Noel Babanin diger ülkelerdeki isimleri

Avustralya: Christkind
Belcika: Sinterklaas
Kanada: Santa Claus (Ingilizler arasinda); Le Père Noël ("Father Christmas",
Fransizlar arasinda)
Cek Cumhuriyet: Svaty Mikuláš ("Saint Nicholas"); Jezíšek (diminutive form of Jezíš
("Jesus"))
Danimarka: Julemanden
Estonya: Jõuluvana
Finlanda: Joulupukki
Fransa: Le Père Noël ("Father Christmas"); Père Noël is also the common figure in
other French-speaking areas)
Almanya: Weihnachtsmann ("Christmas Man"); Christkind in southern Germany
Yunanistan: ????? ??????? ("Saint Basil")
Macaristan: Mikulás ("Nicholas"); Jézuska or Kis Jézus ("child Jesus")
Italya: Babbo Natale ("Father Christmas"); Liechtenstein: Christkind
Holanda: Sinterklaas (not with Christmas but on December 5th) and Santa Claus
(with Christmas)
Norvec: Julenissen
Polonya: Swiety Mikolaj / Mikolaj ("Saint Nicholas"); Gwiazdor in some regions
Portekiz: Pai Natal ("Father Christmas")
Romanya: Moş Craciun ("Father Christmas"); Moş Niculae ("Father Nicholas")
Rusya: ??? ????? (Ded Moroz, "Grandfather Frost)
Ispanya: Los Reyes Magos ("The Three Kings"; "Magi")
Isvec: Jultomten
Isvicre: Christkind
Ingiltere: Father Christmas; Santa Claus
Amerika: Santa Claus; Kris Kringle; Saint Nicholas

Noel Kutlamaları nın başlıca geleneklerinden biri de Noel Baba dır. Noel Baba, çocuklara Noel armağanı getiren kişidir. Bugünkü bilineni şişman, göbekli, beyaz saçlı, beyaz sakallı, sevimli ve kırmızı giysili Noel Baba, Amerika da yaratılmıştır.

Ama dünyanın birçok ülkesinde sevilen Noel Baba kişiliği, tarihin en eski dönemlerinden beri varolmuştur. Çocukların ve denizcilerin koruyucu azizi AYANIKOLA zamanla, Noel sırasında çocuklara armağan getiren, iyi yürekli adam imgesiyle özdeşleşmiştir.

Efsaneye göre, St. Nicholas, Likya nın liman kenti PATARA da doğmuş 4.y.y ın başlarında, MYRA (Demre)da yaşamış, hemen hemen bütün kiliselerce anılan ünlü bir Hristiyan Azizi dir.

Gençliğinde Filistin ve Mısır da dolaşmış, LİKYA ya dönüşünden kısa bir süre sonra, MYRA PİSKOPOSU olmuştur. Roma İmparatoru DIOCLETIANUS un Hristiyanlar a uyguladığı baskılar sırasında hapsedilmiş, CONSTANTINUS döneminde serbest bırakılmış ve I. NIKAKIKA (İznıik) konsiline katılmıştır.

6. yy da, MYRA daki mezarı yaygın olarak biliniyordu. 1087 de İtalyan gemiciler veya tüccarlar, NIKOLAOS un mezarını, MYRA dan alıp İtalya daki Bari ye götürdüler. Burada yapılan S. NICCOLO BAZİLİKASI en çok ziyaret yapılan hac yerlerinden biri haline geldi. 6. yy dan kalma Yunanca bir metinde yer alan en eski ve en ünlü öyküye göre; NIKOLAOS, CONSTANTINUS a rüyasında görünerek, idam mahkumu üç subayın kurtulmasını sağlamıştı.

Ünü gitgide yaygınlaşan NIKOLAOS, zamanla Rusya ve Yunanistan gibi ülkelerin, hayır kurumlarının, loncaların, Moskova gibi büyük kentlerin ve tüm çocukların koruyucu Aziz i olarak benimsendi. Avrupa da binlerce kilise ona adandı. 6.yy da CONSTANTINAPOLIS te (bugünkü İstanbul) Roma İmparatoru I. IUSTINIANOS un yaptırdığı kilise de bunlardan biriydi. Geleneksel Yortu Günü nde ise soytarılar bayramı törenleri yapılırdı.

Bugünkü çocuklar, St. Nicholas ı yaşadığı zamanlardaki gibi görseller kesinlikle tanıyamazlardı. Beyaz sakalı ve kırmızı beyaz giysisi hariç, St. Nicholas, bugünkü Noel Baba ile çok değişiklikler gösteriyordu. Kızağı yoktu, onu çeken rengeyikleri yerine yaşlanmış bir eşeği vardı. Noel öncesi değil, 6 Aralık olan Hristiyanlar ın Yortu Günü nde dünyayı dolaşırdı. İnsanlara verdiği hediyeler ise, küçük meyveler, fındıklar, mumlar ve tahta parçalarıydı.

St. Nicholas geleneğine en çok sahip çıkan, Hollandalılar oldu. Denizlerin Koruyucusu olarak da anılan St. Nicholas, Amerika ya varan ilk Hollanda gemisi ile Yeni Kıta ya taşındı. NIEUW AMSTERDAM a (bugünkü New York kenti) yerleşen Hollandalı Protestanların ilk inşa ettikleri kiliseye onun adı verildi. St. Nicholas a iyiliksever bir büyücü kimliğini yakıştırmalarıyla da Noel Baba, Santa Claus ismi ile ünlendi.

16. yy da Hollanda da çocuklar kapıların önlerine, Santa Calaus un gelmesine yakın tahta ayakkabılarını bırakırlardı. Bu ayakkabıların içi, Santa nın eşeği için türlü yiyeceklerle dolu olurdu. İnanışa göre, Santa Claus, bunun karşılığında bu ayakkabılara çeşit çeşit hediyeler koyuyordu. Amerika da ise, ayakkabının yerini bacaların ve şöminelerin kenarına asılan çoraplar aldı.

DEĞİŞEN NOEL BABA

Bugünkü Noel Baba kimliğinin (kızak, rengeyikleri, ziller vs.) çoğu bölümü Amerika da gelişti. Santa Claus un kilo alması da Amerika ya denk düşer. Kırmızı yanaklı, şişko göbekli haliyle Santa, 19. yy da çizgi - roman ressamı Thomas Nast tarafından ilk kez çizilmiş, daha sonra Harper s Weekly dergisinde devamlı serileri yayınlanmıştır. Nast in bu çizimleri sırasında Noel Baba, zaman içerisinde değişiklikler göstermiş, daha sonra karakteri biraz daha geliştirilerek, beyaz saçlı, beyaz sakallı, sevimli, göbekli, kırmızı yanaklı bir imaj haline getirilmiştir. Ayrıca bu çizimlerde, Noel Baba nın bütün bir yılı nasıl geçirdiği, nerede oyuncak yaptığı çocukların davranışlarını nasıl izlediği ve onların isteklerini nasıl yerine getirdiği hep canlandırılmıştır.

GÜNÜMÜZDE NOEL BABA

Noel Baba bugünkü oturmuş kişiliğiyle, Kuzey Kutbu ndaki Kahkaha Vadisi nde yaşar. Bir küçük ülke olarak düşleyebileceğimiz bu vadide, yardımcıları, cinleri, perileri, eşi ve rengeyikleri ile birlikte yıl boyunca harıl harıl oyuncaklar üretir. Yalnızca yılda bir kez, Kahkaha Vadisi nden ayrılıp bir gece içinde gün ağarana kadar dünyadaki tüm çocuklara hediyeler dağıtır. Noel Baba nın yaşadığı Kuzey Kutbu nda, onlarca cin ve peri, yardımcılar ve görevli birçok kişi de yaşar. Ancak size bunlardan ünlü birkaçından söz etmek istiyoruz.

Snowflake (Kar Tanesi): Noel Baba nın yardımcılarından biridir. Dünyaya devamlı kar yağmasını sağlar. Ayrıca görevleri arasında kendisine mektup yazan tüm çocuklara Kuzey Kutbu ndaki hava ile ilgili rapor verir.

Glitter (Cin): Noel Baba nın en önemli yardımcılarından biri olan cinler, Noel Baba nın oyuncak yapmasına yardım ederler, oyuncakları Noel Baba nın kızağına yüklerler, bir kısmı daima Noel Baba nın karısına mutfakta ve ev işlerinde yardımcı olur, diğerleri ise rengeyiklerine spor yaptırır.

Noel Babanın kızağını çeken geyiklerin adları; prancer, dasher, dancer, vixen, comet, cupid, donder, blitzen ve rudolph.

Rudolph (Kırmızı Burunlu Rengeyiği): Noel Baba nın en ünlü rengeyiğidir. Gerektiğinde diğer rengeyikleriyle birlikte Noel Baba nın cinlerine yardım eder, Noel Baba nın atölyesinden çıkan oyuncakları kızağına taşır. Aynı zamanda Noel Baba nın mektuplarını okumasına yardım eder, onları düzenler, çocukların istedikleri oyuncaklar hakkında bilgi verir. Diğer geyiklerin formda kalması için onları çalıştırır, bakımlarına dikkat eder.

Bayan Claus: Noel Baba nın karısı, onun en büyük yardımcısıdır. Çocukların kendisine yazdığı mektupları cevaplar, onlara Noel Baba ya nasıl davranmaları gerektiği konusunda bilgiler verir, Noel Baba nın, yolculuk sırasında yolda yesin diye kurabiye ve pastalarını pişirir, onları paketler. Noel Baba nın kıyafetlerini yıkar, ütüler vs.

Noel Baba Kilisesi’nin Resimleri Işığa Kavuştu

05/09/2005




Hacettepe Üniversitesi Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Yıldız Ötüken tarafından yürütülen çalışmalar çerçevesinde restore edilen Noel Baba duvar resimleri, dün törenle ziyarete açıldı. Törene Antalya Vali Yardımcısı Erkan Işılgan, Demre Kaymakamı Mustafa Masatlı, Yunanistan’ın Ankara Büyükelçisi George Yennimatas ile projeyi destekleyen Vehbi Koç Vakfı Adına Koç Holding Onursal Başkanı Rahmi Koç, Alexandder S.Onassis Vakfı’ndan Adinaantoni Panagiris, Fener Rum Patrikhanesi adına Hrisostomos Kalaycı, Dünya Anıtlar Fonu ve Samuel H. Kress Vakfı Temsilcileri katıldı. Kalaycı, ‘Noel Baba Kilisesi’nde dini ayin düzenlemek ve dua etmek için izin istiyoruz’ dedi. Törene katılanlar kazı alanı ve Noel Baba’nın mucizelerini anlatan duvar resimlerini inceledi

Noel’in simgelerinden biri ışıl ışıl süslenmiş çam ağacı, diğeri de bu ağacın altına gizlice hediye bırakan Noel Baba’dır. Günümüz çocukları onu Süperman, ya da Batman gibi bir süper kahraman sanabilir. Geyiklerin çektiği arabasıyla uçan, Kutup’ta yaşayan ve yaptırdığı oyuncakları çoraplara bırakan biri hiç kuşkusuz tüm dünya çocuklarının kahramanıdır. Onun bir aziz olduğunu bilen bizler bile yılın son günlerinde çocukların bu düşlerine katılmakta sakınca görmeyiz.

Aziz Nikolaos’ın, Antik Lykia kenti Patara’da doğduğu kabul ediliyor. Ailesinden kalan mirası yoksullara ve çocuklara harcayan, yaptığı iyiliklerle çevresinde bir sevgi çemberi oluşturmuş biri. Roma İmparatoru Diocletianus’un Hıristiyanlara baskı yaptığı dönemde hapse atılan din adamı, Constantinus tahta geçince özgürlüğüne kavuşmuş, 325’te toplanan İznik konsülüne Myra (Demre) Piskoposu olarak katılmıştı. Burada Ariusçular’ın görüşüne karşı çıkıp Tanrı, oğul ve kutsal ruhun birlikte olabileceğini ateş, su ve toprağın bir araya geldiği tuğlayı örnek göstererek açıklayınca ilgi çekmişti.

Ona atfedilen sayısız mucizelerden biri, drahomalarını ödeyemeyen üç kızla ilgili. Aziz Nikolaos, kızlardan ilki için altın dolu bir keseyi kapı aralığından, ikincisi için pencereden içeri atar. Üçüncü kez gittiğinde kapı ve pencereleri kapalı görünce altınları bacadan atar ve kese şöminede kurutulmakta olan çorapların içine düşer. Noel Baba’nın hediye vermek için bacadan girdiği söylencesi buradan kaynaklanmış olmalı.

İmparator Constantinus’a rüyasında görünerek idama mahkûm üç subayın kurtulmasını sağlaması, kıtlık zamanı bir kasabın etlerini satmak için parçaladığı üç genci yeniden diriltmesi diğer mucizeleri.

Lykia sahilleri, o dönemde Akdeniz’in en önemli denizcilik merkezi, burada yaşayanlar da Akdeniz’in ünlü denizcileriydi. Bu nedenle Aziz Nikolaos’ın denizle ilgili birçok mucizesine rastlanır. Hac için gittiği Kudüs’ten dönerken dualarıyla bindiği gemiyi fırtınada batmaktan kurtarması, denize düşerek boğulan bir denizciyi yaşama döndürmesi gibi. Ünü yaygınlaşınca Ortodoks dünyasında çocuklarla denizcilerin koruyucu azizi olarak benimsenir. Gemicilerin sefere çıkmadan önce birbirlerine “Dümenini Aziz Nikolaos tutsun” demeleri gelenek olur. Fethiye gemiler koyundaki Aya Nikola Adası eskiden sefere çıkmadan önce denizcilerin dua ettiği bir yer. İstanbul’un çeşitli semtlerinde, Heybeliada, Cunda Adası, Bodrum’da adına bir kilise bulunması da bu inanıştan kaynaklanıyor.

Aziz Nikolaos’un ölüm yılı olarak farklı tarihler verilse de, öldüğü gün 6 Aralık olarak kabul ediliyor. Demreliler’in adına yaptıkları kilise 529’daki depremde yıkılınca yeniden inşa edilmiş. İmparator Justinianus adak olarak altın ve gümüş kilise eşyaları sunarken, kilise de hac merkezi haline gelmiş. Arap akınları sırasında birkaç kez harap olmasına karşın her defasında onarılmış. Umberto Eco’nun Baudolino romanını okuyanlar Ortaçağ’da azizlere ait kutsal eşyaların nasıl ilgi gördüğünü ve bunları elde etmek için neler yapıldığını hatırlayacaklar. 1087’de Demre’ye gelen İtalyan tüccarlar, onlara korsan demek daha doğru olacak, Aziz Nikolaos’ın lahdini kırıp kemiklerini çalarak Bari’ye götürmüş ve adına inşa ettikleri bir kiliseye gömmüşler. Kalan birkaç parça kemik ise Antalya Müzesi’nde sergileniyor.

ŞEBNEM AKALIN ERYAVUZ-Sanat Tarihi Uzmanı



Noel Baba bir Anadolu ereni""

AKSİYON DERGİSİ: YIL: 13 | SAYI: 650



"Bugünün bir Müslümanı Aziz Nikola döneminde yaşamış olsa idi; -bir taraftan Zeus kültü var, Zerdüş inanç sistemleri var ve tek tanrılı inanç sistemleri açısından bunların hepsi sapkınlık. O zamanda bende tek tanrı bilinci gelişti ise gidebileceğim insan Aziz Nikola"dan başka kim olabilir? Alternatifi var mı?" "Sevgi yönünden yakın olanlar da "Biz Nasraniyiz" diyenlerdir. Onların mü"minlere sevgileri, onlarda büyüklenip ululuk taslamayan keşiş ve rahiplerin olmasındandır." (Mâide. 5/82)




--------------------------------------------------------------------------------

Dinler arası diyalog sürecinin Türkiye"deki önemli savunucularından Prof. Dr. Niyazi Öktem"in ilginç bir projesi var. Yılbaşına sayılı günlerin kaldığı şu günlerde Noel Baba unvanı ile kapitalizmin tüketime sunduğu önemli bir ismi, Aziz Nikolas"ı Müslümanların evliya veya Anadolu Ereni olarak kabul etmesini teklif ediyor. 1995 yılında Ortodoks kilisesinde Aziz Nikola için Mevlid okutan Öktem, Hz. Muhammed"den (S.A.V.) önce gelen ve o dönemin en geçerli dini sayılması gereken Hıristiyanlığı, dolayısı ile tek tanrılı dini anlatarak pagan inanç sistemleri ile mücadele eden bir insanın hele ahlaki özellikleri bilindiğinde çok rahatlıkla Müslüman sayılabileceğini söylüyor. Böyle bir empatinin dinler arası barış sürecine olumlu katkılar sağlayacağına da inanıyor. İslamiyetin tarihe bakış açısından ilham aldığını ileri süren Öktem"in perspektifi bakalım sizi ikna edebilecek mi?

-Siz Aziz Nikola"yı niçin ehl-i necat arasında, hatta evliyalar mertebesinde görüyorsunuz?

Sadece Aziz Nikola değil, Hz. Muhammed"e (s.a.v) tebliğ edilen ilk Kur"an ayetine kadar tek Tanrılı dine hizmet etmiş insanlar benim nezdimde Allah yolunda olan, İslam açısından da saygı ile bakılması gereken insanlardır. Bir tarafta pagan inanç sistemleri var; öteki tarafta tahrif edilmiş ya da kısmen tahrif edilmiş hanif dediğimiz tek tanrılı bir din var. İnancını gündeme getiren ve pagan insanlara bunları yaymaya çalışan kişiyi, İslam açısından aziz demesek de bir "eren" olarak kabul etmek gerekir. Aziz Nikola da benim açımdan bir "Anadolu ereni"dir.

-Bu bulgularınızı güçlendiren unsurlar neler?

Benim yaptığım tamamı ile bir tarih analizi. Metodum şu: Geçmişte yaşanan olaylara bugünün koşulları ile değil de o günün koşulları ile bakmayı tarihçiliğin temeli görüyorum. Olayları olduğu zamana göre değerlendirmek lazım. Zaten bir süreçtir bu. Hz. İbrahim inanç sistemi içinde Musevilik, Hıristiyanlık ve Müslümanlık var. Tabii Hz. Adem, Hz. Nuh ve diğer peygamberler var ama Hz. İbrahim ile birlikte başlayan ortak bir inanç sistemi mevcut. Belki de Allahü Teala"nın başlatmak istediği bir süreç bu.

-Böyle bir tarih okuması yaparken ilhamınızı nereden alıyorsunuz?

Hiç kuşku yok ki İslam kaynaklarından ilham alarak düşüncelerimi ortaya koyuyorum. Ben ya da bugünün bir Müslümanı, Aziz Nikola döneminde yaşamış olsa idi; -bir taraftan Zeus kültü var, Zerdüş inanç sistemleri var ve tek tanrılı inanç sistemleri açısından bunların hepsi sapkınlık- o zamanda bende tek tanrı bilinci gelişti ise gidebileceğim insan Aziz Nikola"dan başka kim olabilir? Alternatifi var mı?

- "Hıristiyanlık tahrif edilmişti" karşı çıkışına ne cevap verirsiniz?

Olabilir derim. Bugünkü inanç sistemleri içerisinde insanlarımızda İslama ters düşen eğilimler yok mu? Fallar, büyüler, şunlar bunlar... Ama bu insanları "Sen Müslüman değilsin" diye kimse suçlamıyor. Aynı şekilde Aziz Nikola"nın İznik Konsiline katıldığı rivayetleri vardır. İznik konsili, Hıristiyan amentüsünün şekillendiği en önemli toplantı. Orada teslis ve Hz. İsa"nın Allah"ın oğlu olması gündeme geldi. Fakat muhalifler de vardı. Bu muhaliflerin içinde sadece Hz. İsa"nın değil tüm insanların Allah"ın çocukları olduğuna dönük görüşler vardı. Teslisin bugünkü ya da İznik Konsilindeki gibi algılanmaması yönünde görüşler vardır. O karşı çıkan insanlar Müslümandı bence. Hıristiyanlığın en yumuşak karnı teslis. Teslis ve Hz. İsa"nın Allah"ın oğlu olduğu meselesi bugün kendini Müslüman kabul edip de, yatırlardan medet umanlarınki gibi bir anlamda şirktir.

-Bu biraz radikal bir fikir olduğu için tartışmaya yol açacak gibi. Karşı çıkanlar olacaktır.

Ben karşı çıkanlara şunu söylüyorum: Allah indinde tek bir din vardır: İslam. Hz. Muhammed"e (s.a.v) gelen süreç içinde değişik peygamberler gelmiş gitmişler ve insanlar ona bağlanmış, Müslüman değil mi bunlar. Her zaman olduğu gibi dinin uygulanış biçiminde tırnak içinde birtakım sapmalar olagelmiş. Biz 610 tarihine kadar olan bu süreçte bu insanları ne yapacağız? Madem Allah teslim olmamız gereken İslam diye bir dini bize vermiş, Peygamber geldikten sonra herkes sapıtmış mı, tahrifata mı girişmiş? Tevrat"ta, Zebur"da olsun İslam ile çelişmeyen noktalarda tahrifattan söz edebilir miyiz? 10 Emir geçerli değil mi? Hanif din Hz. Adem"den itibaren geliyor. Bu geliş içinde farklı görünümlere bürünebilir. Sadece Aziz Nikola değil başka isim vereyim: Aziz Augustinus. M.S. 4. yüzyılda Kartaca"da yaşamış, Aziz sıfatı verilmiş ve Hıristiyan teolojisinin önemli adamlarından biri. Yaradılışla ilgili o kadar ilginç görüşleri vardır ki. Yaradılış, Hz. Adem, Cennet"ten kovulma ve ilk günah ile ilgili ilginç görüşleri İslam açısından bir yere kadar ters görülmez. Mantıki bir benzer yaklaşımı Mutezile ve hatta Cebriye içerisinde görebiliriz.

-Ahlaki açıdan nasıl biri Aziz Nikolas?

Aziz Nikolas"a baktığımızda tam bir Müslüman. Fakirlere, zayıflara ve gemicilere yardım ediyor. Boşuna Noel Baba imajı yaratılmış değil. Yani İslamın emri olan dürüstlük, kul hakkı yememe, zayıfın yanında olma erdemi onda var. Teslim olma babında Müslüman bir kişi idi diyorum. 1995 yılı 6-7 Aralık Aziz Nikola kutlamalarında ben Yasin-i Şerif okuttum. Benim gözümde kendi açımdan Hz. Muhammed"e (s.a.v) gelen ilk vahye kadar tek tanrılı dine mensup insanlar İslama hizmet etmişlerdir veya İslama geliş sürecinin aşamalarıdır. Olaya bakış tarzım bu.

-Bu bir Niyazi Öktem bakışı tabii. Peki siz bunu bir proje olarak mı düşünüyorsunuz?

Öyle düşünüyorum. Dinler arası diyalog süreci ile uğraştığımız için hem Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı bünyesinde hem de genelde barış sürecine katkı sağlamak için insanların diğer dinlere de empati içersinde bakması lazım. Diğerinin dini, başkasının dini ve daha ötesinde düşmanımın dini haline dönüştürmekten ancak böyle çıkartabiliriz bu işi. Bu açıdan baktığımızda peygamberler için kolay. Yahudi peygamberler deriz ama bizim de kabul ettiğimiz peygamberlerdi onlar. Bu bakış açısı benim için barış sürecine katkı projesidir. Başka şeyleri de gündeme getiriyorum ve tabu gibi görünen konuları tartışmayı teklif ediyorum. Mesela Kutsal Ruh: Kur"an-ı Kerim"de de var. Hz. İsa"nın konumu. Tamam Allah"ın oğlu değil. Ama Hz. İsa"ya Kur"an-ı Kerim"de Kelamullah deniyor ve işte logos. Biz O"na ruhumuzdan üfledik deniyor.

-Günümüzde tüketim toplumuna hitap eden filmlerde gördüğümüz Noel Baba ile gerçek Noel Baba arasında bir fark var mı?

Birbirleri ile hiç alâkası yok. Coca Cola"nın ticarileştirdiği ABD"de ortaya çıkmış bir şey. Bir başka Nicola var; Kayserili. Fakir çocuklara bacadan kapıdan hediye atan kişi o. Muhtemelen Kayseri"den Amerika"ya göç eden Ermenilerin aktardığı bir şey bu Noel Baba. ABD"de 1890"larda iki Nikola karıştırılarak ortaya böyle bir imaj çıkarıldı. Hıristiyanlar bu duruma çok içerliyor. Örneğin Fener Patriği Bartholomeos Aziz Nikola"nın ticarileştirilmesine çok kızıyor. Noel Baba lafını da hiç sevmiyor. Doğrusu kapitalizm bu figürü çok iyi kullanmış.

-Böyle bir projeyi hayata geçirmeniz için önce hüsnükabul görmesi gerekiyor?

Çok zor tabii. Zaman zaman kendim açımdan dinler arası diyalog çalışmalarını şizofrenik bir çalışma olarak görüyorum. Olmayacak bir duaya amin diyorsun gibi geliyor bazen. Ama güzel bir düşüncenin peşinden gidilmesi gerektiğine de inanıyorum.

-Mesafe alınmıyor mu?

Mesafe alınıyor ama barış sürecine ne derece katkı getirir onu kestiremiyorum. Bir yandan Üsame bin Ladin gibi adamlar, diğer tarafta Müslümanlığı haşa Deccal"ın dini olarak görenler varken çok zor bu tabii. Benim arzum o empatik bakışa ulaşmak. Vatikan Türkiye Temsilcisi Marovitch gibi Hz. Muhammed"e (s.a.v) bir bakış getirdiklerinde gerçek mesafe o zaman alınır. Hz. Muhammed"de (s.a.v) göksel ilhamın olduğunu söylüyor. Ve Maroviç bu cümleyi kullanıyor.

-Göksel ilham dediğimiz şey neye tekabul edebilir?

Hz. Muhammed"i (s.a.v), aziz olarak kabul edemezler. Azizlerin mucize göstermesi lazım ve bu Hıristiyanlara özgü bir unvan. Biraz muğlak olsa da göksel ilham tabirini kullanıyorlar. Ama bir yandan düşünün Kilise yüzyıllar boyunca Hz. Muhammed"i (s.a.v) Deccal olarak görmüş. Dolayısı ile şimdiki Kilise ileri gelenlerinin "Hz. Muhammed"de göksel ilham var" demeleri çok büyük bir mesafe. Oryantalistlerin önemli bir bölümü buna karşı. Özellikle onlar Mekke ayetlerini öne çıkararak İslamiyetin Hıristiyanlığı yerleştirmek için geldiğini iddia ediyorlardı.

kutu

SAINT NICOLAS (AZİZ NİKOLAS)

Doğumu M.S 260 ya da 270. Akdeniz"de önemli bir liman kenti olan Patara"da bir tüccarın oğlu olarak dünyaya geldi. Babası ölünce kendisine kalan mirası yoksul insanlara yardım etmek için kullandı, yaptığı iyilikler dilden dile dolaşmaya başlayınca diğer bölgelerde de tanınmaya başladı. Gerçekleştirdiği seyahatlerde vaazları ile çok tanrılı ve mitolojik unsurlardan oluşan inanç sistemlerine karşı insanları tek tanrıya inanmaya davet etti. Bu seyahatler ününü daha da pekiştirdi.

Fırtınada zor durumda kalan bir gemiyi batmaktan kurtarınca din adamı olmamasına karşın Denizcilerin Koruyucu Azizi " Saint Nicholas" olarak anılmaya başlanır. Derken bir gün Myra"ya yerleşme kararı alır, burada piskoposluk görevine getirilir ki Hıristiyan âleminde önem kazanması bu döneme rastlar. Hıristiyan akaidinin şekillendiği 325 İznik Konsiline katıldığı zannediliyor. Yaşamı boyunca hep zor durumdakilerin yardımına koşan Saint Nicholas, bir kabule göre 340"lı yıllarda, 6 Aralık"ta yaşama gözlerini yumdu. Ölse de ünü ve gücü yayılmaya devam etti...

Yine rivayete göre 11. yüzyılda İtalyan askerleri, Saint Nicholas"tan kalan kalıntıları Türkiye"den İtalya"ya götürürler ve Bari"de yaptırılan bir kiliseye yerleştirirler. Dünyanın her köşesinden kiliseye gelen ziyaretçiler efsaneleri kendi ülkelerine taşımaya başlar. Almanya başta olmak üzere pek çok Avrupa ülkesinde 6 Aralık, Saint Nicholas hayırseverlik ve armağan verme günü olarak kutlanmaya başlanır. Saint Nicholas"ın efsaneleri ve ismi tüm bu zaman içinde ülkelere göre yeniden uyarlanır, kimi yerde hediyelerin çoraplara, kimi yerde çocukların tahta ayakkabılarına bırakıldığına inanılır. Derken 17. yy"da Hollandalılarda Sinterklaus"a dönüşen Saint Nicholas efsaneleri, göçmenlerle Amerika"ya kadar uzanır, zamanla Santa Claus olarak anılmaya başlar.

Noel Baba bugünkü sevimli imajını Amerika"da kazandı. 1860"lı yıllarda karikatürist yazar Thomas Nast tarafından kırmızı yanaklı ve göbekli olarak kaleme alınan Santa Claus, uzun süre Harper Weekly dergisinin sevimli ve yardım sever kahramanı oldu. Elflerin atölyelerinin bulunduğu Kuzey Kutbundaki Noel Babanın Kahkaha Vadisi ile iyi ve kötü çocukların listelenme hadisesi de Nast tarafından efsaneye eklendi. 1900"lü yılların ortasına doğru Coca Cola firmasının reklamlarında başrol hakkı kazanan Santa Claus, bu firma için çalışan İsveçli bir ressam tarafından bugünkü sevimli ihtiyar Noel Baba"ya dönüştürüldü. Yüzyıllar boyu 8 geyiği ile dolaştığı varsayılan Noel Baba"ya kırmızı burunlu 9. geyiği Rudolf"u ise 1939"da Montgomary Ward firmasının reklam yazarı kazandırdı. Bu bilinen ilaveler her şeye rağmen tüm dünya tarafından benimsendi ve bugün hemen hemen herkes Noel şarkıları söyleyip, farklı isimlerle ve yeni imajıyla da olsa Aziz Nikolas"ı anıyor.




--------------------------------------------------------------------------------

Yazıcıya Gönder | Arkadaşına Gönder




Yorumlarınız
1 yorum



¬ Noel Baba [Muammer KARABULUT/09-Şubat-2004]

Sayın Prof. Dr. Niyazi ÖKTEM ile yapılan röportajınızı dikkatlici okudum. 1996 yılında kurulan Noel Baba adına kurulan dünyadaki ilk Noel Baba Vakfı'nın kurucu üyesi bulunan sayın ÖKTEM'in 13 yıldır Noel Baba konusunda Antalya-Demre'de yapılan etkinliklerin adını vererek hiç bahsetmemesine bir anlam veremedim. Çünkü, bugüne kadar 76 ülkenin katıldığı ve dünyada BARIŞ adına sürekliliği olan tek etkinlik olan ve bugüne kadar yaptığı faaliyetlerde hiç bir taklit ve etki altında kalmadan gerçekleştirilen Noel Baba Vakfı'nın yayın organınızda isminin yer almamasını çok doğal karşılıyorum, fakat sayın ÖKTEM'in ismimizi anmamasını doğal karşılamıyorum.
Muammer KARABULUT
Noel Baba Vakfı
Yönetim Kurulu Başkanı


Kale ilçesinin bir gece içinde kürklü, bereli, al yanaklı bir 'Noel Baba' heykeline kavuşması en çok Noel Baba Vakfı'nı kızdırdı: Bu, cehaletin en çirkin örneğidir!

11/02/2005 (625 kişi okudu)

AA - ANTALYA - 'Noel Baba' efsanesine kaynaklık eden Aziz Nikolaus Kilisesi'ne bereli, kürklü heykelin kondurulması 'Noel Baba Vakfı'nı kızdırdı. Merkezi Antalya'da bulunan vakfı kızdıran olay, 7 Şubat'ta meydana geldi.
Kale'deki (Demre) Aziz Nikolaus Kilisesi'ni ziyaret edenler, Rus heykeltıraş Pototosky'nin eseri yerine al yanaklı Noel Baba'yla karşılaştı. Kale Belediye Başkanı Süleyman Topçu "Heykeli turizmciler ve vatandaştan gelen tepkiler doğrultusunda değiştirdik" dedi, eski heykelin Noel Baba ören yerine konulacağını söyledi. Noel Baba Vakfı Başkanı Karabulut ise dün şöyle konuştu:
"Aziz Nikolaus'un dünyada bir benzeri olmayan bronz heykelini, Noel Baba'nın dünyada tanınan görüntüsüyle uyuşmadığı gerekçesiyle kaldırarak yerine, hiçbir değeri olmayan bir objeyi koymak, cehaletin en çirkin örneğidir. Bir heykel herhangi bir noktaya konulacaksa, tören yapılır. Gizlice olmaz. Aziz Nikolaus heykeli, 6 Aralık 2000 tarihinde devlet yetkilileri ve 55 ülkeden insanların hazır bulunduğu bir törenle konuldu. Heykel Rusya'da binlerce eğitmenin birer dolarlık katkılarıyla yapıldı."
"Noel Baba', Aziz Nikolaus'un yalnızca altkültürüdür" diyen Karabulut, aziz heykelinin kaldırılması konusunda hiçbir resmi kuruma da bilgi verilmediğini öne sürdü: "Aziz Nikolaus heykeli, Noel Baba ören yerine Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan izin alınmadan konulmuştur.
Ören yerinin bekçisi bile durumu sonradan öğrenmiştir."