TERCÜME ODASI


'Eski devirlerde yabancı memleketlerden gelen resmi yazıları veya oraya gidecekleri tercüme ile uğraşanlar İslâm olmıyanlardı, o zamanın son devirlerinde bunun hata olduğu anlaşılarak yabancı dil bilir gençlerden mürekkep bir TERCÜME ODASI kurulmuştu.

Bu daire fikir hayatımızda büyük bir tesir icra etmiştir. Reşit Paşa'dan başlıyarak, tanzimattan sonra tarihimizde dikkate değer yer tutmuş olanlardan birçokları bu daireden geçmişlerdir. Ahmet Vefik Paşa, Namık Kemal, Sadullah Paşa, Kâni Paşazade Rifat, Mir'at Gazetesi sahibi Refik, Münif paşa, Macit paşa, Ethem Pertev Paşa gibi, o devrin fikir ve idare hayatına karışmış olanların ekserisi ayni zamanda o dairede memur olarak bulunmuşlardır.

Tercüme Odası o zaman büyük bir ehemmiyet kazanmış ve o devrin adamlarından birinin dediği gibi '...siyasi fikir bakımından da zamanın vükelâsına muhalif efkârda bulunan ve bir nevi muhalefet fırkası addolunabilecek bir heyet' mahiyetini almıştır. 'Filân ibare Tercüme Odasının icadıdır' veya 'Filân hususta Tercüme Odası gene pek muteriz', 'Filân tabiri Tercüme Odası kabul etmiş' gibi sözler vükelâ ve zamanın diğer büyükleri arasında dönüp dolaşmıştır.

Kemal, Tasviri Efkâr'a yazı yazmaya başladığı zaman Tercüme Odasına devam ediyordu. Binaenaleyh bu dairenin yalnız konuşmalarda bahis mevzuu olan fikir ve kararları gazete sahifelerine de aksetmeye başlamış oldu.

'-....EDEBİYAT âleminde henüz bir hareket yoktu, hattâ bu devirde edebiyat HENÜZ BUGÜN KAULLANDIĞIMIZ MANAYI DAHİ ALMAMIŞTI; bu maksat, ŞİİR VE İNŞA kelimeleriyle ifade olunuyordu. Edebiyat an'anesinde MÜHİM BİR DEĞİŞİKLİK YOKTU; ŞAİRLER HAYATLARINI, FİKİR VE EDALARINI meşkettikleri ESKİLERİN TARZLARINDA geçiriyorlardı. Onlar gibi her akşam bir meclis kuruyorlar, sohbetler ediyorlar, FUZULİ, BAKİ, NEF'İ, NAİLİ gibi eski üstadların yollarında eserler vücuda getiriyorlardı. ' (Son Asır Türk Edebiyat Tarihi-Mustafa Nihat Özön-Milli Eğ. Yyın-1945-Syf:8)

Evet;
Türk Edebiyat Tarihimizde İLK YENİLEŞME HAREKETLERİ, 'Tercüme Odası' yla başladı. İlk ateş, ilk ışık o odada yakıldı. Zira, görev yapanların BATI metinlerini tercüme edişleri sırasında rastladıkları EDEBİ TÜR ve ŞEKİLLER, yüreklerinde edebiyat-şiir tutkusu bulunan insanları heyecanlandırdı. Sarıldılar kalemlere. Tercüme ettiler. Yeni söylem ve şekiller geliştirdiler. Resmi-devlet yazışmalarından tutunda, şiire, tiyatroya, öyküye, masala varıncaya kadar EDEBİYATIMIZDA YENİLİK HAREKETİ başlamış oldu.

Saygıdeğer Dostlarım;
Bugün bizler TERCÜME ODASI'ndakilerden çok daha büyük imkânlara sahibiz. İNTERNET'in hızı ve sunduğu imkânlarla dünyayı kucaklayabiliriz.
Öyle değil mi? (*)

Mustafa CEYLAN



--------------------------------------------------
KAYNAK:Antoloji.com'daki GÜLCE grubu Mesajlarından