BÖLÜM-14
GÖNÜL ŞAİRİ SOYUER

Mustafa CEYLAN
***************

Soyuer, eşi bulunmaz bir gönül şairidir. O’nun asla ve asla koca- mayan bir gönlü vardır. Öyle bir deli gönle sahip ki, mucizeler yarat¬maktan çok hoşlanan, olmazları olduran, bir anda dağları yerinden ırmakları yatağından oynatan bir gönül... Ağaran saçlarına üzülse de deli gönlünün kanatlanışları ağaran sacların verdiği ince hüznü ve zamanın delicesine akışını yok edip gitmektedir.

Şiirlerin çoğunda gönül ve ağaran saçlar temalarını işlediğini görmekteyiz. Saçları elinde olmadan ağarmıştır. Ancak, gönlü henüz daha terütaze bir bahar mevsimini yaşamaktadır. Hiç bir şekilde o gönül dur durak dinlememektedir.

Hayatın bitmeyen maç’ında oynayan ak saçlı genç, delikanlı Soyuer, gönülle sohbet etmeden duramaz. Kimi zaman onunla iyi bir pazarlığa tutuşur. Kimi zaman "sus gayri" diye haykırır. Avazı gökleri tuttuğu bile olur.

İşte onun güzel bir şiiri. Bakalım nasıl yorumlayacaksınız? Biz, yorum katmadan takdim ediyoruz :

SUSTU

Dün sabah birisi kesti yolumu
Ömründeki yıllar kaç dedi sustu
Nasıl da çullanmış zaman üstüne
Ne biçim ağarmış saç dedi sustu.

Sen kimsin ki dedim, necisin nesin?
Besbelli halinden endişedesin
Neden kesik kesik çıkıyor sesin?
Bir şey diyemedi, hiç dedi sustu

Dalında dört mevsim meyva var gibi
Olma dedi, martta yağan kar gibi
Serçe gibi değil, kartallar gibi
Uçarsan yüksekten uç dedi sustu

Kimseye sır verme dedi, boş yere
Bir avuç yağmurla bulanır dere
Hayatından geçip giden günlere
Bir gölge düşürmek suç dedi sustu

Başına ağ örmüş yıllar aklardan
Var’ına çığ düşmüş dedi yoklardan
Bir ses işitirsen çok uzaklardan
Bekleme o yerden kaç dedi sustu

Gün gelir çıktığın yerden inersin
Gün gelir geldiğin yere dönersin
Bazen yenilirsin bazen yenersin
Hayat, bir bitmeyen maç dedi sustu

Evet, işte böyle... Soyuer edebiyatımızın en iyi gönül şairlerimiz¬den birisidir. Gönülle dertleşir, sohbetler yapar, kavgalar eder. Ona kızar, onu sever... Başı gönülle derttedir. Gönlünü adam etmek, istediği çizgide tutmak ister. Gönül hep isyânlardadır. Isyânlarım durdu¬rup, onu zincire bağlayıp, teslim bayrağını çektirmek ister. Yıllarca peşinden koştuğu, emrine uyduğu, her ne dediyse yaptığı bu deli-dolu gönlü artık zaptetmek gerekmektedir. "Ne yapmalı " diye düşünür. En iyisi bu deli gönle "bir isyan bayrağı da benim çekmem gerek" der. Gönlüne isyân eder. Onu susturmaya çalışır. Bakar ki, gücü yetmeyecek, bu konuda bir kanun çıkarmaya kalkışır. İşte bu duygulu anlatış, edebiyatımızın hangi şairinde vardır? İşte Soyuer bu...

Gönülle dertleşme babında, şiirimizin ruh iklimine yeni boyutlar kazandıran şairimiz, yeni sembollerle, kullanılmamış eşya, objeler ve çevreyle gönül bahsinde öne geçmeye çalışır. Ve bunda oldukça da başarılı olur.
Gönülle dertleşmek mi? Alın size nefis bir şiiri :

GÖNÜLLE DERTLEŞME

Yeter artık ettiklerin ey gönül
Sen benim peşimden gel bundan sonra
Beni bulacaksan emrinde değil
Daima karşında bul bundan sonra

Hergün göstererek sudan bir sebep
Kız demedin dul demedin sevdin hep
Ben ocakta küldüm sen alevdin hep
Sen de olacaksın kül bundan sonra

Ben sustukça sen hep türkü söyledin
Her gittiğin yerde bir yar peyledin
Kovanlar boşalttın balları yedin
Ben de yiyeceğim bal bundan sonra

Neydi o günlerin ey gönül neydi
Hep senin yüzünden başım dertteydi
Bir olsun dedikçe gözün dörtteydi
Bunları aklından sil bundan sonra

Bu çileler böyle nasıl biter be
Şöyle bir bak, var mı senden beter be
Bana ettiklerin artık yeter be
Sana susmayacak dil bundan sonra

Sen giderdin ben arkandan bakardım
Senin için ne hatırlar yıkardım
Yok böyle şey artık kanun çıkardım
İster ağla ister gül bundan sonra

Halil Soyuer’in şiirleri gönlünün feryatlarıdır. Ona gönül bir doyumsuz topraktır. İstek ve arzuları bir türlü bitmek bilmeyen iştahı devleşmiş, tatminsizliği doruklara çıkmış, hesap kitap içinde olmayan bir olgudur. İçine taht kurmuş, oturmuş ve oradan dışarıya hükümler yağdırmaktadır.

Şairimize göre, gönül bir şehirdir, bir ülkedir, bir ovadır. Gönül kimi zaman neşeler içinde özgür havalarda uçmakta, kimi zaman da hasta haldedir. Yârden ayrılınca hastalanır, yâri bulunca kanatlanır, güvercin kesilir...
Soyuer’in kitaplarından birisinin adı "Gönül Dağlan" dır. Bu da onun bahsinde ne kadar iddialı olduğunu ispatlamaya yeten bir gerçeğidir, işte kitabına adını veren şiir :

GÖNÜL DAĞLARI

Gönül dağlarına kar yağdı yazın
Böylesi, ne zaman nerde görülmüş?
Ağrı mı, Süphan mı, Uludağ’da mı,
Başımdaki duman nerde görülmüş?

Gözümden akanı görüp sel diye,
Açar sinesini haydi gel diye
Sonra haber salar, aman gel diye
Böylesine aman, nerde görülmüş?

Kul köle olmuşken derdin devine,
Gönül nasıl güle, nasıl sevine?
Benim gibi gelip dünya evine
Benim gibi pişman nerde görülmüş?

Yıllar günlerimi içer durmadan
Dert yanımdan gitmez, beni vurmadan
Yar cevap bekliyor, soru sormadan
Böylesi imtihan nerde görülmüş?

Sevgi borcum peşin ödenmiş yâre,
Öyleyse gücenmek nedenmiş yâre
Halil doğduğunda adanmış yâre
Benim gibi kurban nerde görülmüş?

Gönül, bir verileni bine saymakta, yarin isteklerini emir kabul etmekte, gümüşü altın yapmakta ve hiç bir şekilde susmamaktadır.

GÖNÜL

Neylesem ki gönül seni
Bir verdiler bine saydın
Ben ne desem olmaz dersin
Sözün vardı, niye caydın
"Gönül sen olmaz olaydın"

Düştün yolun yokuşuna
Eş aradın can kuşuna
Gezdin durdun boşboşuna
Bir gün Bursa, bir gün Aydın
"Gönül sen olmaz olaydın"

Yâr istese bir gül hemen
Gonca olur sende çimen
Duramazsın söylemeden
Yâr sözünü emir saydın
"Gönül sen olmaz olaydın"

Aşkı aldın kucağına
Düştün derdin sıcağına
Yanıp duran ocağına
Yâr taş attı kömür saydın
"Gönül sen olmaz olaydın"

El ne demiş, yâr ne demiş
Altın olur sende gümüş
Yâr un verdi elenmemiş
Aşk teknene hamur saydın
"Gönül sen olmaz olaydın"

Ona eğil, buna eğil
Böyle hayat kolay değil
Bir ay değil on ay değil
Yâr eline ömür saydın
"Gönül sen olmaz olaydın"

İkimiz de bir değerdik
Hep güzele baş eğerdik
Ne de içten bir oh derdik
Arananı bir bulaydm
"Gönül sen olmaz olaydın."

Gönül dertlidir. Gönül hastadır. Gönül ağlamaktadır. Çünkü yarden uzaktadır. Yarin hasretiyle yanıp tutuşmaktadır.

"Hasta gönlüm ağladıkça, derdime derman mı var,
Derdi benden, aşkı senden, almağa imkân mı var?
Ayda yılda bir selâmın gelse kâfi gönlüme,
Ah edip geçmekte yıllar, güldüğüm bir an mı var?

Gönül, gülleri soldurmayan, güzellerin peşinden koşan, derbe¬derdir. Şairimiz, gönülle o kadar candan sohbet yapmaktadır ki, bir sevgiliyle dizdize oturmuş gibidir.

GÖNÜL’E TEŞEKKÜR

Nasıl sevmem seni, nasıl hoş tutmam,
Solmadı güllerim senin sayende
Sen koştukça güzellerin peşinden
Hoş geçti yıllarım senin sayende.

İnsan bir sıcaklık arar dostunda
Herkes seni deli sandı sustun da,
Ne sırma saçları dizim üstünde,
Okşadı ellerim, senin sayende.

Ben de senin gibi bir derbederim
Hangi kıza borcun varsa öderim.
Nere gitsen peşin sıra giderim,
Kapanmaz yollarım senin sayende.

Deli gönlün,deli günleri vardır. Özlenen, aranan sabahlara gelen bir ümit olan günler...

DELİ GÜNLER

Ömer AKTÜRK’e sevgiyle

Hangi dağ ardına kaçıp gittiğiniz
Ey deli gönlümün deli günleri
Sabahlarla gelen bir ümittiniz
Ey deli gönlümün deli günleri

İziniz kalmamış toprakta taşta
Bir telaş akıyor her damla yaşta
Kaç yıldır ben yokum, bu garip başta
Ey deli gönlümün deli günleri

Işıklar sönmeden hep birer birer
Sizinle gitseydim keşke beraber
Bir selâm yollayın, ya da bir haber
Ey deli gönlümün deli günleri

Nasıl özlüyorum sizi bilseniz,
Ah., mümkün Olsa da geri gelseniz
Gelip şu günlere bir şey deseniz
Ey deli gönlümün deli günleri

Şairin gönül iklimi, dünyanın hiç bir yerinde bulunmayan bir iklimdir, işte "Gönül lklimi"ni anlatan şiiri:

GÖNÜL İKLİMİ

Başımı ansızın saran şu duman
Ne Ağrı, ne İlgaz, ne Toros’ta var.
Bu garip gönlüme benzeyen liman
Ne İsveç, ne Norveç, ne Kıbrıs’ta var

Yuvarla korkmadan yuvarla çığı
Ezilmek bahtımın alışkanlığı
Gözümde şahlanan sel taşkınlığı
Ne Dicle, ne Fırat, ne Aras’ta var.

Erit şu dağların erit karını
Bir kar tanesinde düşün yarını
Çaldım duaların kapılarını
Anahtar ne İmam ne Papaz’da var.

Eride beni de yıllar eride
Güneşli sabahlar kaldı geride
Gönlümün iklimi ne Hakkari’de
Ne Kars’ta, ne Van’da, ne Sivas’ta var.

Evet, bir kar tanesinde yarını düşünmek.. Kar eriyecektir. Yarınların erimemesi için duaların kapılarını çalmakta ve kapıların anahtarını hiç bir din görevlisinde dahi bulamamaktadır. Çünkü, anahtar gönül kapılarını açabilemez. Gönül kapılarını açacak tek anahtar vardır ki, o da sevgidir. Duaların kapıları yerine, aşk, gönül kapılarını açmak gerekir.

Gönül, güzellere tutkundur. Sevdalıdır, âşıktır, tutkundur. Delidir. Burnundan bile kıl aldırmayan huysuz bir gönle sahiptir şairimiz.

HUYSUZ GÖNÜL

Gönlümün halinden şaşırıp kaldım
Katiyen burnundan kıl aldırmıyor
Gül almağa girsem bir çiçekçiye
Karanfil al diyor gül aldırmıyor

Sabah güzellerle başlıyor derse
Canını verirmiş güzel isterse
Ne zaman bir yerde güzeli görse
Bir adım öteye yol aldırmıyor

Güzelden ayrılmak ona çok zormuş
Güzelin ışığı yüzüne vurmuş
Elbisesini de dar istiyormuş
Ne desem bir türlü bol aldırmıyor

Haftada yedi gün her saat deli
Çirkini tutmaya varmıyor eli
Arının ağzından istiyor balı
Çarşıdan pazardan bal aldırmıyor.

Gönül söz dinlemez. Ava gitsek önce şairi vurur. Asla gelmeyecek olan bir yolcuyu gönül bekler durur. Deli gönül, kabından taşan, yatağına sığmayan bir ırmak gibidir. Bir çağlayandır. Zaptedilmesi çok güçtür. Öylesine insanı çığırından çıkarır ki, dünyanın olanca suçunu sahibine yüklemektedir.

GÖNÜLE

Bu yaşta ne işler açtın başıma
Senin gibi gönül bizim soyda yok
Düşmüşün hayırsız bir yâr peşine
Anla artık ondan sana fayda yok

Ava gitsem atar beni vurursun
Unutma bu yaşta bana gurursun
Bir gelmez yolcuyu bekler durursun
Çektiğin Bestekâr Şevki Bey’de yok

Günlerden ne bugün ve ayın kaçı
Üstüne yıkıldı dünyanın suçu
Pazar yeri gibi başımın içi
Böyle kalabalık Kadıköy’de yok

Günler bundan sonra atlı günleri
Atlı alıp gitti tatlı günleri
Senin beklediğin mutlu günleri
Takvimlere sordum yılda ayda yok.