var. Bu üz yazar öncelikle ayrı ayrı derlemiş oldukları ve çeşitli kaynaklarda yer alan toplam 18.160 mâniyi bir araya getirmişler, Onları son mısraının kafiyesine göre sıraya koymuşlar. Mânilerden anlam derinliği bulunanları bırakarak, tekrar olanları elemişler. Böylece beş bin iki yüzünü kitaba almışlar.

“Mâni Benim Ezberim – Sivas ve Çevresinden Mâniler” in oluşmasında Başta İbrahim Aslanoğlu ve Sivas Folkloru, Türk Folkloru gibi dergilerinden yararlanılmış. İsmail Hakkı Acar, Hüseyin Candan, M. Güner Demiray, İlyas Ege, Fikri Karaman, Dr. Doğan Kaya ve Kadir Pürlü’nün önemli katkılarını görülmüş.

“Mâni Benim Ezberim – Sivas ve Çevresinden Mâniler” kitabının yazarı üç değerli arkadaşımız ortak yazdıkları “Önsöz”de, vefa ve teşekkür duygularını şöyle açıklıyorlar:

“İnsanımızın ulaşılmaz dünyalarının duygularını, mahremiyetini, gizli iç ürperişlerini, kırgınlıklarını, özlemlerini, yoksunluğunu, düşüncelerini dile getiren bu çalışmanın asıl sahibi görmüş-geçirmiş, hayatın her türlü yükünü çekmiş meçhul Sivaslı şaireler ve şairlerdir. Dizleri dibinde oturup Mâniler derlediğimiz Sivaslı annelerimiz, ninelerimiz ve hanımlarımızın çoğu adlarının yazılmasını bile istemediler. Katkı sağlayan herkese çok teşekkür ediyor, hemşerilerimizin sevgi, aşk ve özlemle dile gelen ‘gönül yadigârını’ zamanın öğütücü çarkından kurtarabildiysek kendimizi bahtiyar addediyoruz.”

Sivas ve Çevresi Mânilerine ilişkin genel bilgilerin yer aldığı giriş bölümünde Dr. Doğan Kaya’nın görüş ve tespitlerine sıklıkla yer verilmiş.  Sivas Mânilerinde atasözleri, deyimler, gelenek, görenek ve inançlar,  tarihi olaylar, yerel kelimeler, yer adları, insan adları, lakaplar, ırmaklar, dini kavramlar, ağaçlar, bitkiler, hayvanlar ve daha birçok hususlar ayrı ayrı ele alınıp incelenmiş ve örneklendirilmişler.

Büyük bir titizlikle hazırlanan 500 sayfalık kitap Kitabevi yayınları arasında çıkmış. (0212.512 43 23)

Kaynak: http://www.istanbulgazetesi.com.tr/sivas-ve-cevresinden-maniler/